«زنان بدون مردان»؛ بازسازی تهران قديم در کازابلانکا

نمایی از فیلم مونس، ساخته شیرین نشاط


شيرين نشاط، فيلمساز ايرانی ساکن نيويورک، شماری از آثار عکاسی و ويديويی خود را در نمايشگاهی در پاريس به نمايش گذاشته است که دومين نمايشگاه شخصی وی در پايتخت فرانسه به شمار می رود.


اين نمايشگاه که از روز جمعه، هشتم فوريه افتتاح شده است تا روز پنجم آوريل ادامه خواهد داشت.


نمايشگاه پاریس که در گالری «ژرم دنوار موند» برپاست شامل دو فيلم کوتاه به نام های «فائزه» و «مونس» است و عکس های برگزيده اين دو فيلم نيز در قالب تابلو در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است.


شيرين نشاط از سال ۱۳۵۳ خورشيدی در آمريکا به سر می برد، و نامش به عنوان يک هنرمند معاصر در عرصه جهانی عکاسی و سينما به ثبت رسيده است.


وی در سال ۱۹۹۹ برای فيلم «سرکش» جايزه شير طلايی جشنواره بی ينال ونيز را دريافت کرد.


خانم نشاط از سال ۲۰۰۳، با الهام از کتاب «زنان بدون مردان» نوشته شهرنوش پارسی پور، دست به ساختن فيلمی زده است که سرگذشت پنج زن ايرانی را در طول تابستان سال ۱۳۳۲ بيان می کند.


فيلم «فائزه» که ۱۳ دقيقه و فيلم «مونس» ۱۲ دقيقه مدت زمان دارد سرگذشت دو تن از اين پنج زن را به تصوير می کشند که در اين نمايشگاه به نمايش در می آيند.


در اين دو فيلم، کارگردان با تصاويری شاعرانه، مسائلی چون هويت، تبعيد، پناهندگی و در جستجوی آرمانشهر بودن شخصیت های فیلم خود را با ديدی واقع بينانه نشان می دهد.


یکی از آثار عکاسی شیرین نشاط

به جزء عکس های به نمايش گذاشته شده که با قيمت های قابل توجهی به فروش رسيده اند، اين دو فيلم نيز در شش نسخه ی محدود، مانند يک اثر هنری فروخته خواهند شد.


شيرين نشاط در گفت و گو با راديو فردا در مورد فروش اين دو ويدئو می گويد:


شيرين نشاط: امروز در دنيای هنر، ويدئو آرت مانند نقاشی و مجسمه سازی شده است. نزديک ۱۰ سال است که آرتيست هايی که کار ويدئو می کنند، به جای اينکه برای مثال نقاشی کنند، فيلم می سازند، و کارشان ارزش هنری دارد. و از سوی ديگر کلکسيونرهايی هم هستند، که به جمع آوری ويدئو می پردازند. البته اکثريت موزه ها و گالری ها امکان نمايش اين آثار را دارا هستند .


بخشی از فيلم «زنان بدون مردان» را در سال گذشته ميلادی در پاريس به نمايش گذاشته شد. بخش هايی که نديده ايم چه هستند؟


آنچه که شما ديده ايد، زرّين کلاه بوده و اکنون مونس و فائزه. اينها واقعأ برای دنيای هنر، گالری ها و موزه ها ساخته شده اند. اما آنچه که شما هنوز نديده ايد، فيلم سينمايی است که داستان های آن جدا از هم نيستند.


اين فيلم بيان کننده يک داستان است که از ابتدا تا پايان آن، اين زن ها با هم ديده می شوند. آن گونه که شما می پنداريد که ما فقط اين داستان های کوتاه را به هم می چسبانيم، نيست. يک فيلم دو ساعته است که ما در آن، ابتدا جداگانه زن ها را دنبال می کنيم، و در پايان اينها به هم می رسند.


ظاهرا خيابان های تهران را در کازابلانکا بازسازی کرده ايد.


برای ساختن اين فيلم بدنبال تهران بوديم در کازابلانکا. اگر من علاقه زيادی به کازابلانکا داشتم به اين دليل بود که با تماشای عکس های قديمی تهران در کتب مختلف، و ديدن کازابلانکا دريافتيم که خيابان ها و معماری که در محله های قديمی کازابلانکا پيدا کرديم، شباهت زيادی به خيابان های تهران در دوره قديم دارند.


بنابر اين ما چند بار به کازابلانکا مسافرت کرديم و واقعأ گشتيم تا ساختمان ها و محله هايی را بيابيم که شباهت زيادی به تهران دارند. برای اينکه نمی شد اين فيلم را در ايران فيلمبرداری کرد.


البته فکر می کنم يک مقداری موفق شديم که بتوانيم فضای تهران را درآن زمان نشان دهيم. ولی هيچ جا ايران واقعی نمی شود.


برای نمايش اين فيلم چه اقداماتی انجام داده اید؟


نمی توان حدس زد. اين، نخستين فيلم طولانی من است، و بايد ببينم که با چه واکنشی در فستيوال ها روبرو خواهد شد. من شخصأ در امر نمايش دخالتی نخواهم کرد. تهيه کنندگان فيلم که آلمانی و فرانسوی هستند، بدنبال نمايش فيلم هستند.