وزیر خارجه ایران در پیامی به مناسبت حادثه مرگبار منا، از حکومت عربستان سعودی به عنوان حکومتی «قسی و بیمنطق» نام برد و این کشور را به «تولید، پرورش و گسترش تروریسم» در منطقه و جهان متهم کرد.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، محمد جواد ظریف، روز یک شنبه، ۲۱ شهریور، در پیامی اعلام کرد که «لجاجت»، «بلاهت»، «تعصب» و«ثروت بیحد و اندازه» مقامهای عربستان سعودی، از رژیم این کشور حکومتی «قسی و بی منطق» ساخته است، که با «تولید، پرورش و گسترش تروریسم»، منطقه و جهان را به «اسفناکترین و فجیعترین» شرایط خود در طول تاریخ معاصر کشانده است.
آقای ظریف همچنین تلویحا این کشور را متهم کرد که در بحرانهای منطقه در بحرین، یمن، عراق، سوریه و لبنان نقش دارد.
در روزهای گذشته و با نزدیک شدن ایام حج که زائران ایرانی درآن حضور ندارند، درگیری لفظی بین مقامهای دو کشور بالا گرفته است.
آیت الله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۱۵ شهریور، در پیامی به مسلمانان جهان، از مقامهای عربستان با عناوینی چون «حاکمان بیدین و بیوجدان»، « حکام فتنهانگیز» «سیاستبازانِ از خدا بیخبر» و «شجره ملعونه طواغیت» نام برده و از کشورهای اسلامی خواسته بود تا «فکری اساسی برای مدیریت حج بکنند».
وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب این سخنان آیتالله خامنهای را «ستیزه جویانه و شرمآور» خوانده و سران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس نیز آن را «زشت و زننده» توصیف کردهاند.
عبدالعزیز الشیخ، مفتی اعظم عربستان سعودی نیز روز سهشنبه، ۱۶ شهریور، در واکنش به این پیام گفته بود که ایرانیها «مسلمان نیستند».
وزیر خارجه ایران، نیز در واکنش به سخنان مفتی اعظم عربستان گفته که اسلام ایرانیان شباهتی با -به گفته او- افراطیگری «مفتی وهابی» عربستان ندارد.
آقای ظریف در پیام روز یک شنبه خود همچنین با اشاره به پیگیریهای حقوقی و بینالمللی حادثه منا نوشت که «متاسفانه بعد از ماجرای نابهجای» حمله به سفارت عربستان در تهران، این کشور «به این بهانه تمامی راهها و فرصتهای دوجانبه برای پیگیری موضوع را مسدود» کرد.
آقای ظریف همچنین مقامهای عربستان سعودی را متهم کرد که «با هدف فرار از پاسخگویی و خودداری از عذرخواهی از آسیبدیدگان این حادثه و جبران خسارات» آن، به «هیچ یک از ابتکارات و تلاشهای» جمهوری اسلامی از جمله «تلاشهای دوجانبه»، پیشنهاد «تشکیل کمیته حقیقتیاب بینالمللی اسلامی» از طریق سازمان همکاری اسلامی و «حتی تلاشهای برخی از کشورهای اسلامی منطقه» پاسخ نداده است.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز ۱۷ شهریور ضمن حمله شدید به عربستان سعودی در مقابل از این که «تعدادی نادان و احساساتی این بهانه را در اختیار دولت عربستان قرار دادند تا با فرار رو به جلو و نمایش قطع رابطه سیاسی، خودش را از فشارهای سیاسی و حقوقی دولت ایران برهاند» ابراز تاسف کرده بود.
یک روز پس از این سخنان حسن قشقاوی، معاون وزارت خارجه ایران، اذعان کرده بود که ایران به دلیل قطع رابطه با عربستان قادر به پیگیری خواستههایش درباره حادثه منا نیست.
مواضع تند مقامهای جمهوری اسلامی علیه عربستان سعودی درحالی است که اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، روز یکشنبه، ۱۴ شهریور، گفته بود برای حل مشکلات دو کشور «اگر لازم باشد»، اشکالی ندارد که ایران «دست اول» را به سمت عربستان دراز کند.
حادثه منا و پس از آن حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد در دی ماه سال گذشته، به قطع روابط دیپلماتیک این کشور و تعدادی از متحدانش با ایران منجر شد.
در موضوع حمله به سفارت عربستان سعودی، رهبر جمهوری اسلامی به شدت از «متهم» کردن افراد «حزباللهی» به تندروی، انتقاد کرده و گفته بود که «به صرف اینکه قضیهای مثل سفارت عربستان و سفارت انگلیس پیش بیاید که کاری بسیار بد و به ضرر کشور و اسلام است، این را بهانه نکنند که جوانان مؤمن را مورد تهاجم قرار دهند».
پس از محاکمه ۲۱ متهم حمله به سفارت عربستان، نیز غلامحسن محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضاییه، اعلام کرده بود که حملهکنندگان به سفارت عربستان سعودی به دلیل «خشمی» که از اقدامات حکومت این کشور و حادثه منا داشتند، میتوانند مشمول «تخفیف در مجازات» شوند.