رئیسجمهوری آمریکا ضمن حمایت مجدد از تفاهم لوزان و بیان اینکه این بختی تکرارنشدنی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی و ایجاد ثبات در خاورمیانه است، به نامهها میان خود و آیتالله خامنهای نیز اشاره کرده است.
باراک اوباما، در گفتگویی با توماس فریدمن، ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز، که روز ۱۶ فروردین منتشر شد، با حمایت از تفاهم هفته گذشته در لوزان، گفته است نهایی شدن توافق با ایران بر سر برنامه اتمی آن کشور «بختیست که یک بار در زندگی پیش میآید» تا جلوی تولید سلاح اتمی گرفته شده و در منطقه خاورمیانه ثبات برقرار شود.
Your browser doesn’t support HTML5
آقای اوباما میگوید اگر اسرائیل هدف حمله قرار گیرد، آمریکا از آن کشور دفاع خواهد کرد. در عین حال تائید کرده است که تلاشهای او برای به نتیجه رساندن روند دیپلماسی در برابر برنامه اتمی تهران، تنش هایی را میان واشینگتن و تل آویو سبب شده است.
در همان روزی که گفتوگوی رئیسجمهوری آمریکا و توماس فریدمن منتشر شده، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در مصاحبهای با شبکه خبری سیانان، بار دیگر تاکید کرد چارچوب تفاهم ايران و قدرتهای جهانی در لوزان سوييس يک «توافق بد» است. به گفته او «راه سومی به جز جنگ و توافق بد» در تقابل با ایران وجود دارد و آن «تشدید فشار» بر تهران است.
به گفته باراک اوباما، روابط آمریکا و اسرائیل «دورهای سخت» را میگذراند. او در عین حال افزود «برای او سخت است» که دولت تحت رهبریاش هدف انتقاد «بی توجهی به منافع اسرائیل» قرار میگیرد.
رئیسجمهوری آمریکا میگوید «من به روشنی نشان دادهام که ایران در زمان من صاحب بمب اتمی نمیشود و فکر میکنم آنها باید متوجه باشند چه میگویم». ولی افزوده است «گفتهام که آرزومندم، این تمهیدات دیپلماتیک ثمربخش باشد».
تهران همواره تاکید کرده است که هدف از برنامه اتمیاش، رسیدن به قابلیتهای صلحآمیز آن است و نه تولید جنگافزار هستهای. با این همه همکاری نکردن با جامعه جهانی، در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، تحریمهایی را برای ایران در شورای امنیت سازمان ملل، و نیز به طور جداگانهای از سوی آمریکا و اروپا، همراه داشت.
رئیسجمهوری ایالات متحده در عین حال تاکید کرده است که هنوز کار زیاد و جزئیات بسیاری مانده و در عین حال از «مشکلات واقعی سیاسی» در اجرای توافق در هر دو کشور سخن گفته است.
این سخنان، زمانی مطرح میشود که جمهوریخواهان مخالف باراک اوباما در کنگره آمریکا، بر پافشاری خود برای رایگیری درباره توافق نهایی با ایران اصرار کردهاند؛ سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی آمریکا در سنا، ۱۶ فروردین، گفت کمیته روابط خارجی سنا، بنا بر برنامه از پیش تعیینشده، در ۱۴ آوریل (هفته آینده)، به بررسی طرحی میپردازد که هدف از آن الزام رئیسجمهوریست، برای آنکه توافق نهایی را برای بازبینی و رایگیری به کنگره بفرستد. [بیشتر بخوانید]
آقای اوباما از پیش تهدید کرده بود که چنین طرحی را وتو خواهد کرد.
در ایران نیز روز یکشنبه محمد جواد ظريف، وزير خارجه، در يکی از «بیسابقهترين» جلسههای کميسيون امنيت ملی مجلس، در مورد تفاهم لوزان، با جواد کريمی قدوسی، نماينده اصولگرا، درگيری لفظی داشت. آنچنانکه «نيروهای حفاظتی» خبرنگاران و «افراد ديگر حاضر در جلسه را به بیرون از کميسيون» هدايت کردند. [بیشتر بخوانید]
باراک اوباما دو روز پس از رسیدن به چهارچوب توافق نهایی در لوزان، گفته بود که دیپلماسی بهترین راه برای مهار برنامه هستهای ایران است.
«فهمیدن او سخت است»
رئیسجمهوری آمریکا در بخشی دیگر از گفتگو با نیویورک تایمز، به نامههای رد و بدل شده میان خود و آیتالله علی خامنهای اشاره کرده است.
باراک اوباما میگوید هنوز به خوبی از نیات آیتالله خامنهای، واقف نیست زیرا «فهمیدن او سخت است». به گفته رئیسجمهوری آمریکا این نامهها دربرگیرنده «یادآوریهای بسیاری از ملاحظات او در مورد نارضایتیهای گذشته است».
به گفته رئیس جمهوری آمریکا، این نوشتهها نشان میدهند که رهبر ایران به مذاکرهکنندگان خود اجازه داده است امتیازاتی بدهند.
رئیسجمهوری آمریکا میگوید «چه کسی میداند؟… شاید ایران عوض شود.» اما اگر چنین نشود -به گفته اوباما- ایالات متحده «بزرگترین قدرت آتش» در برابر هرگونه احتمالی خواهد بود.
آقای اوباما دکترین خود را اینگونه شرح داده است: ما همکاری میکنیم. ولی همچنان همه ظرفیتهایمان را هم حفظ میکنیم. و به روشنی گفتهام، ایران در زمان من به سلاح اتمی دست پیدا نمیکند. و باید متوجه شده باشند، منظور من چیست. ولی گفتهام که آرزومندم، این تمهیدات دیپلماتیک ثمربخش باشد و نیز اینکه، این موضوع افقی نو را در روابط ایران و آمریکا نوید میدهد، و به همان اندازه مهم؛ عصری نو در روابط ایران و همسایگانش.
پیشتر روزنامه آمریکایی والاستريتجورنال گزارش داده بود که رهبر جمهوری اسلامی به نامه رئیسجمهوری آمریکا پاسخ داده و به او نامهای محرمانه نوشته است.