کتاب در هفته گذشته؛ «ملی گرائی در نمايش»

جلد سوم کتاب «ادبيات نمايشی در ايران» که با عنوان «ملی گرائی در نمايش» منتشر شد، تاتر ايران را در سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰ به دوران حکومت پهلوی اول بررسی می کند.


دو جلد نخست ادبيات نمايشی در ايران، که به تاتر ايران از دوران مشروطه تا ۱۳۰۰ اختصاص دارند، حدود ۲۵ سال پيش منتشر و به يکی از منابع اصلی تحقيق در باره تاريخ تاتر ايران بدل شدند.


دوران پهلوی اول، ملی گرائی متکی به ايران پيش از اسلام و استبداد شرقی، چون مکتب رسمی دولتی تبليغ می شد.


در فضای فرهنگی جامعه نيز نوعی ناسيوناليسم ايرانی معطوف به گذشته جان گرفته بود و اين دو گرايش در آثار ادبی و هنری اين دوران و از جمله در تاتر ايران بازتاب گسترده يافت.


کتاب ملی گرائی در نمايش، فضای اجتماعی و سياسی سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۲۰، استبداد پهلوی اول و سانسور هنرهای نمايشی را به اين دوران تصوير، بازتاب ناسيوناليسم ايرانی حکومتی و غير حکومتی را در تاتر ايران بررسی و نمايشنامه ها و گروه های تاتری دوران ۲۰ ساله پهلوی اول را معرفی می کند.


جمشيد ملک پور، مولف کتاب ادبيات نمايشی در ايران، دکترای خود را در نمايش از دانشگاه ملی استراليا دريافت و از سال ۱۹۹۳ در دانشگاه های استراليا و از ۲۰۰۵ در دانشگاه گلف کويت به تدريس پرداخت.


جمشيد ملک پور نمايش نامه های آنتيگونه، مکبث، کاليگولا و دو فيلم بلند «باد سرخ» و« ديدار» را کارگردانی و آثاری چون مطالعه تطبيقی مکبث و رمان هفت دالان و ادبيات نمايشی در ايران را تاليف کرده است.


نگارش در تعارض


شخصيت چند بعدی و پيچيده، زندگی پر ماجرا و بحث انگيز و سبک و ورال خلاقانه و بديع آثار داستانی فردينان سلين، موضوع تحقيقات بسيار بوده است و کتاب «نگارش در تعارض»، اثر فيليپ دتروئل، اديب و استاد دانشگاه پاريس، که برگردان فارسی آن با ترجمه وحيد نژادمحمد، منتشر شد، تلاشی است ارزنده در شناخت زندگی و معرفی آثار يکی از بحث انگيزترين و پيچيده ترين چهرهای ادب فرانسه.


لويی فردينان دتوش، که بعد تر نام مستعار سلين را برگزيد، در ۱۸۹۴ در پاريس چشم به جهان گشود و با خلق رمان درخشان «سفر به انتهای شب» در ۱۹۳۲ ، در فرانسه و اروپا به شهرت و اعتبار بسيار رسيد.


سفر به انتهای شب به دليل جسارت و نوآوری، ساختار بديع و خلاقانه و نگاه نوجوی نويسنده تحسين محافل ادبی را برانگيخت. اين رمان را فرهاد غبرائی به فارسی نيز ترجمه کرده است.


سلين در دوره های بعدی زندگی خود نيز آثار درخشانی چون مرگ قسطی و معرکه را منتشر کرد که با ترجمه مهدی سحابی و سميه نوروزی به فارسی نيز منتشر شده اند.


رمان سفر به انتهای شب به دورانی منتشر شد که چپ سنتی طرفدار شوروی بر فضای روشنفکری فرانسه سلطه داشت.


حزب کمونيست فرانسه از رمان سفر به انتهای شب استقبال کرد اما سلين که شخصيتی تک رو داشت به حزب کمونيست فرانسه روی خوش نشان نداد و با نوشتن مقالاتی مغاير با گرايش مسلط، خشم روشنفکران فرانسوی را عليه خود برانگيخت.


به دورانی که ارتش هيتلر فرانسه را اشغال کرد اغلب روشنفکران فرانسه به نهضت مقاومت عليه اشغالگران نازی پيوستند اما سلين با حکومت ويشی، حکومت دست نشانده آلمانی ها، ماند و پس از عقب نشينی ارتش آلمان از فرانسه به دانمارک گريخت.


پس از جنگ جهانی دوم دولت فرانسه و روشنفکران اين کشور، سلين را به همکاری با ارتش نازی، خيانت به وطن و حمايت از کشتار دسته جمعی يهوديان متهم کردند اما سلين اين اتهامات را رد و حاصل انتقام جوئی کمونيست های فرانسه ارزيابی کرد. سلين در دادگاه های فرانسوی محکوم شد و در ۱۹۶۱ درگذشت.


تاريخ و معماری بازار تبريز


بررسی الگوهای معماری و تحولات تاريخی کالبد مادی بازارهای بزرگ در شهرهای اسلامی بخشی از ساختار اقتصادی و اجتماعی و تاريخچه شهرهای بزرگ را روايت می کند و کتاب «تاريخ و معماری بازار تبريز»، تاليف حسين اسمعيلی سنگری و بهروز عمرانی، يکی از قديمی ترين و بزرگ ترين بازارهای ايران را بررسی می کند.


مولفان در هفت فصل اين کتاب با عنوان های تاريخچه بازار در ايران، شناخت ‏عناصر کالبدی و معماری بازار، بازار بزرگ تبريز، ساختار کالبدی بازار تبريز، آسيب شناسی ‏بازار تبريز و راهکارهای رفع آسيب، ورودی بازار تبريز و راهکارهای ثبت جهانی بازار تبريز، کوشيده اند تا ساختار عمومی بازار تبريز و نسبت عناصر آن را با يک ديگر و با جامعه و شهر تبريز تحليل کنند.


در اين کتاب عناصر بازار چون راسته ها، سراها، تيمچه ها، مدارس و حجره ها، تاريخ و پيشينه بازار تبريز و تاثيرات اجتماعی و اقتصادی بازار بر ‏ زندگی روزمره مردم نيز تحليل و بررسی شده است.