برگزاری دو انتخابات مهم در ايران، که قرار است روز جمعه در سراسر کشور برگزار شود، نخستين آزمون محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری ايران برای سنجش ميزان محبوبيت و مشروعيت سياست های او در ۱۶ ماه گذشته است.
برگزاری اين انتخابات در دورانی که قدرت به طور کامل در اختيار اصولگرايان جديد قرار دارد، می تواند از سوی ديگر، معياری برای ارزيابی جهت گيری سياسی آتی مردم ايران باشد.
رای دهندگان ايرانی، جدا از تاثيرگذاری نيروهای سازمان يافته درانتخابات گذشته، به طور مشخص، از سال ۱۳۸۱ از نيروهای اصلاح طلب رويگردان شده و سياست تحريم انتخابات يا دلسردی از نتايج آن را پذيرفته اند.
انتخابات روز جمعه در حالی برگزار می شود که جمهوری اسلامی ایران به دليل برنامه های اتمی خود که چالشی بين المللی برانگيخته و همچنين، برگزاری کنفرانس هولوکاست در هفته گذشته، تحت فشارهای شديد جهانی قرار دارد.
در چنين وضعيتی به نظر می رسد ميزان مشارکت مردم در انتخابات از اهميتی مضاعف برای رهبران جمهوری اسلامی برخوردار است، زيرا حضور گسترده مردم در پای صندوق های رای می تواند از سوی مقامات ايران به منزله حمايت عمومی مردم از حکومت تلقی شود.
فراخوان روز چهارشنبه آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی و ديگر مقامات ايران بر ضرورت شرکت هر چه بيشتر مردم در انتخابات در همين راستا ارزيابی شده است.
براساس آخرين آمار ارائه شده توسط وزير کشور ايران، ۴۴ ميليون نفر واجد شرايط رای دادن در انتخابات شوراها و ۴۶ ميليون نفر نيز حائز شرايط برای شرکت در انتخابات مجلس خبرگان هستند.
با اين همه به نظر می رسد که رقابت اصلی و نگرانی ها در مورد انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا باشد، زيرا با رد صلاحيت اغلب نامزدهای نزديک به جناح اصلاح طلب، محافظه کاران و اصولگرايان، رقابتی نه چندان فشرده و سخت را در انتخابات مجلس خبرگان رهبری تجربه خواهند کرد.
نگرانی از سلامت انتخابات
سومين دوره انتخابات شوراهای اسلامی و چهارمين انتخابات مجلس خبرگان رهبری در حالی برگزار شود که نگرانی گروه های عمدتا اصلاح طلب آن است که ناسالم برگزار شدن انتخابات بر ميزان مشارکت مردم تاثيری منفی بگذارد.
گروه های اصلاح طلب جمهوری اسلامی در روزهای اخير با ابراز نگرانی شديد از سپردن امنيت انتخابات به نيروهای بسيج و حضور آنها در شعب اخذ رای گفته اند که در انتظار اقدامات وزارت کشور برای تامين سلامت انتخابات هستند.
به گفته محمد حجازی، فرمانده نيروی مقاومت بسيج، که سخنان وی در شماره روز پنج شنبه روزنامه رسالت منعکس شده ، قرار است که ۱۰۰ هزار نفر از نيروهای تحت امر وی مسئوليت تامين امنيت انتخابات را به عهده گيرند.
به گزارش روزنامه های ايران، رييس ستاد اصلاح طلبان در نامه ای به وزير کشور، بر ضرورت حضور نمايندگان نامزدها در مراحل اخذ رای و شمارش آرا تاکيد کرده و از جايگزينی يک نهاد نظامی ديگر به جای نيروی انتظامی برای تامين سلامت انتخابات ابراز تعجب کرده است.
نگرانی اين گروه از اصلاح طلبان ناشی از نقشی است که نيروهای شبه نظامی و بسيجيان در انتخابات سال ۱۳۸۴ رياست جمهوری ايفاء کردند.
در پی انتخابات رياست جمهوری، شماری از نامزدها آشکارا گفتند آراء سازماندهی شده ای که در گوشه و کنار کشور به نفع آقای احمدی نژاد به صندوق های رای ريخته شد، باعث شد تا وی در ميان ناباوری همگان به مقام رياست جمهوری برسد.
نگرانی ديگری که سلامت انتخابات روز جمعه در ايران را زير سوال برده است ابهام در نحوه بازشماری آراء ريخته شده در صندوق های رای است که به رغم مدت زمان کوتاه باقی مانده تا زمان انتخابات ، وضعيت آن هنوز مشخص نيست .
براساس اظهارات مديرکل انتخابات وزارت کشور، « صندوق های انتخابات شورای شهر تهران در شعب اخذ رای باز و تعداد برگه های آن شمارش می شود و سپس برای شمارش آراء به مراکز رايانه ای منتقل می گردد.»
وی گفته است که در اين دوره از انتخابات شوراها در تهران، با توافق هيئت های نظارت و اجرايی تهران مقرر شده که آراء در شعب اخذ رای شمارش نشود، بلکه صندوق ها بعد از شمارش تعداد برگه ها و مشخص شدن برگه های باطله و سفيد، بار ديگر مهر و موم شود و برای شمارش آراء به ۵۰ سايت رايانه ای منتقل گردد .
اين اظهارات در حالی مطرح می شود که سخنگوی هيئت نظارت بر انتخابات و يک عضو اجرايی انتخابات تهران از اين نحوه شمارش آراء اظهار بی اطلاعی کرده و خواستار شمارش آراء در شعب رای گيری شده اند. اما مقامات وزارت کشور هنوز به اين درخواست پاسخی نداده اند.
در انتخابات شوراهای اسلامی روز جمعه تهران سه گروه اصولگرايان، نزديک به محمد باقر قاليباف، شهردار کنونی تهران؛ « رايحه خوش خدمت»، فهرست مربوط به طرفداران احمدی نژاد و جبهه پيروان خط رهبری متشکل از طيف های سنتی در جناح راست ايران رودروی ائتلافی از اصلاح طلبانی قرار می گيرند که بر خلاف محافظه کاران توانسته اند با يک ليست واحد در انتخابات شرکت کنند.
اصلاح طلبان؛ کاميابی يا ادامه ناکامی ها؟
اصلاح طلبان جمهوری اسلامی از سال ۱۳۸۱و با انتخابات دور دوم شوراهای اسلامی آرام آرام منابع قدرت خود را از دست دادند و در پی انتخابات مجلس هفتم در سال ۸۲ و رياست جمهوری هشتم در سال ۸۴ بازی را به طور کامل به محافظه کاران تازه نفس باختند .
اين طيف اميدوار است همچنان که انتخابات دوم شوراها نقطه آغاز شکست های اصلاح طلبان بود انتخابات روز جمعه سکوی پرشی باشد برای پيروزی های آينده.
گروه های اصلاح طلب پس از رايزنی های گسترده سرانجام در هفته گذشته بر سر فهرست واحدی به توافق رسيدند و با ترکيبی از افراد با سابقه سياسی و هچنين چهره های جديد، پای به صحنه انتخابات شوراها گذاشته اند.
اما حزب اعتماد ملی که مهدی کروبی، رييس مجلس ششم آن را پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۱۳۸۴ تاسيس کرد، راه خود را از ائتلاف اصلاح طلبان جدا و اعلام کرد که با تابلو اين حزب به مبارزات انتخاباتی وارد خواهد شد. حزب اعتماد ملی در اين انتخابات با شعار « تهران ما به تو می انديشيم » وارد عرصه انتخابات شورای شهر تهران شد .
حزب اعتماد ملی به رهبری آقای کروبی برای انتخابات مجلس خبرگان نيز ليستی ارايه کرده که در برگيرنده فهرستی از نامزدهای اصلاح طلب و روحانيون وابسته به محافظه کاران است، امری که انتقاداتی را در ميان اصلاح طلبان برانگيخته است.
محافظه کاران؛ اميدوار به تداوم موفقيت ها
محافظه کاران جمهوری اسلامی، صرف نظر از بروز اختلافات در ميان خود، اميدوارند که با برنده شدن در انتخابات شوراها نوار پيروزی های خود را در صحنه سياسی ايران ادامه داده و مانع از پيروزی اصلاح طلبان شوند.
سران اين طيف اميدوار بودند که تا «دقيقه ۹۰» بتوانند در ميان گروهای هوادار خود اتفاق نظر به وجود آورده و يک ليست ائتلافی از کانديداهای مورد نظر را معرفی کنند.
ولی به دليل آنچه که زياده خواهی برخی از گروه های هوادار محمود احمدی نژاد برای قرار گرفتن نامزدهای بيشتری از انها در اين فهرست عنوان شد ائتلاف بزرگ اصولگرايان شکل نگرفت و سه ليست انتخاباتی معرفی گرديد که برخی از افراد درون آنها مشترک هستند.
عمده محافظه کاران در ليستی گرد آمده اند که هوادارمحمد باقر قاليباف، شهردار کنونی تهران است.
از نگاه هواداران آقای قاليباف، پيروزی در انتخابات شوراها، می تواند راه را برای موفقيت وی در انتخابات رياست جمهوری دهم هموارتر کنند.
فهرست دوم به طرفداران رييس جمهوری ايران اختصاص دارد که با سازماندهی گسترده ، ائتلافی متشکل از ۳۳ گروه حامی وی را تحت عنوان« رايحه خوش خدمت » تشکيل داده اند و درصددند تا شورای شهر تهران را به طور کامل در اختیار گرفته و شهرداری همسو با محمود احمدی نژاد را بر سرکار آورند.
فهرست سوم از آن محافظه کارانی است که چندين بار برای ارائه ليست يا همراهی با ديگر فهرست های اصولگرايان تغيير موضع دادند، ولی سرانجام با تابلو « جبهه پيروان خط رهبری» وارد عرصه انتخابات شدند. فهرست اين گروه ترکيبی از نامزدهای دو گروه ديگر محافظه کاران است.