اعتصاب غذاى زندانيان سياسى در بند ۳۵۰ اوين اين روزها در خبرهاى مختلف مدام مطرح مى شود. انجمن اسلامى جامعه پزشكى كشور، روز شنبه خطاب به رئيس قوه قضاييه نامه‌اى منتشر كرده و خواستار رسيدگى به شرايط زندانيان در اعتصاب غذاى بند ۳۵۰ اوين شده است.
اما اعتصاب غذا چه اثراتى بر بدن و سيستم سوخت و ساز آن دارد؟ نخوردن غذا يا ننوشيدن آب تا چه زمانى مى‌تواند يك انسان را سرپا نگه دارد؟
دكتر كامران وثوقى، پزشك مقيم جمهورى چك، در گفت و گو با رادیو فردا به تشریح اثرات اعتصاب غذا بر وضعیت جسمی و روحی فرد اعتصاب کننده می پردازد.
رادیو فردا: اعتصاب غذاى خشك و تر، چه شرايطى را براى بدن به وجود مى‌آورد؟
كامران وثوقى: آدم براى اينكه تامين انرژى كند احتياج به مواد غذايى دارد. وقتى در اين مواد غذايى براى تامین سوخت، كمبود ايجاد شود، آن وقت سراغ منابع ذخيره در بدن مى رود. در مرحله اول از چربى بدن يا پروتئين حاضر در سلول هاى بدن استفاده مى شود و در مرحله بعدى باعث اثرات متابوليك و بيوكميكال مى شود. اين در صورتى است كه خشك نباشد. يعنى فقط گرسنگى باشد.
عوارض اعتصاب غذاى خشك و ننوشيدن آب در كنار نخوردن غذا چيست؟
به طور كلى بدن مى تواند براى اينكه تامين آب كند تا سه روز و حداکثر يك هفته تحمل کند، براى اينكه سيستم بدن احتياج به آب دارد... پلاسماى خون بخش قابل توجهش از آب ساخته شده و آب نقش اساسى دارد براى دفع عفونت ها در بدن. ممكن است در شرايطى بتواند اين شخص تا دو هفته هم دوام بياورد ولى به طور كلى نرسيدن آب به بدن شرايط خطرناكى است و نبود آن باعث بالا رفتن اسيد معده در بدن مى شود و باعث مى شود كه دچار زخم معده شود و علائم بدتر از گرسنگى.
بدن تا چه زمانى مى تواند سراغ آن منابع و ذخاير خودش برود؟
شايد به طور متوسط... البته بايد شرايط ايده آل باشد... تا ۶۰ روز بدن سالم مى تواند از ذخاير خودش استفاده كند.
منظور از شرايط ايده آل چيست؟
منظورم اين است كه مريض دچار زخم معده نباشد، دچار ناراحتى هاى هورمونى نباشد. اگر كسى ناهماهنگى هورمونى نداشته باشد، ناهماهنگى دستگاه گوارش نداشته باشد در آن شرايط يك شخص اين مدت دوام مى آورد.
آيا چيزهاى جانبى هم براى طى كردن اين ۶۰ روز بايد استفاده شود؟
اين ۶۰ روز كه مى گويم در شرايطى كه خشك نيست رژيم غذايى. در شرايطى كه اصلاً مواد غذايى استفاده نشود و آب به بدن نرسد، محال است تا ۶۰ روز كه هيچ شايد تا دو هفته و يا ۲۰ روز نتواند بدن دوام بياورد.
شرايط زندان اجازه نمى دهد براى اعتصاب غذا افراد به فكر حواشى و شرايط سلامت شان باشند. اصولاً كسى كه در اعتراض به شرايط زندان اعتصاب مى كند قصد دارد با به خطر انداختن جسم خودش هشدار دهد و توجه را جلب كند. در نتيجه اين دو هفته كه شما مى گوييد دو هفته خطرناك است.
دو هفته خطرناك است و در شرايط زندان با توجه به هيجان و بالا رفتن هورمونهاى آرسينالينى در بدن ممكن است تقاضاى بدن براى آب بيشتر باشد. به طور متوسط بين يك تا دو هفته ولى به نظر من، دو هفته واقعاً خطرناك است.
با قطع اعتصاب غذا با وجود مدت طولانى غذا نخوردن و حتى آب ننوشيدن چه صدماتى به سيستم گوارشى و كليه يا كبد وارد مى شود؟
آب ننوشيدن در اعتصاب غذا باعث صدمه به معده مى شود. پائين آمدن پروتئين باعث مى شود كه دچار ناراحتى هاى كبدى و كليوى شود. ممكن است حتى موجب مرگ شود. در همين حالت است كه باعث بالا رفتن آمونيوم در بدن مى شود و باعث مى شود كه شخص به حالت كما برود.
بنابراين فرد اگر اعتصاب غذايش را متوقف كند، چه شرايطى را بايد طى كند كه به شرايط عادى باز گردد؟
اولش تامين مواد لازم بدن است. در آن حالت بعد از اعتصاب غذا تامين احتمالاً بايد از طريق دهان صورت نگيرد. ممكن است از طريق رگ ها انجام شود. ولى مرحله اوليه تامين مواد از رفته بدن است. ولى هر عضو بدن دچار صدماتى خواهد شد بعد از اين. هر عضو زمان خاص خودش را مى طلبد. حتی ممكن است بعضی ها جراحى هم نياز داشته باشند. بايد ديد چه درمانى براى آن شخص لازم است.
اما اعتصاب غذا چه اثراتى بر بدن و سيستم سوخت و ساز آن دارد؟ نخوردن غذا يا ننوشيدن آب تا چه زمانى مى‌تواند يك انسان را سرپا نگه دارد؟
دكتر كامران وثوقى، پزشك مقيم جمهورى چك، در گفت و گو با رادیو فردا به تشریح اثرات اعتصاب غذا بر وضعیت جسمی و روحی فرد اعتصاب کننده می پردازد.
رادیو فردا: اعتصاب غذاى خشك و تر، چه شرايطى را براى بدن به وجود مى‌آورد؟
كامران وثوقى: آدم براى اينكه تامين انرژى كند احتياج به مواد غذايى دارد. وقتى در اين مواد غذايى براى تامین سوخت، كمبود ايجاد شود، آن وقت سراغ منابع ذخيره در بدن مى رود. در مرحله اول از چربى بدن يا پروتئين حاضر در سلول هاى بدن استفاده مى شود و در مرحله بعدى باعث اثرات متابوليك و بيوكميكال مى شود. اين در صورتى است كه خشك نباشد. يعنى فقط گرسنگى باشد.
عوارض اعتصاب غذاى خشك و ننوشيدن آب در كنار نخوردن غذا چيست؟
بیشتر بخوانید:
بدن تا چه زمانى مى تواند سراغ آن منابع و ذخاير خودش برود؟
شايد به طور متوسط... البته بايد شرايط ايده آل باشد... تا ۶۰ روز بدن سالم مى تواند از ذخاير خودش استفاده كند.
منظور از شرايط ايده آل چيست؟
منظورم اين است كه مريض دچار زخم معده نباشد، دچار ناراحتى هاى هورمونى نباشد. اگر كسى ناهماهنگى هورمونى نداشته باشد، ناهماهنگى دستگاه گوارش نداشته باشد در آن شرايط يك شخص اين مدت دوام مى آورد.
آيا چيزهاى جانبى هم براى طى كردن اين ۶۰ روز بايد استفاده شود؟
اين ۶۰ روز كه مى گويم در شرايطى كه خشك نيست رژيم غذايى. در شرايطى كه اصلاً مواد غذايى استفاده نشود و آب به بدن نرسد، محال است تا ۶۰ روز كه هيچ شايد تا دو هفته و يا ۲۰ روز نتواند بدن دوام بياورد.
شرايط زندان اجازه نمى دهد براى اعتصاب غذا افراد به فكر حواشى و شرايط سلامت شان باشند. اصولاً كسى كه در اعتراض به شرايط زندان اعتصاب مى كند قصد دارد با به خطر انداختن جسم خودش هشدار دهد و توجه را جلب كند. در نتيجه اين دو هفته كه شما مى گوييد دو هفته خطرناك است.
دو هفته خطرناك است و در شرايط زندان با توجه به هيجان و بالا رفتن هورمونهاى آرسينالينى در بدن ممكن است تقاضاى بدن براى آب بيشتر باشد. به طور متوسط بين يك تا دو هفته ولى به نظر من، دو هفته واقعاً خطرناك است.
با قطع اعتصاب غذا با وجود مدت طولانى غذا نخوردن و حتى آب ننوشيدن چه صدماتى به سيستم گوارشى و كليه يا كبد وارد مى شود؟
آب ننوشيدن در اعتصاب غذا باعث صدمه به معده مى شود. پائين آمدن پروتئين باعث مى شود كه دچار ناراحتى هاى كبدى و كليوى شود. ممكن است حتى موجب مرگ شود. در همين حالت است كه باعث بالا رفتن آمونيوم در بدن مى شود و باعث مى شود كه شخص به حالت كما برود.
بنابراين فرد اگر اعتصاب غذايش را متوقف كند، چه شرايطى را بايد طى كند كه به شرايط عادى باز گردد؟
اولش تامين مواد لازم بدن است. در آن حالت بعد از اعتصاب غذا تامين احتمالاً بايد از طريق دهان صورت نگيرد. ممكن است از طريق رگ ها انجام شود. ولى مرحله اوليه تامين مواد از رفته بدن است. ولى هر عضو بدن دچار صدماتى خواهد شد بعد از اين. هر عضو زمان خاص خودش را مى طلبد. حتی ممكن است بعضی ها جراحى هم نياز داشته باشند. بايد ديد چه درمانى براى آن شخص لازم است.