منوچهر متکی، روز پنج شنبه در حاشیه اجلاس داووس گفت: دولت باراک اوباما باید سیاست خود را در خاورمیانه تغییر دهد «نه در گفتار بلکه در عمل». وزیر خارجه ایران افزود اگر چنین چیزی عملی شود دولت جدید آمریکا بدون تردید با «واکنش و رویکرد همکاری» در منطقه و بهطور مشخص «از سوی ایران» روبهرو خواهد شد.
ولی به نوشته گاردین همه در ایران و حتی درون اصولگرایان که هم دولت، هم اکثریت مجلس و هم تقریبا مهمترین ارکان تأثیرگذار بر سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را در اختیار دارند، یک جور فکر نمیکنند.
روزنامه بریتانیایی گاردین در تحلیلی در مورد چنددستگی سیاستمداران ایرانی به سخنان روز پنجشنبه وزیر خارجه ایران اشاره می کند. در این تحلیل به گزارشی از خود گاردین در مورد قصد دولت باراک اوباما برای ارسال پیامی به جمهوری اسلامی ایران با هدف پایان دادن به سه دهه قطع رابطه بین دو کشور نیز اشاره شده است. البته کاخ سفید فرستادن چنین پیامی را -یک روز پس از انتشار آن در گاردین- تکذیب کرد.
گفتههای آقای متکی با انتشار پیام ِ بعدأ تکذیب شده، همزمان شد. البته روشن نیست مقاله گاردین یا شایعات احتمالی در باره فرستادن پیام از سوی آمریکا برای ایران تا چه اندازه بر وزیر خارجه ایران و اظهارنظرش تاثیر گذشته است. اما آنچه – به گفته گاردین- روشن است، این موضوع است که حتی گفتههای مثبتی مانند آنچه منوچهر متکی میگوید، در ایران یکصدا بیان نمیشود.
گاردین می نویسد: «همزمان با گفتههای وزیر خارجه ایران، اظهارنظرهای خصمانهای از بخشهای دیگر حکومت ایران شنیده میشود، که نشان میدهد سیاست پیشگامی دولت آمریکا در برقراری تماس [احتمالی با ایران] باعث بروز اختلاف در جناحهای مختلف حکومت آن کشور شده است؛ آیت الله احمد جنتی رئیس بانفوذ شورای نگهبان و یکی از حامیان سرسخت محمود احمدی نژاد، روز پنج شنبه در مورد تجدید مناسبات با آمریکا هشدار داد و حامیان این روش را " خرابکاران" وابسته به " گروههای منفور" توصیف کرد.»
گاردین به نقل از منابع دیپلماتیک در واشنگتن و لندن مینویسد: بعید است که قبل از پایان مدت یک ماهه بازبينی جزئیات سیاست خارجی دولت جدید آمریکا، اقدام مهمی در مورد رابطه با ایران صورت بگیرد. با این همه قرار است هفته آینده ملاقاتی با هدف تنظیم و هماهنگی سیاست آمریکا با متحدانش در مورد مذاکره با ایران انجام شود.
به نوشته روزنامه گاردین در این جلسه که روز چهارشنبه آینده در شهر فرانکفورت برگزار خواهد شد، معاونان سیاسی وزاری خارجه ۶ کشور طرف مذاکره با ایران - آمریکا، بریتانیا، روسیه، چین، فرانسه و آلمان - قرار است در مورد مواضع جدید آمریکا و هماهنگسازی در مذاکرات هستهای، گفتوگو کنند.
موضوع رابطه با ایران در جریان ملاقات وزرای خارجه گروه ۸ (کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا به اضافه رئیس دورهای و کمیسیون اتحادیه اروپا)، هفته آینده در شهر ونیز نیز به بحث گذاشته خواهد شد.
پس از این دو جلسه، قرار است وزرای خارجه این کشورها برای تنظیم یک سیاست هماهنگ در قبال ایران در ماه مارس دیدار کنند.
روزنامه گاردین به نقل از دیپلماتهای بریتانیایی و آمریکایی مینویسد، که موضع روسیه برای آنها مهم است و منتظرند ببینند که در صورت رد سیاست مسالمتجویانه آمریکا از سوی ایران، آیا روسیه با سیاست تشدید انزوای تهران همکاری خواهد کرد یا نه.
گاردین یادآوری میکند که سال گذشته مخالفت روسيه باعث شد که اعضای شورای امنیت نتوانند در مورد تشدید تحریمها علیه ایران به توافق برسند.
یک مقام دولت روسیه به روزنامه گاردین گفته است، دولت آن کشور حاضر است از اتخاذ موضع تندتری در قبال ایران حمایت کند؛ به شرط آنکه قبل از اين تصمیم مشترک، اروپا و آمریکا به شکل یکجانبه علیه ایران اقدام نکنند و تمام مجازاتها روی برنامههای هستهای ایران متمرکز باشد.
دولت جورج بوش سال گذشته کوشید تا دامنه مجازاتها علیه ایران را گسترش دهد و از آن جمله سپاه پاسداران ایران را -از جمله به خاطر حمایت از حزب الله و حماس- هدف این مجازاتها قرار داد.
در پایان روزنامه گاردین مینویسد: «خشم آیت الله جنتی نشانگر آن است که برخورد مسالمتجویانه آمریکا، میتواند در سیستم حاکم بر ایران اختلافات جدی ایجاد کند. در عین حال یاد آور هشدار برخی از تحلیلگران است، که معتقدند تغییر منش آمریکا در قبال ایران بعید است که مناسبات دو کشور را به سرعت متحول کند.»