مدیر کل نهاد کتابخانه های عمومی ایران، اعلام کرده است که به زودی «کتاب های منفی»، که در گذشته به کتابخانه های عمومی راه یافته بودند از سراسر کشور جمع می شوند.
اکنون این پرسش برای اهالی فرهنگ ایران مطرح شده است که آیا کتابخانه های ایران پاکسازی می شوند؟ و آیا فیلترینگ دامن کتاب هایی که قبلا مجوز چاپ گرفته بودند را هم خواهد گرفت؟
چاپ کتاب در جمهوری اسلامی ایران روند دشوار و پیچیده ای را دنبال می کند و ناشران موظف هستند تا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای چاپ کتاب های خود مجوز نشر اخذ کنند. با این وجود، اظهارات مدیر کل نهاد کتابخانه های عمومی ایران برای حذف کتاب هایی که «منفی» معرفی شده و قبلا از وزارت ارشاد مجوز گرفته اند تعجب ناظران فرهنگی را برانگیخته است.
عباس معروفی، نویسنده ایرانی ساکن برلین، در گفت و گو با رادیو فردا، اظهارات این مقام فرهنگی را یادآور اقدامات تهاجمی علیه کتابخانه ها در دهه ۱۳۶۰ می داند.
رادیو فردا: آقای معروفی ارزیابی شما از اظهارات مدیر کل نهاد کتابخانه های عمومی ایران برای جمع آوری کتاب های منفی چیست؟
عباس معروفی: ما دوباره داريم بر مي گرديم به سال های ۵۹ و ۶۰، به خصوص سال های ۶۰، که يورشی بود عليه احزاب سياسی و به موازات آن يورش آوردند به تمام کتابخانه های مدارس و کتابخانه های سراسر کشور و شروع کردند به پاکسازی کتاب.
يعنی در واقع هر چه کتاب داستانی و ادبيات، مثلا حتی داستان های آنتوان چخوف، داستان های ماکسيم گورکی، همه را من مي ديدم که جمع مي کردند و فکر مي کنم که متاسفانه همين کتاب ها قربانی خواهند شد. يادم هست در آن زمان کتاب های مطهری و عبدالکريم سروش را در مدارس تدريس کردند و حالا فکر مي کنم که کتاب های مطهری و عبدالکريم سروش را جمع خواهند کرد.
خيلی از اين کتاب ها با مجوز وزارت ارشاد چاپ شده بودند و همان طور که شما مي گوييد اين اتفاق قبلا هم افتاده بود؛ نمونه بسيار واضح آن که الان به ذهنم رسيد، خود سلمان رشدی قبل از اينکه فتوای قتل او صادر شود در ايران جايزه گرفته بود.
بله آقای خامنه ای به خاطر ترجمه کتاب «بچه های نيمه شب»به آقای {مهدی} سحابی جايزه داد و روی اين کتاب هم خيلی تبليغ شد، چندين بار چاپ شد و يک باره اين کتاب شد جن و ما شديم بسم الله.
يعنی ظاهرا مجوز وزارت ارشاد هم نمي تواند جلوی جمع نشدن اين کتاب ها را در اين دوره رياست جمهوری و احتمالا در آينده بگيرد
دقت کنيد به اين موضوع که اينها، وزارت ارشاد، بعد از رياست جمهوری احمدی نژاد کار بسيار زشتی مي کنند؛ به اين معنی که تمام مصوبه های دولت های قبل از خود را باطل مي کنند. يعنی مجوز کتاب که به عنوان مثال يک ماه قبل از رياست جمهوری احمدی نژاد آمده از ناشر مي گيرند و پاره مي کنند. در واقع دولتی دارد خودش را پاره مي کند.
آقای معروفی حالا برگرديم به کتاب ها، فکر مي کنيد با وجود تعداد محدود کتابخانه ها در ايران، جمع آوری اين کتاب ها بيشتر به ضرر چه کسی است؟
مشخص است به ضرر ملت. هر اتفاقی که در ايران مي افتد، همين ماجرای تحريم اقتصادی، فکر مي کنيد چه کسی ضرر آن را مي بيند؟ ملت می بيند.
اگر اشتباه نکنم، البته به سن من و خيلی از شنونده های راديو فردا هم شايد قد ندهد، کتاب هايی بود به اسم کتاب های جلد سفيد که معروف بودند. حالا ظاهرا اينترنت جای آنها را گرفته، فکر مي کنيد که بازار اين کتاب های اينترنتی گرم شود؟
به هرحال جهان به اين سو مي رود. يعنی کتاب های اینترنتی در نمايشگاه کتاب بين المللی امسال برلین از رقم ۲۲ درصد در سال گذشته رسيده بود به ۴۰ درصد، يعنی در جهان، کتاب اينترنتی ۴۰ درصد شده است.
چيزی که بديهی است در ايران، اين است که رژيم ايران به هيچ وجه نمي تواند مردم را از خواندن کتاب محروم کند و اين سانسور وحشيانه را غالب کند.
فکر مي کنم که کتاب ها دوباره بازخوانی مي شود، يعنی هر کتابی که از کتابخانه خارج مي شود، کتابی که شش ماه يا يکسال در کتابخانه خاک خورده، با اين رفتار اينها کتاب روی سايت ها مي آيد و دوباره مطرح مي شود و دوباره مردم کتاب مي خوانند.