اد رويس، رييس کميته روابط خارجی مجلس نمايندگان، روز سهشنبه ۱۳ مرداد طرحی را برای رد توافق هستهای بين شش قدرت جهانی و ايران ارائه کرد. همزمان رهبر اکثريت سنای آمريکا پيشبينی کرده که اين توافق در کنگره رد خواهد شد.
اد رويس در بيانيهای گفته است: «من اميدوار بودم که مذاکرات دولت اوباما، توافقی قابل راستیآزمايی، اجرا شونده و پاسخگو را به همراه میآورد. در حالی که تلاشهای زيادی صرف اين گفتوگوها شد، ولی نتيجه آن پايينتر از اين استاندارد بود».
به گفته رييس کميته روابط خارجی مجلس نمايندگان آمريکا، توافق ياد شده موجب «لغو دائمی تحريمهای ايران خواهد شد و در مقابل، تنها محدوديتهای موقتی بر برنامه هستهای تهران اعمال میکند».
آقای رويس تاکيد کرده است: «اگر اين توافق به مرحله اجرا در آيد، ايران به پول بادآورده دست خواهد يافت، جايگاه بينالمللیاش تقويت میشود، و راه آن برای دستيابی به سلاح هستهای هموار خواهد شد. هر چقدر ايران قویتر میشود، ما در واکنش به آن ضعيفتر خواهيم شد».
وی افزود: «من رغبتی به ارائه اين طرح نداشتم ولی پيامدهای اين توافق برای امنيت جهانی بسيار گسترده است. اين توافق، جهان را نا امنتر،نامطمئنتر و بیثباتتر خواهد کرد».
بر اساس قانون بررسی توافق اتمی ايران که باراک اوباما رييس جمهوری آمريکا آن را در ماه مه امضاء کرد، کنگره آمريکا تا روز ۱۷ سپتامبر فرصت دارد تا اين توافق را رد يا تصويب کند.
توافق اتمی ايران روز ۲۳ تيرماه امسال در وين به دست آمد و بر اساس آن، تهران پذيرفت تا در ازای لغو تحريمهای سازمان ملل، آمريکا و اتحاديه اروپا بخشهای زيادی از فعاليت هستهایش را به حال تعطيل در آورد.
با اين حال، جمهوریخواهان آمريکا که اکثريت کنگره را در اختيار دارند میگويند که اين توافق نمیتواند مانع دستيابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای شده و امنيت اسرائيل را تضمين کند و در عین حال، ميلياردها دلار پول بلوکه شده ايران را آزاد خواهد کرد که صرف پرداخت به «گروههای تروريستی» نظير حزبالله لبنان و حماس و دولت بشار اسد در سوريه خواهد شد.
اين در حالی است که دولت اوباما تاکيد دارد توافق ياد شده تمام راههای رسيدن ايران به سلاح اتمی را مسدود کرده و تهديد آن برای همسايگان منطقهايش را کاهش خواهد داد.
به نوشته خبرگزاری رويترز، طرح اد رويس به اين معنی است که قانونگذاران آمريکايی تلاش میکنند تا قطعنامه رد توافق را به رای بگذارند و نه تاييد آن.
ميچ مک کانل، رهبر اکثريت سنای آمريکا، نيز روز سهشنبه گفت که احتمالا سنا نيز قطعنامه رد توافق را به رای خواهد گذاشت.
رويترز میافزايد: اين مخالفتها در حالی است که ابتکار ديپلماتيک باراک اوباما حمايت مهم دمکراتها در کنگره را به خود جلب کرده است. اين حمايت بيانگر آن است که اگر کنگره توافق ايران را رد کند، جمهوريخواهان احتمالا قادر نخواهند بود که رای لازم را برای بیاثر کردن وتوی رييس جمهوری آمريکا جمع آوری کنند.
آقای اوباما هشدار داده است که رای مخالف کنگره به اين توافق را وتو میکند.
سناتورهای دمکرات شامل تام کين که در نوشتن طرح مربوط به حق کنگره برای بررسی توافق اتمی ايران مشارکت داشت، باربارا باکسر، يکی از اعضای ارشد يهودی سنا، و بيل نلسون، همگی گفتهاند که از اين توافق حمايت میکنند.
آقای نلسون گفته است: «تهديد ايران برای اسرائيل و متحدان ما زمانی خود را به آنها و ما نشان میدهد که اين کشور به سلاح اتمی دست پيدا کند».
بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، به شدت مخالف توافق اتمی ايران است و گفته که ايران هستهای موجوديت کشورش را تهديد میکند.