بازرسى شديد محموله هاى تجارى از دبى به مقصد ايران و مسدود ساختن حسابهاى بانكى موسسات تجارى و شخصى و نظارت دقيق بر نقل انتقال اعتبارات اسنادى موجب كاهش ۴۰ درصدى حجم صادرات دبى به ايران شده است. على رغم فشار هاى اقتصادى ناشى از كاهش صادرات به ايران، دبى در نتيجه فشار هاى مستقيم آمريكا و ابوظبى، محدوديت هاى صادراتى به ايران را در آينده افزايش خواهد داد.
بر اساس آمار منتشره از سوى انجمن تجارت ايران در دبى، حجم تجارت خارجى ميان ايران و دبى در سال جارى نسبت به سال ۲۰۰۸ شش ميليارد دلار كاهش يافته است. در نتيجه، امارات مكان خود را به عنوان بزرگترين شريك تجارت خارجى ايران از دست داده و از اين لحاظ در مقام سوم قرار گرفته است.
بر اساس تازه ترين آمار اتاق بازرگانى دبى، ميزان صادرات اين امير نشين به ايران تنها در ماه ژوئن گذشته نسبت به ماه مشابه سال پيش ۹ درصد كاهش يافته است. اين در حالى است كه دبى دومين سال پى در پى ركود اقتصادى را تجربه مي كند.
نقش ابوظبى
دبى بزرگترين بندر تجارى خاورميانه و دومين اميرنشين اتحاديه امارات هفتگانه به شمار مي رود. ابوظبى در تعيين خط مشى تجارت خارجى دبى و اعمال سياست هاى بانكى آن كشور از نفوذ قابل ملاحظه اى برخوردار است.
ابوظبى به تنهايى ۹۰ در صد از صادرات نفت امارات را در اختيار دارد حال آنكه توانايى اقتصادى دبى متكى بر سرمايه گذارى هاى خارجى و صادرات مجدد كالا است. با توجه به ذخيره قابل ملاحظه ارز خارجى، ابوظبى از قدرت سرمايه گذارى فراوانى برخوردار شده است. چندى قبل ابوظبى با واگذارى ۲۰ ميليارد دلار قرضه، دبى را از يك بحران اقتصادى و امكان بالقوه ورشكستگى نجات داد.
به دنبال تصويب قطعنامه ۱۹۲۹ شوراى امنيت و تحريم هاى يك جانبه جامعه اروپا و آمريكا و با اصرار ابوظبى و آمريكا، دبى اخيرا از بانك هاى فعال در اين اميرنشين خواسته است كه بدون استثنا تمامى نقل و انتقالات بانكى اشخاص حقيقى يا حقوقى مرتبط با ايران را با «خطر فوق العاده» تلقى كنند.
کالاهای با کاربرد نظامى
در حال حاضر حدود ۴۰۰.۰۰۰ ايرانى در امارت به سر مي برند و بيش از ۸۰۰۰ شركت متعلق به ايرانيان در دبى فعال اند. به جز بخش خصوصى، سازمان هاى دولتى و بخش هاى نظامى و امنيتى ايران نيز از دبى بعنوان منبع تامين نيازهاى خود استفاده مي كنند.
تاكنون روال متعارفى تامين كالاهاى با كار برد دو گانه از سوى ايران، خريدارى كالا با نام شركت هاى كوچك و صادرات آن به مالزى و يا اندونزى و صادرات مجدد آن از مالزى به دبى و در مرحله بعد ارسال كالاى ياد شده به مقصد ايران بوده است. نقل و انتقالات بانكى مربوط نيز با استفاده از سياستم بانكى دبى صورت مي گرفته است.
خريد قطعات براى هواپيماهاى نظامى و بارى و مسافرى ايران، تعمير موتورهاى جت و قطعات مورد احتياج براى مونتاژ سانتريفوژهاى ايران عموما از اين مسيرها و با استفاده از ظرفيت صادرات مجدد دبى صورت مي گرفته است.
در ابتداى ماه جارى يك دادگاه آمريكايى گروه شركت هاى ايرلندى مك اوييشن را به خاطر خريدارى قطعات هواپيماهاى قديمى جت اف- ۵، موتور هليكوپتر و ساير قطعات هواپيما از آمريكا و ارسال غير مستقيم آن از دبى به ايران محكوم کرد. اين معاملات مورد ادعا در فاصله اوت ۲۰۰۵ تا ژوئيه ۲۰۰۸ صورت گرفته بود.
واردات از راس الخيمه
با شدت گرفتن بازرسى ها گفته مي شود كه تجارت مجدد كالا به ايران از امارات با وجود كاهش فراوان همچنان از بنادر كمتر تحت نظارت مانند راس الخيمه ادامه دارد و لى به دليل اعمال كنترل هاى بانكى از دبى انجام نقل و انتقالات تجارى به مقصد ايران در مسير دشوارى قرار گرفته است.
به دستور بانك مركزى دبى در ۲۸ ماه ژوئن حساب بانكى ۴۱ موسسه و شخص حقيقى در اجراى مصوبه تازه شوراى امنيت عليه ايران مسدود شدند حال آنكه هنوز هيچ كشور ديگرى دستور العمل هاى اجرايى قطعنامه ۱۹۲۹ را تدوين نكرده است.
رامين مهمان پرست، سخنگوى وزارت امور خارجه ايران، اين اقدام دبى را «غير قانونى» خواند و بعضى از تجار فعال در دبى نيز در گفت و گويى با مركز اطلاع رسانى بلومبرگ اظهار داشتند كه اقدامات اخير دبى در محدود ساختن تجارت مجدد به ايران از حدود قطعنامه هاى سازمان ملل فراتر رفته است.
با توجه به اهميت فوق العاده دبى در تامين نيازهاى حساس اتمى، نظامى و همچنين انجام نقل و انتقالات بانكى دولت و بخش خصوصى ايران، محدوديت هاى رو به تشديد تجارى و بانكى دبى عليه جمهورى اسلامى مي تواند ضمن ايجاد مشكلات اساسى در راه توسعه برنامه هاى اتمى و تعمير ادوات نظامى ايران، مناسبات تهران با دبى را نيز در مسير سختى قرار دهد.
اظهارات اخير سفير امارات در آمريكا در جانبدارى از جنگ عليه ايران يكى از نمونه هاى تيرگى مناسبات جارى تهران با امارات و به خصوص امير نشين دبى به شمار مي رود. با وجود این، انتظار مي رود كه فشار هاى جارى تجارى عليه ايران همچنان ادامه يابد.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* دیدگاه های مطرح شده در این مقاله الزاما بازتاب دهنده دیدگاه های رادیو فردا نیست.
بر اساس آمار منتشره از سوى انجمن تجارت ايران در دبى، حجم تجارت خارجى ميان ايران و دبى در سال جارى نسبت به سال ۲۰۰۸ شش ميليارد دلار كاهش يافته است. در نتيجه، امارات مكان خود را به عنوان بزرگترين شريك تجارت خارجى ايران از دست داده و از اين لحاظ در مقام سوم قرار گرفته است.
بر اساس تازه ترين آمار اتاق بازرگانى دبى، ميزان صادرات اين امير نشين به ايران تنها در ماه ژوئن گذشته نسبت به ماه مشابه سال پيش ۹ درصد كاهش يافته است. اين در حالى است كه دبى دومين سال پى در پى ركود اقتصادى را تجربه مي كند.
نقش ابوظبى
دبى بزرگترين بندر تجارى خاورميانه و دومين اميرنشين اتحاديه امارات هفتگانه به شمار مي رود. ابوظبى در تعيين خط مشى تجارت خارجى دبى و اعمال سياست هاى بانكى آن كشور از نفوذ قابل ملاحظه اى برخوردار است.
ابوظبى به تنهايى ۹۰ در صد از صادرات نفت امارات را در اختيار دارد حال آنكه توانايى اقتصادى دبى متكى بر سرمايه گذارى هاى خارجى و صادرات مجدد كالا است. با توجه به ذخيره قابل ملاحظه ارز خارجى، ابوظبى از قدرت سرمايه گذارى فراوانى برخوردار شده است. چندى قبل ابوظبى با واگذارى ۲۰ ميليارد دلار قرضه، دبى را از يك بحران اقتصادى و امكان بالقوه ورشكستگى نجات داد.
به دنبال تصويب قطعنامه ۱۹۲۹ شوراى امنيت و تحريم هاى يك جانبه جامعه اروپا و آمريكا و با اصرار ابوظبى و آمريكا، دبى اخيرا از بانك هاى فعال در اين اميرنشين خواسته است كه بدون استثنا تمامى نقل و انتقالات بانكى اشخاص حقيقى يا حقوقى مرتبط با ايران را با «خطر فوق العاده» تلقى كنند.
کالاهای با کاربرد نظامى
در حال حاضر حدود ۴۰۰.۰۰۰ ايرانى در امارت به سر مي برند و بيش از ۸۰۰۰ شركت متعلق به ايرانيان در دبى فعال اند. به جز بخش خصوصى، سازمان هاى دولتى و بخش هاى نظامى و امنيتى ايران نيز از دبى بعنوان منبع تامين نيازهاى خود استفاده مي كنند.
تاكنون روال متعارفى تامين كالاهاى با كار برد دو گانه از سوى ايران، خريدارى كالا با نام شركت هاى كوچك و صادرات آن به مالزى و يا اندونزى و صادرات مجدد آن از مالزى به دبى و در مرحله بعد ارسال كالاى ياد شده به مقصد ايران بوده است. نقل و انتقالات بانكى مربوط نيز با استفاده از سياستم بانكى دبى صورت مي گرفته است.
خريد قطعات براى هواپيماهاى نظامى و بارى و مسافرى ايران، تعمير موتورهاى جت و قطعات مورد احتياج براى مونتاژ سانتريفوژهاى ايران عموما از اين مسيرها و با استفاده از ظرفيت صادرات مجدد دبى صورت مي گرفته است.
در ابتداى ماه جارى يك دادگاه آمريكايى گروه شركت هاى ايرلندى مك اوييشن را به خاطر خريدارى قطعات هواپيماهاى قديمى جت اف- ۵، موتور هليكوپتر و ساير قطعات هواپيما از آمريكا و ارسال غير مستقيم آن از دبى به ايران محكوم کرد. اين معاملات مورد ادعا در فاصله اوت ۲۰۰۵ تا ژوئيه ۲۰۰۸ صورت گرفته بود.
واردات از راس الخيمه
با شدت گرفتن بازرسى ها گفته مي شود كه تجارت مجدد كالا به ايران از امارات با وجود كاهش فراوان همچنان از بنادر كمتر تحت نظارت مانند راس الخيمه ادامه دارد و لى به دليل اعمال كنترل هاى بانكى از دبى انجام نقل و انتقالات تجارى به مقصد ايران در مسير دشوارى قرار گرفته است.
به دستور بانك مركزى دبى در ۲۸ ماه ژوئن حساب بانكى ۴۱ موسسه و شخص حقيقى در اجراى مصوبه تازه شوراى امنيت عليه ايران مسدود شدند حال آنكه هنوز هيچ كشور ديگرى دستور العمل هاى اجرايى قطعنامه ۱۹۲۹ را تدوين نكرده است.
رامين مهمان پرست، سخنگوى وزارت امور خارجه ايران، اين اقدام دبى را «غير قانونى» خواند و بعضى از تجار فعال در دبى نيز در گفت و گويى با مركز اطلاع رسانى بلومبرگ اظهار داشتند كه اقدامات اخير دبى در محدود ساختن تجارت مجدد به ايران از حدود قطعنامه هاى سازمان ملل فراتر رفته است.
با توجه به اهميت فوق العاده دبى در تامين نيازهاى حساس اتمى، نظامى و همچنين انجام نقل و انتقالات بانكى دولت و بخش خصوصى ايران، محدوديت هاى رو به تشديد تجارى و بانكى دبى عليه جمهورى اسلامى مي تواند ضمن ايجاد مشكلات اساسى در راه توسعه برنامه هاى اتمى و تعمير ادوات نظامى ايران، مناسبات تهران با دبى را نيز در مسير سختى قرار دهد.
اظهارات اخير سفير امارات در آمريكا در جانبدارى از جنگ عليه ايران يكى از نمونه هاى تيرگى مناسبات جارى تهران با امارات و به خصوص امير نشين دبى به شمار مي رود. با وجود این، انتظار مي رود كه فشار هاى جارى تجارى عليه ايران همچنان ادامه يابد.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* دیدگاه های مطرح شده در این مقاله الزاما بازتاب دهنده دیدگاه های رادیو فردا نیست.