سلمان رشدی: از نوشتن «آیات شیطانی» پشيمان نيستم

سلمان رشدی می گوید: از اين پشيمان است که چرا کتابی انتقادی در باره سئوالات اساسی مذهبی و فلسفی ننوشته است. (عکس:EPA)

سلمان رشدی، نويسنده کتاب «آيات شيطانی» بيست سال پس از انتشار اين کتاب و فتوای معروف آيت الله خمينی؛ روز چهارشنبه اعلام کرد که از نوشتن اين کتاب پشيمان نيست.


سلمان رشدی نويسنده بريتانيايی هندی الاصل که در گفت و گو با جيمز کلايو، روزنامه نگار استراليايی شرکت کرده بود گفت: بر عکس، از اين پشيمان است که چرا کتابی انتقادی در باره سئوالات اساسی مذهبی و فلسفی ننوشته است.


سلمان رشدی در اين مصاحبه که بر روی سايت اينترنتی «تايمز» منتشر شد، گفت: «سئوالی که همواره از خود می پرسم اين است: آيا ما فرمانروائيم يا قربانی؟ اين ما هستيم که تاريخ را می سازيم يا که تاريخ است که ما را می سازد؟ ما دنيا را می سازيم يا دنيا ما را؟»


رشدی ادامه می دهد: «اين که بدانيم ما سرنوشت خود را در دست داريم يا تنها قربانيان منفعلی هستيم، به نظر من، سئوال بزرگی است که من همواره سعی می کنم آن را مطرح سازم.»


وی می افزايد: «از اين زوايه نمی خواهم نويسنده ای باشم که چنين سئوالاتی را طرح نمی کند. به ويژه در کتاب آيات شيطانی؛ و در اين سبک گاه پيچيده، رسم آن است که چنين مطرح شود.»


اين اظهارات زمانی صورت می گيرد که چند روز پيش در لندن سه مرد در رابطه با آتش سوزی بنگاه انتشاراتی ای که کتاب جنجالی «جواهر مدينه» را منتشر کرده است، دستگير شدند.


اين کتاب درباره زندگی عايشه، جوان ترين همسر پيامبر اسلام و نوشته نويسنده آمريکايی، شری جونز است.


انتشار کتاب «آيات شيطانی»، نزديک به بيست سال پيش موجی از تظاهرات خشونت بار در کشورهای اسلامی را به همراه داشت.


آيت الله خمينی، رهبر انقلاب ايران در ۱۴ فوريه ۱۹۸۹ فتوای قتل سلمان رشدی، نويسنده کتاب را صادر کرد.


آيت الله خمينی در اين فتوا آورده بود: «به اطلاع مسلمانان غيور سراسر جهان می‌رسانم، مؤلف کتاب آيات شيطانی که عليه اسلام و پيامبر و قرآن، تنظيم شده است، همچنين ناشرين مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غيور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را يافتند، سريعاً آن ها را اعدام نمايند تا ديگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمين توهين نمايد و هر کس که در اين راه کشته شود، شهيد است ان شاء‌الله.»


با اين فتوا سلمان رشدی مجبور شد يک دهه تحت حمايت پليس انگليس و مخفيانه زندگی کند.


در سال ۱۹۹۸ با اعلام دولت اصلاح طلب ايران مبنی بر اين که قصد ندارد فتوای آيت الله خمينی را به اجرا گذارد، زندگی مخفی سلمان رشدی نيز پايان يافت.


با اين حال در ژانويه سال ۲۰۰۵ آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در پيام حج خود، سلمان رشدی را يک بار ديگر «مرتد مهدور الدم» خواند و نگرانی هايی را در باره اجرای فتوای وی بر انگيخت.


سال گذشته ملکه اليزابت انگليس به پاس خدمات سلمان رشدی به ادبيات، به وی لقب شواليه داد که اين امر بحث هايی را در ايران برانگيخت و حتی برخی از مقامات مذهبی ايران فتوای آيت الله خمينی را همچنان «معتبر» خواندند.