در چند ماه گذشته مقالات متعددی در مورد گسترش رابطه چين و ايران نوشته شده است. اخيرا مانورهای سپاه پاسداران و آزمايش ها ی متعدد موشکی توجه برخی متخصصين را در مورد همکاری های نظامی بين اين دو کشور مخصوصا در زمينه احتمال ساخت و توسعه موشک های ضد کشتی در ايران را به خود جلب کرده است.
دکتر پل راجرز، استاد مطالعات صلح در دانشگاه برادفورد در انگلستان و متخصص امنيت بين المللی اخیرا مقاله ای در سايت خبری- تحليلی اوپن دمکراسی، درباره گسترش رابطه نظامی چين و ايران نوشته است.
به گفته دکتر راجرز رابطه نظامی چين و ايران دچار تحول شده و ديگر بر مبنای فروشنده اسلحه و خريدار نيست. به گزارش اينترنشنال نيوی، اين دو کشور به ساخت و توسعه سلاح اقدام می کنند.
دکتر گوستاو گراتس، از بنيانگذاران مرکز مطالعاتی چين در دانشگاه «وی یو بی» در بلژيک در مصاحبه ای با راديو فردا می گويد که اين دو کشور سال هاست که با يکديگر رابطه نزديک نظامی دارند و اصلا نوشته پل راجرز باعث شگفتی نيست.
وی می گويد چين وابسته به نفت ايران وابسته است و خواهان تامين امنيت برای واردات نفت خود است. به گفته اين کارشناس مسائل چين، پکن دو چهره متفاوت از خود نشان می دهد.
گوستاو گراتس
دکتر گراتس می گويد که چین از يک سو می خواهد با غرب و آمريکا در سازمان ملل به عنوان يک کشور مسئول در مورد پرونده هسته ای ايران هماهنگ باشد و از سوی ديگر نياز انرژی اين کشور موجب می شود، پکن در عمل بسيار پراگماتيک باشد. گوستاو گراتس معتقد است چين در مقابل انتخاب سختی در مورد چگونگی برخورد با ايران قرار گرفته است.
پل راجرز می نويسد که چين و ايران در حال توسعه روابط نظامی و همکاری نزديک با يکديگر هستند. اين همکاری به اين معناست که ايران قادر خواهد بود موشک های چينی را مطابق نياز خود در خليج فارس تغيير دهد. اين امر می تواند نيروی دريايی امريکا را به چالش بکشاند.
وی اضافه می کند: کشور چين سال هاست که در توليد انواع مختلف موشک با بردهای مختلف تخصص پيدا کرده و موشک های ضد کشتی ميان برد از جمله ساخته های اين کشور است.
چين تا چند وقت پيش فقط برای دفاع از مرزهای خويش از سيستم های دفاعی روسيه استفاده می کرد ولی هم اکنون خود توليد کننده شده و بازارهای صادراتی را هدف قرار داده است.
پل راجرز يادآوری می کند که ايران درگيری با ناوگان آمريکايی را در خليج فارس در سال ۱۹۸۸ فراموش نکرده است. بخش مهمی از نيروی دريايی ايران در منطقه در اين درگيری صدمه جدی ديد.
وی، ايران را يک کشور مهم در موقعيتی استراتژيک برای گسترش نفوذش در مناطق نفتی آسيای مرکزی و دريای خزر می داند.
پل راجرز ايران را نيازمند حمايت و کمک چين دانسته و می نويسد که ايران نيز از يک سو احتياج به تکنولوژی نظامی چين و حمايت اين کشور در سازمان ملل دارد و از سوی ديگر برای بهره برداری از مناطق نفتی خو د نيازمند دانش چينی است.
پرسشی که مطرح می شود اين است که آيا اين همکاری تنگاتنگ اقتصادی و نظامی بين دو کشور می تواند مانع همسويی چين با غرب در صدور قطعنامه ای ديگر در شورای امنيت سازمان ملل عليه ايران شود؟
دکتر گراتس در پاسخ به اين سوال به راديو فردا می گويد: وی معتقد است که کشورهای اروپايی وآمريکا نگران فعاليت های چين در آفريقا و حتی آمريکای لاتين هستند و در مورد ايران نیز، چين در نهايت در کنار غرب خواهد ايستاد.
وی می گويد چين دو هويت دارد يکی هويت ضعيف که وابستگی اين کشور به منابع انرژی و احتياج شديد اين کشور به رشد اقتصادی سريع برای ثبات رژيم دارد. هويت قوی چين نيز در حضور اين کشور در روابط بين الملل به عنوان یک کشور مسئول نهفته است.