سپاه به دنبال «درگیر شدن» در جنگ‌های نیابتی بیشتر در منطقه است

تشدید درگیری‌های سوریه طی هفته‌های اخیر آمار کشته‌های ایران را بالا برده است. خانواده یکی از این کشته‌شدگان در حال عزاداری.

حسین سلامی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران، روز چهارشنبه ششم آبان در «همایش پدافند غیرعامل» در تهران تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران باید خود را آماده اداره جنگ‌های نیابتی و مستقیم کند.

این اظهارات در زمانی منتشر می‌شود که به اذعان خود فرماندهان سپاه و مقام‌های سیاسی، ایران حضور نظامی‌اش را در سوریه تشدید کرده است، هرچند از این حضور با عنوان «مستشاری» نام می‌برند.

رسانه‌های رسمی و غیررسمی جمهوری اسلامی هر روز اخبار مربوط به تلفات ایران در سوریه را منتشر می‌کنند و از سوی دیگر، کشورهای منطقه به آنچه که گسترش دخالت ایران در یمن، عراق و سوریه می‌خوانند، اعتراض دارند.

آیا اظهارات روز چهارشنبه جانشین فرمانده سپاه پاسداران را باید نشانه‌ای از درگیر شدن بیشتر ایران در بحران‌های منطقه‌ای دانست یا اینکه این سخنان ادعایی بیش نیست.

حسین آرین، کارشناس نظامی، در گفت‌وگو با رادیو فردا معتقد است که اظهارات آقای سلامی را باید «نشان از تمایل سپاه پاسداران برای درگیر شدن در جنگ‌های نیابتی بیشتر در منطقه دانست».

حسین آرین: ایران به درجات مختلف درگیر جنگ‌های نیابتی در سوریه، لبنان، بحرین و یمن است و اظهارات حسین سلامی نشان از تمایل سپاه پاسداران برای درگیر شدن در جنگ‌های نیابتی بیشتر در منطقه است. ایران برای این‌گونه جنگ‌ها هزینه سیاسی و مالی زیادی را متحمل شده و نمونه بارز آن سوریه است که از جنگ نیابتی فراتر رفته و با افزایش حضور نظامی ایران به جنگ واقعی تبدیل شده است.

دخالت‌های نظامی جمهوری اسلامی در منطقه بی‌شک رویارویی مستقیم آن با کشور‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به دنبال خواهد داشت و در راس آن آمریکا خواهد بود. آمریکا به رغم توجه ویژه‌اش در سال‌های اخیر به منطقه آسیا- پاسیفیک، خاورمیانه و منطقه خلیج فارس را ترک نخواهد کرد و جاه طلبی‌های نظامی جمهوری اسلامی هم مزید بر علت است.

نکته مهم اینکه نقش پر رنگ‌تر جمهوری اسلامی در جنگ سوریه در سایه همکاری و مشارکت روسیه و پشتیبانی هوایی آن تحقق یافته است. به عبارت دیگر یگان‌های سپاه در سوریه و نیرو‌های اسد نقش نیروی زمینی را برای روسیه به عهده دارند.

آیا ایران توان لازم را برای درگیر شدن بیشتر در این جنگ‌های نیابتی دارد یا نه؟

بنیه و توان نظامی جمهوری اسلامی برای درگیر شدن در جنگ‌های نیابتی محدود است. جدا از این، در ارتباط با سوریه، فقدان یک استراتژی منسجم از سوی آمریکا در قبال رژیم اسد، باعث شده است که ایران و روسیه با استفاده از فرصت به دست آمده عرض اندام کنند.

چنین دخالت‌هایی چقدر می‌تواند برای اقتصاد و مشروعیت منطقه‌ای ایران هزینه‌بر باشد؟

دخالت‌های نظامی ایران در منطقه می‌تواند صدمات جدی به اقتصاد ایران وارد کند. توان نظامی و اداره جنگ در سایه یک اقتصاد سالم و استخوان‌دار امکان‌پذیر است.

تأمین امنیت نظامی یک کشور رابطه تنگاتنگ با امنیت اقتصادی آن دارد و در واقع این دو مؤلفه، سخت‌افزار‌های امنیت هر کشوری را تشکیل می‌دهند.

وضع اسفناک اقتصاد ایران در سال‌های آخر جنگ هشت ساله با عراق، جمهوری اسلامی را به قبول قطعنامه ۵۹۸ واداشت. جاه‌طلبی‌های نظامی در منطقه و استفاده از نیروی نظامی برای اعمال قدرت در فراسوی ایران بی‌شک دشمنی و دسته‌بندی کشور‌های همسایه را علیه ایران تقویت خواهد کرد.

این در حالی است که کشور‌های همسایه عرب از پشتیبانی نظامی و سیاسی آمریکا برخوردارند. گرچه این حمایت آمریکا در برخی موارد به خاطر دکترین حزم واحتیاط اوباما سست به نظر می‌رسد، ولی اوباما در ۱۸ ماه آینده کاخ سفید را ترک خواهد کرد و هیچ دلیلی وجود ندارد که سیاست خارجی رییس جمهوری آینده در قبال خاورمیانه همان باشد که اوباما اکنون دنبال می‌کند

آیا این باعث نخواهد شد تا ایران در نهایت با قدرت‌های دیگر منطقه‌ای یا فرامنطقه‌ای وارد نبرد مستقیم شود؟

دخالت‌های نظامی جمهوری اسلامی در منطقه بی‌شک رویارویی مستقیم آن با کشور‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به دنبال خواهد داشت و در راس آن آمریکا خواهد بود.

آمریکا به رغم توجه ویژه‌اش در سال‌های اخیر به منطقه آسیا- پاسیفیک، خاورمیانه و منطقه خلیج فارس را ترک نخواهد کرد و جاه طلبی‌های نظامی جمهوری اسلامی هم مزید بر علت است.