رسول نفيسی: يکدست کردن قدرت در ايران ساده نيست

  • فرین عاصمی

آقای نفیسی می گوید که در جبهه متحد اصولگرايان اختلافات اساسی بروز کرده است.


رای گيری برای دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی روز جمعه آغاز شد. در اين دوره ۸۲ نماينده انتخاب خواهند شد .


بر اساس نظرسنجی های ستاد انتخابات وزارت کشور جمهوری اسلامی جناح موسوم به اصولگرا اکثريت کرسی های مجلس شورای اسلامی را در دست دارند.


راديو فردا درباره ترکيب احتمالی مجلس هشتم شورای اسلامی با رسول نفيسی، جامعه شناس و استاد دانشگاه استراير واشينگتن گفت وگو کرده است.


راديو فردا: آقای نفيسی هشتمين دوره مجلس شورای اسلامی چه نکات شاخصی داشت و چه گرايش هايی در اين دوره از مجلس ديده می شوند؟


رسول نفيسی: اولين و مهمترين جريان شاخص در انتخابات مجلس هشتم اظهارات فرماندهان نظامی در مورد انتخابات و به خصوص تاکيد بر اينکه مردم بايد به جناح خاصی رای دهند، بود. ديگر اينکه آقای هاشمی رفسنجانی به کلی از انتخابات کنار کشيد و افراد حزب ايشان شرکت نکردند.


نتيجه ای که از اين انتخابات حاصل شد، عبارت از اين بود که جناح های مختلفی با آرای مختلف انتخاب شدند. همچنين در اين انتخابات ديديم که بار ديگر فراکسيون های مختلفی که در جمهوری اسلامی وجود دارند به رقابت شديد با هم برخاستند و در اثر اين رقابت آن نتيجه خاصی که شايد مورد نظر دولت بود حاصل نشد.


به هرصورت ساختار کلی مجلس به اين صورت شد که دو سوم مجلس از قبل تعيين شد؛ اصولگرايان آن را تصاحب کردند و يک سوم تا حدی در اختيار اصلاح طلبان و مستقل ها قرار گرفت.


مطابق قانون اساسی برای اينکه هر نوع قانونی از مجلس بگذرد، رای دو سوم نمايندگان لازم است.


من فکر می کنم اقليت مجلس، پس از دور دوم رای گيری به همين شکل باقی خواهد ماند و انتخابات اخير هم اين درصدها را تغيير نخواهد داد يعنی دو سوم مجلس اصولگرايان و يک سوم اصلاح طلبان و مستقل ها خواهند بود.


  • «فراکسيون ها با همان اختيارات محدودی که دارند به شدت با هم رقابت می کنند. با توجه به اينکه سياست در ايران متکی به شخص است، متوجه می شويم که اين در واقع اشخاص هستند که بيشتر با هم رقابت می کنند تا گرايش های سياسی و به اين نتيجه می رسيم که اشخاص نقش اساسی در اين ساختار سياسی دارند.»
رسول نفیسی، استاد دانشگاه در واشینگتن

در ميان جبهه متحد اصولگرايان و ائتلاف فراگير اصولگرايان شاهد اختلافاتی هستيم. اين مساله می تواند در ترکيب مجلس هشتم تاثير بگذارد؟


جريان اخير و رد و بدل شدن بعضی از صحبت های تند بين غلامعلی حداد عادل، رييس مجلس شورای اسلامی و محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری نشان می دهد که در جبهه متحد اصولگرايان اختلافات اساسی بروز کرده است.


آن چه در انتخابات ايران بسيار جالب است، اين است که تبديل کردن سيستم سياسی ايران به يک سيستم يکدست اعم ازاينکه يکدست نظامی- سياسی شود، چندان ساده نيست.


فراکسيون ها با همان اختيارات محدودی که دارند به شدت با هم رقابت می کنند. با توجه به اينکه سياست در ايران متکی به شخص است، متوجه می شويم که اين در واقع اشخاص هستند که بيشتر با هم رقابت می کنند تا گرايش های سياسی و به اين نتيجه می رسيم که اشخاص نقش اساسی در اين ساختار سياسی دارند.


به خصوص سخنرانی اخير آقای دکتر دانش جعفری، وزير سابق اقتصاد و دارايی، در موقع خداحافظی از وزارت اقتصاد نشان می دهد که در عين حال سيستم برای افراد خودی فضای بازی از لحاظ چالش های سياسی باقی می گذارد.


آقای نفيسی با توجه به اين پيش بينی که از ترکيب مجلس داريد، فکر می کنيد که اين تنش ها و چالش ها بين مجلس و دولت بيشتر خواهد شد يا خير؟


به طور قطع و مشخص اين اختلافی که بين آقای حداد عادل و احمدی نژاد بيشتر آشکار شده، نشان می دهد که مجلس آينده مجلسی مطيع مثل مجلس هفتم نخواهد بود.


بر عکس، به خصوص در مورد اينکه سياست های اقتصادی آقای احمدی نژاد به طور کلی در ايران شکست خورده است، مخالفين روی اين موضوع مانور خواهند داد.


در حدود يک سال ديگر انتخابات رياست جمهوری برگزار خواهد شد و آن زمان خواهيم ديد که جناح ها در مجلس هرچه بيشتر آقای احمدی نژاد را به چالش خواهند کشيد تا شانس بيشتری برای انتخاب کانديداهای مورد نظر خود فراهم کنند.


بنابراين برداشتم اين است که مجلس هشتم به خصوص در اين چند ماه آينده، در مقايسه با مجلس هفتم مجلس جالب تر و فعال تری خواهد بود.


آقای نفيسی اصولا فکر می کنيد انتخابات روز جمعه می تواند تاثيری در ترکيب مجلس هشتم بگذارد؟


آن چنان که از آمار بر می آيد از لحاظ کلی در موازنه بين نيروها تفاوتی وجود نخواهد داشت.