تقدير از روزنامه نگاران همسو، روزنامه نگاران منتقد در زندان

  • مراد ویسی

طرحی برای بزرگداشت روز خبرنگار در ایران که از سوی رسانه های دولتی منتشر شده است.

درست در همان روز و ساعتى كه روزنامه نگاران منتقد در سلول هاى انفرادى زندان اوين حبس شده اند، هزار متر آن طرفتر از خبرنگاران مطلوب حكومت در سالن همايش هاى صدا و سيما تقدير شد.

از يك سو روزنامه نگارانى چون بهمن احمدى امويى و همراهانش در اوين براى داشتن حق ملاقات با خانواده خود، دست به اعتصاب غذا زده اند، ولى آن سوى خيابانى كه زندان اوين در آن قرار دارد، روزنامه نگاران مطلوب دولت ازسوى مسئولان، مورد تقدير قرار مى گيرند؛ مسئولانى كه از سوى سازمان هاى بين المللى مدافع رسانه ها، به نقض گسترده حقوق روزنامه نگاران متهم هستند.




گزارشگران بدون مرز مى گويد كه ايران درحال حاضر، بزرگترين زندان روزنامه نگاران در جهان است.

آسيه امينى، از جمله خبرنگارانى كه مجبور به ترك ايران و اقامت در نروژ شده است، وضعيت خبرنگاران و حرفه خبرنگارى در ايران را اين گونه توضيح مى دهد:

آسيه امينى: خاطرم هست اولين سخنى كه وزير اطلاعات وقت- آقاى محسنى اژه اى- اظهار كردند اين بود كه « جامعه مدنى، پايگاه دشمن است.» دايره اين نگاه در تمام اين پنج سال گذشته محدود و محدودتر شد و اين آغاز دوران جديد بود. من با يكى از خبرنگاران داخل ايران صحبت مى كردم كه روز خبرنگار را به او تبريك بگويم، ايشان با خنده و تمسخر مى گفت: كدام خبرنگار؟ ديگر اصلا حرفه (خبرى) نمانده است. براى من توضيح مى داد كه ديگر اصلا خبرى توليد نمى شود. مى گفت آنچه كه نوشته مى شود صرفا خبرى است كه مورد تاييد يا پسند حكومت باشد.»

بنيامين صدر، ديگر خبرنگار ايرانى كه مجبور به ترك كشور و اقامت در پاريس شده، معتقد است که «حرفه خبرى در ايران بيشتر به نوشتن نوعى بولتن ادارى شبيه شده است»

بنيامين صدر: مطبوعات و اصحاب رسانه ها در ايران- به خصوص رسانه هاى مكتوب- به دنبال يافتن راه هاى گريزى براى انجام وظيفه هستند. ولى خب! عمدتا اين راه ها مسدود شده است و چيزى كه امروز از فعاليت خبرنگاران در ايران باقى مانده ، بيشتر شبيه به بولتن نگارى ادارى است. اما بخش ديگرى از خبرنگاران و روزنامه نگاران ايرانى ترجيح دادند تا در چنين شرايطى كشور را ترك كنند.

آسيه امينى، خبرنگار مستقر در نروژ معتقد است دليل خروج اين دسته از خبرنگاران، تلاش آنها براى دفاع از هويت حرفه ايشان و نيز تامين امنيت خود و خانواده هايشان بوده است:

«در يكسال گذشته بسيارى از خبرهايى كه در كشورمان توليد و حتى به رسانه هاى دنيا مخابره مى شد، بدون ذكر نام خبرنگاربوده،‌ - حتى خود من- بارها و بارها نمى توانستيم ناممان را بالاى خبرمان بنويسيم.

اين تقيه و اين هويت پنهان تا كى مى تواند هويت حرفه اى خبرنگار باشد؟ كسى كه دائم مجبور است يا ننويسد و يا پنهان از ديده ها بنويسد و يا اگر هم پنهان نمى نويسد، مجبور است متحمل هزينه هاى سنگين بعد از نوشتن شود.

بنابر اين هر كسى خواسته كه حيثيت كارى اش را حفظ كند يا خواسته است امنيت خودش و خانواده اش را حفظ كند، راه سومى را انتخاب كرده كه همان خروج از شرايط محدودى است كه به او تحميل شده است.»

بنيامين صدر هم مى گويد، خبرنگاران ايرانى كه به خارج از كشور مهاجرت كرده اند، ضمن تلاش براى ادامه فعاليت هاى حرفه ايشان، در صدد استفاده از اين فرصت براى تقويت دانش روزنامه نگارى خود هستند.

بنيامين صدر: خيلى از اين دوستان كه كشور را ترك كرده اند ديگر مجالى براى ادامه فعاليت حرفه اي شان در كشور نمى ديدند. بنابر اين راه مهاجرت را انتخاب كردند تا بتوانند حداقل با كسب تجربيات تازه تر و دستاوردهاى بيشتر، به واسطه تعامل با دنياى خارج، موفقيت هاى حرفه اى ترى براى خودشان به دست بياورند.»

با وجود چنين تحليل هايى و عليرغم مهاجرت بيش از پنجاه روزنامه نگار ايرانى- فقط در يكسال گذشته – به خارج از ايران، محمود احمدى نژاد- رئيس جمهور ايران- در جريان مراسم عمومى و حكومتى بزرگداشت روز خبرنگار گفت: هر ايرانى در هر جاى دنيا كه هست هر لحظه مى تواند به وطن خودش بيايد و در خدمت وطن خودش قرار بگيرد.

البته محمود احمدى نژاد، بلافاصله يك قيدى به اين حرف خود اضافه مى كند و احتمال برخورد قوه قضائيه با اين خبرنگاران را رد نمى كند.
احمدى نژاد: حالا اگر در دستگاه قضايى شكايتى باشد، بحث هاى حقوقى باشد، آنها را بايد رسيدگى كنند و ما هم پشتيبانى خواهيم كرد.
شايد به همين دليل است كه بيانيه سپاه پاسداران درباره روز خبرنگار را بايد به موضع حاكميت درباره خبرنگاران نزديك تر دانست.

سپاه پاسداران در بيانيه خود گفته است «خبرنگاران افسران جنگ نرم رسانه اى هستند»

افسرانى كه بعيد به نظر مى رسد روزنامه نگاران و خبرنگاران منتقد ايرانى نيز در بين آنان جاى داشته باشند. زيرا بسيارى از اين روزنامه نگاران و خبرنگاران منتقد، فعلا جايى بهتر از سلول هاى انفرادى زندان اوين نيافته اند.