اكبر هاشمى رفسنجانى، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام روز جمعه، بحران فعلى اقتصاد جهانى را به نفع ايران ندانست و گفت: نبايد از اين بحران اظهار خوشحالى كنيم.
اين مقام بلندپايه ايرانى كه در نماز جمعه تهران سخن مى گفت، در اظهارات خود با اعلام اينكه نبايد فكر كنيم كه اين حادثه در دنيا به نفع ما است، افزود: به اعتقاد من و بسيارى از صاحبنظران ديگر، اين گونه نيست كه اين شرايط به نفع ما باشد لذا نبايد از اين بحران اظهار خوشحالى كنيم.
آقاى رفسنجانى گفت: اولين كسانى كه از اين بحران آسيب مى بينند كارگرها و قشرهاى ضعيف هستند و نبايد گفت، اين مسئله معجزه خداوند است كه اين كشورها تنبيه مى شوند، چرا كه هرچند ممكن است تنبيهى براى آنها باشد اما قشر ضعيف جامعه نيز آسيب مى بيند.
سخنان رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در باره اظهار خوشحالى از بحران مالى آمريكا و غرب واكنشى به اظهارات چند تن از رهبران جمهورى اسلامى ايران است كه از مشكلات مالى اخير در جهان ابراز خوشحالى كرده بودند.
احمد جنتى، روحانى تندرو و دبير شوراى نگهبان در سخنانى گفته بود: «همان طور كه آمريكايى ها از بروز مشكلات در ايران خوشحال مي شوند، خوشحاليم كه اقتصاد آمريكا دچار آشفتگى شده و مشكلات آنها به اروپا نيز سرايت كرده است و نتيجه اعمال زشت خود را مى بينند و خداوند آنها را گوشمالى مي دهد.»
- «اولين كسانى كه از اين بحران آسيب مى بينند كارگرها و قشرهاى ضعيف هستند و نبايد گفت، اين مسئله معجزه خداوند است كه اين كشورها تنبيه مى شوند، چرا كه هرچند ممكن است تنبيهى براى آنها باشد اما قشر ضعيف جامعه نيز آسيب مى بيند.»
آيت الله على خامنه اى، رهبر ايران نيز در واكنش به بحران اقتصادى در آمريكا و اروپا گفته بود: «مشكلات جارى دنياى غرب نشان دهنده وضعيت اقتصادى ليبرال دموكراسى غرب است... امروز حباب كاذب پول در دنياى غرب شكسته شده و فريادهاى آن به آسمان بلند شده و خود آنها مى گويند دوران حاكميت مطلق آمريكا به پايان رسيده است.»
اكير هاشمى رفسنجانى نيز از جمله اين مقام ها بود كه بحران مالى جهانى را ناشى از هزينه هاى جنگى آمريكا در عراق و افغانستان ارزيابى كرده بود و گفته بود: «اين يك وعده الهى است و البته بايد صبر كرد زيرا خدا مى داند كه چگونه و كى و در چه شرايطى متجاوزان را از پاى درآورد.»
بحران مالى آمريكا كه از ۱۳ماه پيش كليد خورده، در ماه هاى اخير وارد مرحله تازه اى شده و اميدها براى اين كه اين بحران تنها به چند موسسه وام مسكن محدود شود به نااميدى تبديل شده بود.
دولت آمريكا براى حل اين بحران طرح نجات مالى ۷۰۰ ميليارد دلارى را تصويب كرده است و كشورهاى عضو اتحاديه اروپا نيز بيش از ۲.۳ تريليون دلار طرح مالى براى نجات اقتصادهاى بحران زده خود ارائه كرده اند.
با وجود اين تدابير، دامنه هاى بحران روز به روز گسترده شده و شاخص سهام بازارهاى مالى در اروپا، آسيا و آمريكا با افت هاى شديدى روبرو شده است.
كاهش ارزش سهام بر روى بازار نفت نيز تاثير اساسى گذاشته و قيمت نفت را از ۱۴۷ دلار در ماه ژوئيه به ۶۱ دلار در معاملات روز جمعه رسانده است.
تاثیر كاهش قيمت نفت
كاهش قيمت نفت بر درآمد كشورهاى نفتخيز به شدت تاثير گذاشته است و ايران از جمله اين كشورهاست كه در حال حاضر بهاى نفت آن بيش از ۵۰ درصد افت كرده است.
اكبر هاشمى رفسنجانى در نماز جمعه تهران به اين موضوع اشاره كرد و گفت: نقش كشورمان آن قدر نيست كه بتوانيم اين سونامى را در جهان مهار كنيم. اولين موج اين سونامى براى كشورمان ارزان شدن قيمت نفت است كه از بشكه اى ۱۴۷ دلار به ۶۴ دلار رسيده است.
وى از دولت، مجلس و مسئولان خواست تا با همفكرى با يكديگر در مقابل امواج بعدى اين سونامى كشور را اداره كنند تا صدمه اساسى به جامعه و به خصوص به فقرا وارد نشود.
بانك مركزى جمهورى اسلامى ايران هفته گذشته با هشدار نسبت به پايين آمدن بهاى نفت، اعلام كرد: در صورت ادامه اين روند ۵۴ ميليارد دلار از درآمدهاى پيش بينى شده محقق نخواهد شد.
جمهورى اسلامى ايران در حال حاضر بخش عمده اى از درآمد ارزى خود را از فروش نفت به دست مى آورد و كاهش قيمت اين محصول مى تواند صدمات شديدى به اقتصاد تك محصولى ايران و طرح هاى اقتصادى محمود احمدى نژاد وارد كند.
سياست محمود احمدى نژاد براى سرو سامان دادن به اقتصاد ايران تا كنون بر افزايش مصرف پول نفت و افزايش واردات استوار بوده است. ولى به گفته مقام هاى بانك جهانى، در صورتى كه قيمت هر بشكه نفت از ۷۵ دلار كمتر باشد، كسرى بودجه ايران حاد خواهد بود.
محمود احمدى نژاد سه ماه قبل پيش بينى كرده بود كه قيمت نفت به پائين تر از ۱۰۰ دلار نخواهد رسيد.