در پی انتشار تازه ترین گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی در باره برنامه هسته ای ايران که در آن تاکید شده است، ایران در حال گسترش فعاليت‌های غنی‌سازی اورانيوم ۲۰ درصدی است، راديو فردا با مارک فيتز پاتريک، کارشناس مسائل هسته ای در مرکز بين المللی علوم استراتژيک در لندن، گفت و گو کرده است:
گزارش آژانس اطلاعات جديدی درباره برنامه هسته ای ايران می دهد، از جمله اين که ايران حدود شش کيلوگرم اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده توليد کرده و ۱۰ مرکز جديد برای برنامه هسته ای در دست ساخت دارد. به علاوه آژانس در اين گزارش به صراحت می گويد برنامه هسته ای ايران نمی تواند صلح آميز باشد. با علم به اين اطلاعات چه اقدامی می تواند برنامه هسته ای «غير صلح آميز» ايران را متوقف کند؟
ايران همچنان به توليد اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده ادامه می دهد و همان طور که در گزارش آژانس خوانديم اکنون کمتر از شش کيلوگرم از آن را ذخيره کرده است.
اين اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده به درد هيچ مصرفی در برنامه صلح آميز ايران نمی خورد، چرا که سوخت لازم برای استفاده از آن در تأسيسات تحقيقاتی تهران را ندارد. ايران همچنان به سؤال های آژانس اتمی پاسخ نمی دهد و آژانس را به موقع از طرح های توسعه تأسيسات هسته ای خود مطلع نمی کند.
اين سؤال که جامعه جهانی چه کاری می تواند انجام دهد تا ايران را متوجه کند متوقف کردن برنامه هسته ای غير صلح آميزش به نفع صلح و امنيت جهانی است، تا کنون بدون پاسخ مانده است.
چين يکی از کشورهای ۵+۱ است که در گذشته رغبت چندانی به تحريم ايران نداشت اما بلافاصله پس از انتشار گزارش آژانس به آن واکنش نشان داده و از ايران خواسته است غنی سازی اورانيوم را متوقف کرده و با آژانس همکاری کند. به اين ترتيب همکاری بين المللی برای تحريم های ايران محکم تر به نظر می رسد. به نظر شما تفاهم موجود به مؤثرتر شدن تحريم های ايران کمک کند؟
اکنون تفاهم بيشتری در شورای امنيت برای دور چهارم تحريم‌های ايران وجود دارد. اين موضوع به اجرای تحريم های موجود و تحريم های بيشتر از سوی اتحاديه اروپا و بقيه نيز کمک خواهد کرد. به گمان من اين تحريم ها مؤثر است.
قراری که اخيراً ايران با ترکيه و برزيل بر آن تعهد کرد نشان می دهد که اين تحريم ها مؤثر بوده، اگر چه اين قرار ايران کافی نيست چرا که ايران به توليد اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده ادامه می دهد.
اگر ايران توليد اورانيوم ۲۰ درصد را متوقف کند و سقف غنی سازی را از حد مجاز افزايش ندهد، آن وقت زمينه برای مذاکره و توافق های بعدی فراهم می شود. اما ايران تا به حال از اين شروط سر باز زده و به سياست تحريک آميز خود ادامه می دهد.
نکته ديگری که گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی آن را قابل قبول ندانسته، گسترش تاسيسات هسته ای ايران است. ارزيابی شما در اين مورد چيست؟
آن چه گزارش آژانس بر آن تاکيد دارد اين است که ايران در بازديد اخير گفته است ۱۰ تأسيسات هسته ای ديگر در دست ساخت دارد. نکته کليدی در اين مورد آن است که ايران به تعهد خود در مورد از پيش اطلاع دادن به آژانس عمل نکرده است.
ايران بر اساس قرارداد منع ازدياد سلاح های هسته ای که آن را امضا کرده، موظف است هرگاه تصميم به توسعه تأسيسات هسته ای خود می گيرد اطلاعات مربوط به آن را با جزييات کامل در اختيار آژانس بگذارد، اما ايران همواره از اين تعهد سر باز زده است. اين نکته ديگری است که چين و ساير کشورها به آن اعتراض کرده اند.
گزارش آژانس اطلاعات جديدی درباره برنامه هسته ای ايران می دهد، از جمله اين که ايران حدود شش کيلوگرم اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده توليد کرده و ۱۰ مرکز جديد برای برنامه هسته ای در دست ساخت دارد. به علاوه آژانس در اين گزارش به صراحت می گويد برنامه هسته ای ايران نمی تواند صلح آميز باشد. با علم به اين اطلاعات چه اقدامی می تواند برنامه هسته ای «غير صلح آميز» ايران را متوقف کند؟
مارک فیتزپاتریک: گزارش آژانس نشان می دهد که ايران فعاليت های هسته ای خود را متوقف نکرده و همچنان اورانيوم غنی شده در مقياس پايين توليد می کند. ايران اکنون حدود دو هزار و ۴۰۰ کيلوگرم از اين اورانيوم در اختيار دارد که اگر بتواند آنها را با درصد بالاتری غنی کند، احتمالاً برای توليد دو بمب کافی خواهد بود.
ايران همچنان به توليد اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده ادامه می دهد و همان طور که در گزارش آژانس خوانديم اکنون کمتر از شش کيلوگرم از آن را ذخيره کرده است.
اين اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده به درد هيچ مصرفی در برنامه صلح آميز ايران نمی خورد، چرا که سوخت لازم برای استفاده از آن در تأسيسات تحقيقاتی تهران را ندارد. ايران همچنان به سؤال های آژانس اتمی پاسخ نمی دهد و آژانس را به موقع از طرح های توسعه تأسيسات هسته ای خود مطلع نمی کند.
اين سؤال که جامعه جهانی چه کاری می تواند انجام دهد تا ايران را متوجه کند متوقف کردن برنامه هسته ای غير صلح آميزش به نفع صلح و امنيت جهانی است، تا کنون بدون پاسخ مانده است.
چين يکی از کشورهای ۵+۱ است که در گذشته رغبت چندانی به تحريم ايران نداشت اما بلافاصله پس از انتشار گزارش آژانس به آن واکنش نشان داده و از ايران خواسته است غنی سازی اورانيوم را متوقف کرده و با آژانس همکاری کند. به اين ترتيب همکاری بين المللی برای تحريم های ايران محکم تر به نظر می رسد. به نظر شما تفاهم موجود به مؤثرتر شدن تحريم های ايران کمک کند؟
اکنون تفاهم بيشتری در شورای امنيت برای دور چهارم تحريم‌های ايران وجود دارد. اين موضوع به اجرای تحريم های موجود و تحريم های بيشتر از سوی اتحاديه اروپا و بقيه نيز کمک خواهد کرد. به گمان من اين تحريم ها مؤثر است.
قراری که اخيراً ايران با ترکيه و برزيل بر آن تعهد کرد نشان می دهد که اين تحريم ها مؤثر بوده، اگر چه اين قرار ايران کافی نيست چرا که ايران به توليد اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده ادامه می دهد.
اگر ايران توليد اورانيوم ۲۰ درصد را متوقف کند و سقف غنی سازی را از حد مجاز افزايش ندهد، آن وقت زمينه برای مذاکره و توافق های بعدی فراهم می شود. اما ايران تا به حال از اين شروط سر باز زده و به سياست تحريک آميز خود ادامه می دهد.
نکته ديگری که گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی آن را قابل قبول ندانسته، گسترش تاسيسات هسته ای ايران است. ارزيابی شما در اين مورد چيست؟
آن چه گزارش آژانس بر آن تاکيد دارد اين است که ايران در بازديد اخير گفته است ۱۰ تأسيسات هسته ای ديگر در دست ساخت دارد. نکته کليدی در اين مورد آن است که ايران به تعهد خود در مورد از پيش اطلاع دادن به آژانس عمل نکرده است.
ايران بر اساس قرارداد منع ازدياد سلاح های هسته ای که آن را امضا کرده، موظف است هرگاه تصميم به توسعه تأسيسات هسته ای خود می گيرد اطلاعات مربوط به آن را با جزييات کامل در اختيار آژانس بگذارد، اما ايران همواره از اين تعهد سر باز زده است. اين نکته ديگری است که چين و ساير کشورها به آن اعتراض کرده اند.