سرانجام اولین مناظره بین دو نامزد دمکرات ( هیلاری کلینتون) و جمهوری خواه (دونالد ترامپ) برگذار شد. طی روزهای اخیر گفته میشد بیش از یکصد میلیون نفر از آمریکاییان این مناظره را در شبکههای متعدد تلویزیونی تماشا خواهند کرد. قرار بود مدت مناظره ۹۰ دقیقه باشد ولی به وقت اضافی کشید و هیچگونه تبلیغات تجاری در وسط آن پخش نشد.
پیش از مناظره - پیش از آغاز مناظره عمدتا این بحث مطرح بود که دونالد ترامپ از خود چه شخصیتی را نشان خواهد داد؟ آیا همان فردی در صحنه مناظره ظاهر خواهد شد که اغلب در گفتگوهای تلویزیونی اختیار و کنترل حرفهایش از دست میداد، از بکار بردن الفاظ نا مناسب باکی نداشت، و یا به طرف مقابل با تحکم و تهاجم صحبت میکرد؟ آیا همچنان دونالد ترامپ ادعا خواهد کرد که کارنامه علمیاش بهتراز همه نامزدهای ریاست جمهوری است؟ هنوز قرار است در مرز مکزیک دیواری با هزینه مکزیکیها بسازد و جلوی ورود مسلمانان را به آمریکا بگیرد؟ مفسرین سیاسی و خبری معتقد بودند چون ترامپ در مناظرههای مقدماتی استراتژی تهاجمی داشته و حتی از کلمات توهین آمیز استفاده کرده و بسیاری را مایوس کرده است اینبار با تغییر کامل در رفتار و گفتار ظاهر میشود و با چهره، لحن، و رفتار رییس جمهورمابانه در صحنه حضور خواهد داشت. البته ترامپ در یکی دو هفته اخیر تغییرات مختصری را از خود بروز داده بود. مشکل ترامپ یافتن راهی برای جلب رای دهندگانی است که به کلینتون رای نخواهند داد اما چون نگران رفتار و گفتار نا مناسب ترامپ هستند، لذا به او هم رای نخواهند داد.
در مورد هیلاری کلینتون نگرانیهای دیگری وجود داشت. از جمله اینکه تا چه حد هیلاری میتواند اعتماد رای دهندگان را نسبت به خود و وعدههای خود جلب کند. هیلاری میباید آن دسته از رای دهندگان را به خود جلب کند که نمیخواهند به ترامپ رای بدهند ولی هنوز متقاعد نیستند که هیلاری کلینتون شخصیتی دوست داشتنی، صادق و قابل اعتماد است.
تحقیقات انجام شده در مورد مناظرههای ریاست جمهوری نشان میدهد که آنهایی که موضع تهاجمی دارند برنده میشوند و آنهایی که موضع دفاعی میگیرند شانس بردشان کاهش مییابد. بنا بر این کلینتون برای برنده شدن باید فشارش را بر ترامپ چنان زیاد کند که از او چهرهای فاقد صلاحیت نشان بدهد بدون اینکه خیلی خشن و تهاجمیباشد و این کاری بود که در استراتژی کلینتون کم و بیش مشاهده شد.
آغاز مناظره –ترامپ قبلاً گفته بود که سیستم مناظره بر تقلب بنا شده و حتی مجری مناظره را به «دمکرات» بودن متهم کرده بود. در حالیکه «لِستر هُلت» فرد شناخته شدهای است و به عنوان جمهوریخواه برای انتخابات ثبت نام کرده است. ( در آمریکا افراد میتوانند برای انتخابات زیر پرچم یکی از احزاب ثبت نام کنند و یا بدون اعلام قبلی به هر حزبی که خواستند رای بدهند).
در ابتدا دو نامزد به شدیدترین نحو ممکن یکدیگر را به رگبار بستند. ترامپ از کلینتون چهره یک ناتوان سیاسی را ترسیم کرد که در طول سی سال کاری نکرده است. برخلاف مناظرههای دیگر که معمولا هر نفر در طول سخنان طرف مقابل ساکت میماند، ترامپ به دفعات سخنان کلینتون را قطع کرد و به اصطلاح وسط حرفهایش دوید.
در مقابل، تصویری که کلینتون از ترامپ ارائه کرد تصویر یک کاسبکار سودجویی بود که رفتاری سوال برانگیز و نژاد پرستانه دارد. وی برای اثبات نژاد پرستی ترامپ استدلال کرد که وی اصلیت آمریکایی اولین رئیس جمهور سیاهپوست آمریکا (باراک اوباما) را مورد تشکیک و سوال قرار داده و تا همین اواخر اصرار داشته است که اوباما در آمریکا متولد نشده است. هدف کلینتون القای این نکته بود که ترامپ با نگاهی نژاد پرستانه این تردید را ایجاد کرده است. این سوالی بود که البته مجری برنامه هم از ترامپ پرسید و ترامپ از دادن پاسخ مستقیم طفره رفت.
لِستر هُلت، مجری برنامه، به دفعات سعی کرد زمان پاسخگویی طرفین را رعایت و مخصوصا مانع از آن شود که ترامپ حرفهای کلینتون را قطع کند ولی توفیق چندانی نداشت.
محتوای مناظره – میتوان گفت طرفین حرفی نزدند که برای بینندگان تازگی داشته باشد. اما آنچه را قبلا مردم از آنها شنیده بودند بار دیگر در پوششی متفاوت و در مواردی نرم تر و با چهرهای خندان تر بیان کردند. کلینتون هیچ حملهای را بیپاسخ نگذاشت و ترامپ هر گونه ایرادی را که کلینتون نسبت به برنامههایش گرفته بود و یا ادعا کرده بود که در راستی آزمایی خلاف آن ثابت شده، به کلی منکر شد. برای نمونه، حمایت ترامپ از جنگ عراق موضوعی است که مستند آن موجود است ولی او کاملا آن را انکار کرد.
کلینتون موفق شد چهره ترامپ را به عنوان کاسبکاری که زمانی کارش اجاره دادن ملک بوده و دست کم در دو مورد به اتهام نژاد پرستی تحت تعقیب قرار گرفته تخریب کند. البته پاسخ ترامپ این بود که آن پروندهها حل و فصل شده و او قبول جرم نکرده است. وی همچنین کلمات نامناسب ترامپ را در مورد خانمها یاد آورشد و خواست خصوصیت ضد زن بودن وی را القا کند.
کلینتون در دو دقیقه اول مناظره چندین پیشنهاد سیاسی مطرح کرد و ترامپ در آغاز کار با حمله به سیاست بازرگانی آمریکا خواهان بازگرداندن صنایع تولیدی از چین و مکزیک به داخل مرزهای آمریکا شد. کلینتون از تز همیشگی خود برای حقوق برابر برای زنان، افزایش مالیات برای ثروتمندان همراه با کاهش آن برای طبقه متوسط، فراهم کردن مرخصی با حقوق برای بیماران و یا سیستم آموزشی رایگان سخن گفت در حالیکه طرحهای ترامپ بوی کاهش مالیات برای تولید کنندگان و افزایش آن برای دیگران را میداد.
کلینتون وعده ایجاد ملیونها شغل و کار جدید را داد و ترامپ آن را بیاساس و طرح خود را قابل اجرا دانست. ساعاتی پس از منظره اولین ارزیابیها نشان میدهد که طرح کار آفرینی کلینتون قدرت ایجاد کار بیشتری دارد.
در یکی دو مورد ترامپ نشان داد که متوجه سوال نشده ولی با حرافّی وقت را پر کرد از جمله وقتی که مجری از او پرسید روسیه توانایی اتمیخود را افزایش داده است آیا آمریکا نیز باید چنان کاری را انجام بدهد؟ جواب ترامپ بیشتر روی اینکه ایالات متحده به ایران یک میلیارد و هفتصد میلیون «باج داده است» دور میزد و ربطی به سوال نداشت. مباحث سیاست خارجی محدود بود و عمده تمرکز ترامپ روی نقش ایالات متحده در ناتو و اینکه شرکای ناتو باید سهم بیشتری از هزینههای پیمان ناتو را بپردازند قرار داشت. وی معتقد بود حمایت از ژاپن، عربستان سعودی و غیره باید در برابر پول انجام شود. نظر کلینتون این بود که معامله اتمی با ایران خطر اتمیشدن ایران را کاملاً منتفی کرده است.
هر دو نامزد در قبل از مذاکره با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل ملاقات طولانی داشتند ولی هیچ یک در سخنان خود به اسرائیل اشارهای نکردند.
پس از مناظره، خانوادههای دو نامزد بروی صحنه آمدند و در حالی که هیلاری کلینتون به همراه شوهرش بیل کلینتون و دخترش چلسی کلینتون دقایقی را در میان مردم حاضر و طرفداران خود در سالن آمفی تئاتر دانشگاه هوفسترادر لانگ آیلند گذراندند، ترامپ با خانوادهاش خیلی زود از سالن خارج شدند.
روزهای آینده باید منتظر نتایج آماری تاثیرات این مناظره بود. معمولا اولین مناظره به اندازه کافی قدرت تقویت یک نامزد و یا اقناع آرای مُردد و سرگردان را ندارد. آنچه تا این مرحله توسط مفسرین مختلف گفته شده حاکی از آنست که هیچ یک از دو طرف نمیتوانند ادعای پیروزی در اولین مناظره را داشته باشند. برخی معتقدند کلینتون در وضعیت برتر قرار دارد و بعضی معتقدند که ترامپ در وضعیت دفاعی قرار گرفته است. البته طرفداران جمهوری خواهان ادعا کرده اند ترامپ برنده مناظره بوده است.
ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-
نظرات مطرحشده در یادداشتها، بازتاب دیدگاهی از رادیو فردا نیستند و آرای نویسنده خود را بیان میکنند.