اظهار نگرانی رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، در کمیته تخصصی سنای آن کشو پیرامون «احتمال استفاده عوامل غیر مسئول از هواپیماهای بدون سرنشین ایران»، با وجود تاکید او بر ایجاد قابلیت های کافی برای دفاع از نیروهای آمریکایی مستقر در عراق، افغانستان و آب های خلیج فارس، در برابر تهدید احتمالی هواپیماهای یاد شده، حاکی از جدی گرفتن خطر استفاده از آنها، بخصوص در حملات تروریستی و یا اقدامات تحریک آمیز نظامی است.
در ۲۵ فوریه سال گذشته، نیروهای آمریکایی مستقر در عراق از سرنگون ساختن یک هواپیمای بدون سرنشین ایران در فاصله یکصد کیلومتری شمال بغداد خبر دادند. در آن تاریخ، یک فرمانده نظامی عراق به نام ژنرال عبدالعزیز جاسم، نفوذ هواپیمای یاد شده بدرون خاک عراق را غیر عمدی خواند. ایران نیز در این مورد سکوت اختیار کرد.
هواپیمای بدون سرنشین یاد شده که بنا بر گزارش نظامیان آمریکایی به مدت یک ساعت و ده دقیقه در درون حریم هوایی عراق قرار داشت، از نوع «ابابیل ۳» بوده است. این نوع هواپیماهای بدون سرنشین در شرکت هواپیماسازی هسا و با همکاری وزارت دفاع ایران تولید می شوند. سپاه پاسداران ده ها فروند از این نوع و انواع دیگر هواپیماهای بدون سرنشین را در اختیار دارد.
سال گذشته طی مانور «پیامبر اعظم ۳» یک فروند از نوع هواپیماهای بدون سرنشین ابابیل در آب های نزدیک بوشهر به پرواز درآمد و ایران مدعی شد که هواپیمای یاد شده پس از ۲۵ دقیقه پرواز و گرفتن عکس از ناو هواپیمابر آمریکایی وینسنت که در بخش میانی خلیج فارس قرار داشت، از چنگ هواپیماهای آمریکایی گریخته و در خاک ایران به زمین نشسته است.
ایران ساختن و استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین را از اواخر دوران جنگ هشت ساله با عراق مورد توجه قرار داد. در آن زمان شناسایی مواضع سربازان عراقی که در نزدیکی سربازان ایرانی قرار داشتند و نقل و انتقالات آنها برای ایران از اهمیت خاص بر خوردار بود. با این وجود امکان استفاده گسترده از هواپیماهای بدون سرنشین توسط نیروهای ایرانی در آن زمان فراهم نبود.
بعد از توقف جنگ ایران همچنان هدف دست یافتن به امکان خرید و تولید هواپیماهای بدون سرنشین را دنبال کرد. کشور چین، تکنسین های روسی، و بخصوص استفاده از ابزار های دارای استفاده دوگانه و همچنین و جود نقشه و تکنولوژی تولید هواپیماهای بدن سرنشین در بازار های آزاد جهانی، در این راه مورد استفاده قرار گرفتند. به جز ایران بیش از ۴۰ کشور دیگر، از جمله اسرائیل، آمریکا، روسیه و چین در زمینه تولید و یا استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین فعالیت دارند.
طی چند سال اخیر تلاش های ایران برای دست یافتن به انواع پیشرفته تر هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت های بالاتر شناسایی و عکس برداری، و حتی ظرفیت حمل سلاح نظامی، افزایش یافته است. ابابیل که پیشرفته ترین هواپیمای بدون سرنشین ایران محسوب میشود دارای ۳۸۵ کیلوگرم وزن با طول بال های بزرگ ۴.۵، بال های کوچک ۲ متری و بدنه ۵ متری است. سرعت این هواپیما کم و در حدود ۱۵۰ کیلومتر در ساعت است. هواپیمای یاد شده قادر است به مدت ۸ ساعت در آسمان باقی مانده و تا ۱۳۰ کیلوتر از محل هدایت خود دور شود.
ایران انواع دیگری از هواپیماهای بدون سرنشین را نیز که آنها را « بهباد» می خواند تولید کرده است. فراز و مهاجر و هدهد و صاعقه از جمله این تولیدات بشمار می روند. اسرائیل و پاره ای از منابع خبری آمریکایی پیشتر مدعی شده بودند که در سال ۲۰۰۶ در لبنان از پرنده بدون سرنشین نوع صاعقه که از سوی ایران به شیعیان آن کشور تحویل داده شده بود، برای پرواز بر فراز خاک اسرائیل استفاده بعمل آمده است.
بخش نیمه دولتی ایران نیز با استفاده از شرکت های وابسته به مراکز نظامی و دولتی، در زمینه تولید قطعات و ساختن هواپیماهای بدون سرنشین فعال شده اند. سال گذشته یکی از این واحد ها موسوم به شرکت هوا فضایی فرناس در شهر نکا- استان مازندران مورد بهره برداری قرار گرفت.
طی ده سال گذشته تکنولوژی تولید هواپیماهای بدون سرنشین توسعه فراوانی یافته و استفاده نظامی از این وسیله نیز بسیار متنوع تر و گسترده تر از پیش شده است. در حال حاضر، اسرائیل و آمریکا در خط مقدم توسعه تکنولوژی تولید و استفاده از این هواپیماها قرار دارند. روسیه نیز در فاصله ای جلوتر از چین برای دست یافتن به انواع بهتر این هواپیماها تلاش می کند. در نمایشکاه هوایی سال گذشته در مسکو، روسیه نشان داد که در این زمینه به پیشرفت های چشمگیری دست یافته است. با این حال روسیه همچنان خواستار خرید هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفته تر، از کشور اسرائیل است.
اسرائیل اخیرا از تولید و عملیاتی ساختن یک هواپیمای غول پیکر بدون سرنشین که در اندازه های یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ است خبر داد. هواپیمای یاد شده که ایتان نام گرفته قادر به پرواز از درون اسرائیل و رسیدن به خاک ایران است. ایتان قادر به پرواز در ارتفاع ۴۰۰۰۰ پا است.
پیش از ایتان، اسرائیل به تولید هواپیماهای بی سرنشین شوال با سقف پرواز ۳۰۰۰۰ پا دست یافته بود. کشور های آمریکا و ترکیه از خریداران هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیل به شمار می روند. ترکیه طی هفته جاری شش فروند از هواپیما های پیشرفته بدون سرنشین ساخت اسرائیل را دریافت داشته و بزودی چهار فروند دیگر از آنها را نیز تحویل خواهد گرفت.
آمریکا استفاده گسترده از هواپیماهای بدون سرنشین را از جنگ سال ۲۰۰۳ در عراق و انجام پروازهای متعدد بر فراز خاک ایران آغاز کرد و اینک به نحو گسترده ای از این نوع هواپیما های بدون سرنشین ( نوع موسوم به لاشخور) در جنگ علیه طالبان در پاکستان و افغانستان بعمل می آورد.
بنا بر گزارش «موسسه آمریکای نو» تنها از سال ۲۰۰۹ به این سو ۶۶۶ تن مشکوک به داشتن فعالیت های تروریستی در پاکستان با شلیک موشک توسط هواپیماهای بدون سرنشین موسوم به لاشخور کشته شده اند. حال آنکه در فاصله سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ تنها ۲۳۰ نفر از با این وسیله شکار شده بودند. سازمان های طرفدار حقوق بشر مدعی اند که در این مدت ۱۷۷ فرد غیر نظامی نیز طی عملیات تعقیب و کشتار طالبان بقتل رسیده اند.
در سال گذشته برای اولین بار در تاریخ، تعداد کسانی که برای هدایت از راه دور هواپیماهای بدون سرنشین در آمریکا تعلیم دیدند، از شمار خلبانانی که برای پرواز با هواپیماهای عادی آموزش دیدند بیشتر شد. این افزایش نسبت متناسب با افزایش استفاده از هماپیماهای بدون سرنشین در نیروهای مسلح آمریکا است. تا سال ۲۰۰۲ تنها ۱۶۷ فروند از این نوع هواپیماها مورد استفاده ارتش آمریکا قرار داشت. این تعداد اینک به هفت هزار فروند رسیده است.
آمریکا بنا بر اظهارات اخیر رابرت گیتس وزیر دفاع آن کشور در کمیته تحقیق سنا، مایل بفروش انواع هواپیماهای بدون سرنشین به کشور های دوست و هم پیمان واشینگتن در منطقه خلیج فارس و سایر نقاط خاورمیانه است.
یکی از انواع پیشرفته هواپیماهای بدون سرنشین که آمریکا مایل به فروش آن به کشور های منطقه خلیج فارس با هدف مقابل با تهدیدهای نظامی ایران است، «باز جهانی» نامیده می شود. این هواپیماها را شرکت نورتروپ گرومن تولید می کند و به جز عربستان سعودی و امارات، کشور های ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، بریتانیا، اسپانیا و کانادا و پاکستان نیز برای خرید و دریافت آن ابراز علاقه کرده اند.
آمریکا هواپیماهای نوع لاشخور و باز جهانی را در منطقه و آب های خلیج فارس نیز مورد آزمایش قرار داده و مایل است در صورت ضرورت آنها را به منظور شکار قایق های مسلح سپاه پاسداران که تهدیدی نامتقارن علیه کشتی های نظامی و غیر نظامی در حال تردد در آبهای خلیج فارس محسوب می شوند مورد استفاده قرار دهد.
متقابلاایران مایل است با ارتقاع تکنولوژی تولید هواپیماهای بدون سرنشین، ظرفیت غیر مسلح آنها را به ظرفیت مسلح ارتقاء دهد. در گذشته ابابیل به یک راکت انداز شبیه آر پی چی مجهز شده بود. این ظرفیت می تواند بمنظور حمل و پرتاب بمب تغییر ماهیت بدهد.
این نوع هواپیماها را می توان به منظور پرتاب بمب های میکروبی و سلاح های شیمیایی نیز مورد استفاده قرار داد. به این ترتیب به نظر می رسد، در رقابتی نا برابر، ایران و آمریکا اسرائیل در زمینه کاربرد هواپیماهای بدون سرنشین نیز به مقابله ای تازه برخاسته اند. پیش از اعلام تولید هواپیمای بدون سرنشین ایتان توسط اسرائیل و تحویل شش فروند شوال به ترکیه، وزیر دفاع ایران از فعال شدن دو خط تولید هواپیماهای نظامی بدون سرنشین در ایران خبر داده بود.
در ۲۵ فوریه سال گذشته، نیروهای آمریکایی مستقر در عراق از سرنگون ساختن یک هواپیمای بدون سرنشین ایران در فاصله یکصد کیلومتری شمال بغداد خبر دادند. در آن تاریخ، یک فرمانده نظامی عراق به نام ژنرال عبدالعزیز جاسم، نفوذ هواپیمای یاد شده بدرون خاک عراق را غیر عمدی خواند. ایران نیز در این مورد سکوت اختیار کرد.
هواپیمای بدون سرنشین یاد شده که بنا بر گزارش نظامیان آمریکایی به مدت یک ساعت و ده دقیقه در درون حریم هوایی عراق قرار داشت، از نوع «ابابیل ۳» بوده است. این نوع هواپیماهای بدون سرنشین در شرکت هواپیماسازی هسا و با همکاری وزارت دفاع ایران تولید می شوند. سپاه پاسداران ده ها فروند از این نوع و انواع دیگر هواپیماهای بدون سرنشین را در اختیار دارد.
سال گذشته طی مانور «پیامبر اعظم ۳» یک فروند از نوع هواپیماهای بدون سرنشین ابابیل در آب های نزدیک بوشهر به پرواز درآمد و ایران مدعی شد که هواپیمای یاد شده پس از ۲۵ دقیقه پرواز و گرفتن عکس از ناو هواپیمابر آمریکایی وینسنت که در بخش میانی خلیج فارس قرار داشت، از چنگ هواپیماهای آمریکایی گریخته و در خاک ایران به زمین نشسته است.
ایران ساختن و استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین را از اواخر دوران جنگ هشت ساله با عراق مورد توجه قرار داد. در آن زمان شناسایی مواضع سربازان عراقی که در نزدیکی سربازان ایرانی قرار داشتند و نقل و انتقالات آنها برای ایران از اهمیت خاص بر خوردار بود. با این وجود امکان استفاده گسترده از هواپیماهای بدون سرنشین توسط نیروهای ایرانی در آن زمان فراهم نبود.
بعد از توقف جنگ ایران همچنان هدف دست یافتن به امکان خرید و تولید هواپیماهای بدون سرنشین را دنبال کرد. کشور چین، تکنسین های روسی، و بخصوص استفاده از ابزار های دارای استفاده دوگانه و همچنین و جود نقشه و تکنولوژی تولید هواپیماهای بدن سرنشین در بازار های آزاد جهانی، در این راه مورد استفاده قرار گرفتند. به جز ایران بیش از ۴۰ کشور دیگر، از جمله اسرائیل، آمریکا، روسیه و چین در زمینه تولید و یا استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین فعالیت دارند.
طی چند سال اخیر تلاش های ایران برای دست یافتن به انواع پیشرفته تر هواپیماهای بدون سرنشین با قابلیت های بالاتر شناسایی و عکس برداری، و حتی ظرفیت حمل سلاح نظامی، افزایش یافته است. ابابیل که پیشرفته ترین هواپیمای بدون سرنشین ایران محسوب میشود دارای ۳۸۵ کیلوگرم وزن با طول بال های بزرگ ۴.۵، بال های کوچک ۲ متری و بدنه ۵ متری است. سرعت این هواپیما کم و در حدود ۱۵۰ کیلومتر در ساعت است. هواپیمای یاد شده قادر است به مدت ۸ ساعت در آسمان باقی مانده و تا ۱۳۰ کیلوتر از محل هدایت خود دور شود.
ایران انواع دیگری از هواپیماهای بدون سرنشین را نیز که آنها را « بهباد» می خواند تولید کرده است. فراز و مهاجر و هدهد و صاعقه از جمله این تولیدات بشمار می روند. اسرائیل و پاره ای از منابع خبری آمریکایی پیشتر مدعی شده بودند که در سال ۲۰۰۶ در لبنان از پرنده بدون سرنشین نوع صاعقه که از سوی ایران به شیعیان آن کشور تحویل داده شده بود، برای پرواز بر فراز خاک اسرائیل استفاده بعمل آمده است.
بخش نیمه دولتی ایران نیز با استفاده از شرکت های وابسته به مراکز نظامی و دولتی، در زمینه تولید قطعات و ساختن هواپیماهای بدون سرنشین فعال شده اند. سال گذشته یکی از این واحد ها موسوم به شرکت هوا فضایی فرناس در شهر نکا- استان مازندران مورد بهره برداری قرار گرفت.
طی ده سال گذشته تکنولوژی تولید هواپیماهای بدون سرنشین توسعه فراوانی یافته و استفاده نظامی از این وسیله نیز بسیار متنوع تر و گسترده تر از پیش شده است. در حال حاضر، اسرائیل و آمریکا در خط مقدم توسعه تکنولوژی تولید و استفاده از این هواپیماها قرار دارند. روسیه نیز در فاصله ای جلوتر از چین برای دست یافتن به انواع بهتر این هواپیماها تلاش می کند. در نمایشکاه هوایی سال گذشته در مسکو، روسیه نشان داد که در این زمینه به پیشرفت های چشمگیری دست یافته است. با این حال روسیه همچنان خواستار خرید هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفته تر، از کشور اسرائیل است.
اسرائیل اخیرا از تولید و عملیاتی ساختن یک هواپیمای غول پیکر بدون سرنشین که در اندازه های یک هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ است خبر داد. هواپیمای یاد شده که ایتان نام گرفته قادر به پرواز از درون اسرائیل و رسیدن به خاک ایران است. ایتان قادر به پرواز در ارتفاع ۴۰۰۰۰ پا است.
پیش از ایتان، اسرائیل به تولید هواپیماهای بی سرنشین شوال با سقف پرواز ۳۰۰۰۰ پا دست یافته بود. کشور های آمریکا و ترکیه از خریداران هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیل به شمار می روند. ترکیه طی هفته جاری شش فروند از هواپیما های پیشرفته بدون سرنشین ساخت اسرائیل را دریافت داشته و بزودی چهار فروند دیگر از آنها را نیز تحویل خواهد گرفت.
آمریکا استفاده گسترده از هواپیماهای بدون سرنشین را از جنگ سال ۲۰۰۳ در عراق و انجام پروازهای متعدد بر فراز خاک ایران آغاز کرد و اینک به نحو گسترده ای از این نوع هواپیما های بدون سرنشین ( نوع موسوم به لاشخور) در جنگ علیه طالبان در پاکستان و افغانستان بعمل می آورد.
بنا بر گزارش «موسسه آمریکای نو» تنها از سال ۲۰۰۹ به این سو ۶۶۶ تن مشکوک به داشتن فعالیت های تروریستی در پاکستان با شلیک موشک توسط هواپیماهای بدون سرنشین موسوم به لاشخور کشته شده اند. حال آنکه در فاصله سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ تنها ۲۳۰ نفر از با این وسیله شکار شده بودند. سازمان های طرفدار حقوق بشر مدعی اند که در این مدت ۱۷۷ فرد غیر نظامی نیز طی عملیات تعقیب و کشتار طالبان بقتل رسیده اند.
در سال گذشته برای اولین بار در تاریخ، تعداد کسانی که برای هدایت از راه دور هواپیماهای بدون سرنشین در آمریکا تعلیم دیدند، از شمار خلبانانی که برای پرواز با هواپیماهای عادی آموزش دیدند بیشتر شد. این افزایش نسبت متناسب با افزایش استفاده از هماپیماهای بدون سرنشین در نیروهای مسلح آمریکا است. تا سال ۲۰۰۲ تنها ۱۶۷ فروند از این نوع هواپیماها مورد استفاده ارتش آمریکا قرار داشت. این تعداد اینک به هفت هزار فروند رسیده است.
آمریکا بنا بر اظهارات اخیر رابرت گیتس وزیر دفاع آن کشور در کمیته تحقیق سنا، مایل بفروش انواع هواپیماهای بدون سرنشین به کشور های دوست و هم پیمان واشینگتن در منطقه خلیج فارس و سایر نقاط خاورمیانه است.
یکی از انواع پیشرفته هواپیماهای بدون سرنشین که آمریکا مایل به فروش آن به کشور های منطقه خلیج فارس با هدف مقابل با تهدیدهای نظامی ایران است، «باز جهانی» نامیده می شود. این هواپیماها را شرکت نورتروپ گرومن تولید می کند و به جز عربستان سعودی و امارات، کشور های ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، بریتانیا، اسپانیا و کانادا و پاکستان نیز برای خرید و دریافت آن ابراز علاقه کرده اند.
آمریکا هواپیماهای نوع لاشخور و باز جهانی را در منطقه و آب های خلیج فارس نیز مورد آزمایش قرار داده و مایل است در صورت ضرورت آنها را به منظور شکار قایق های مسلح سپاه پاسداران که تهدیدی نامتقارن علیه کشتی های نظامی و غیر نظامی در حال تردد در آبهای خلیج فارس محسوب می شوند مورد استفاده قرار دهد.
متقابلاایران مایل است با ارتقاع تکنولوژی تولید هواپیماهای بدون سرنشین، ظرفیت غیر مسلح آنها را به ظرفیت مسلح ارتقاء دهد. در گذشته ابابیل به یک راکت انداز شبیه آر پی چی مجهز شده بود. این ظرفیت می تواند بمنظور حمل و پرتاب بمب تغییر ماهیت بدهد.
این نوع هواپیماها را می توان به منظور پرتاب بمب های میکروبی و سلاح های شیمیایی نیز مورد استفاده قرار داد. به این ترتیب به نظر می رسد، در رقابتی نا برابر، ایران و آمریکا اسرائیل در زمینه کاربرد هواپیماهای بدون سرنشین نیز به مقابله ای تازه برخاسته اند. پیش از اعلام تولید هواپیمای بدون سرنشین ایتان توسط اسرائیل و تحویل شش فروند شوال به ترکیه، وزیر دفاع ایران از فعال شدن دو خط تولید هواپیماهای نظامی بدون سرنشین در ایران خبر داده بود.