دولت ايتاليا در نظر دارد موسسه ايتاليايی شرق و خاورميانه که انستيتوی ايران شناسی نيز بخشی از آن است را به دليل کمبود بودجه منحل سازد. اين تصميم موجی از اعتراض را در سطح بين المللی بر انگيخته است.
دولت جديد ايتاليا اخيرا طرحی را به تصويب رسانده است که بر اساس آن بيش از يک صد نهاد دولتی که «بيهوده» به حساب می آيند تعطيل و منحل خواهند شد.
دليل اين تصميم صرفه جويی در بودجه دولتی در سال آينده ميلادی اعلام شده است. اين طرح اگر چه بسياری از نهادهای واقعا «بيهوده» را در برمی گيرد ولی موسسه ايتاليايی شرق و آفريقا را نيز شامل شده است. معياری که وزارت بودجه ايتاليا برای بيهوده خواندن نهادها انتخاب کرده است تعداد افراد شاغل در اين نهادها است.
ISIAO يا موسسه ايتاليايی شرق و آفريقا احتمالا در پيامد اعتراض بين المللی و کارزاری که در بسياری از نقاط جهان برای ادامه حيات اين نهاد سازمان دهی شده است، از اين فهرست خارج خواهد شد و به فعاليت هايش ادامه خواهد داد.
موسسه ايتاليايی شرق و خاورميانه يا «ايزيائو» در سال ۱۹۹۰ ميلادی با ادغام انستيتوی ايتاليايی شرق شناسی، ايزمئو و انستيتوی آفريقا تاسيس شد.
انستيتوی ايتاليايی شرق شناسی در سال ۱۹۳۳ تاسيس شد و در سال های ۵۰ و ۶۰ ميلادی، زماني که رياست آن به عهده پروفسور جوزپه توچی، ايران شناس سرشناس گذارده شد، فعاليت در ايران و افغانستان را به طرز قابل توجهی گسترش داد.
اين فعاليت ها با تشکيل جمهوری اسلامی متوقف شد و تنها يک دهه پيش از سر گرفته شد. در حال حاضر مرمت گران و باستان شناسان ايتاليايی در اصفهان و شهر سوخته سيستان و بلوچستان سرگرم فعاليت هستند.
ايزيائو، وارث گنجينه هنری و علمی بيش از يکصد سال فعاليت در آفريقا، خاورميانه و آسيای شرقی است. کتابخانه اين نهاد بيش از ۲۰۰ هزار جلد کتاب و ۱۴ هزار نقشه تاريخی را در بر می گيرد.
موزه ايزيائو هزاران شی که بخشی از ميراث باستانی ايران، افغانستان، پاکستان، تايلند، چين، تبت و برخی از کشورهای آفريقايی چون اريتره و اتيوپی است را در بر می گيرد و در سال های اخير ميزبان نمايشگاه های بسيار پر ارزشی چون هفت هزار سال تاريخ ايران بوده است.
اين نمايشگاه که توسط ايزيائو و نهادهای ايرانی برگزار شد پس از رم راهی ديگر کشورهای اروپايی و ژاپن شد. در نامه ای که به امضای بيش از چهار هزار نفر از باستان شناسان، کارشناسان، فرهنگ دوستان و استادان دانشگاه بيش از ۵۰ کشور خطاب به جورجيو ناپوليتانو، رييس جمهوری ايتالياف نوشته شده است، تعطيلی و انحلال ايزيائو شديدا مورد انتقاد قرار گرفته است.
هوگو بليک، باستان شناس و استاد دانشگاه لندن تعطيلی ايزيائو را «امری کوتاه بينانه و تصميمی غير معقول» می خواند که بر «بيش از يکصد سال فعاليت های پر ارزش فرهنگی خط بطلان می کشد.»
با انحلال ايزيائو مهم ترين مرکز تدريس زبان فارسی در شهر رم نيز برای هميشه تعطيل خواهد شد. در اين نهاد علاوه بر زبان فارسی ده ها زبان آسيايی و آفريقايی ديگر نيز تدريس می شوند.