بحران مالی در اروپا؛ پرتغال بعد از ايرلند و يونان؟

به دنبال بالا گرفتن بحران مالی در ايرلند سرانجام اين کشور موافقت کرد تا از اتحاديه اروپا درخواست وام کند؛ وامی که ارزش آن تا ۹۰ ميليارد دلار برآورد شده است.

اکنون اين نگرانی تشدید شده که کشورهای ديگر اروپايی نظير پرتغال و اسپانيا قربانيان بعدی بحران اقتصادی در حوزه يورو باشند. راديو فردا در گفت و گو با فريدون خاوند، کارشناس اقتصادی، ابعاد اين رويداد و تاثيرات آن بر واحد پول اروپايی را بررسی کرده است.

راديو فردا : بحران مالی در منطقه پولی اروپا از يک کشور به کشور ديگر می رسد. هفته گذشته مدام صحبت از بحران ايرلند بود که به نظر می آيد در پی کمک های اتحاديه اروپا، اين بحران تا اندازه زيادی فروکش کرده است. ولی از دوشنبه شب مسئله بحران مالی در پرتغال مطرح شده. چه تحولات مهمی طی ۲۴ ساعت گذشته در صحنه مالی اروپا رخ داده است؟

فريدون خاوند:
در منطقه يورو سناريوی بدبينانه يک بحران زنجيره ای کم کم تحقق پيدا می کند و ضعيف ترين کشورهای منطقه، همان طور که پيش بينی می شد، در کام بحران مالی فرو می روند.



شش ماه پيش مسئله يونان پيش آمد، در يکی دو هفته گذشته ايرلند در منطقه خطر قرار گرفت و اين هفته، به احتمال زياد، از پرتغال به عنوان قربانی تازه بحران مالی صحبت خواهد شد.

روز يکشنبه گام های بسيار مثبتی برداشته شد برای حل مشکل ايرلند. خود اين کشور، که پيش از اين به دلايل سياسی و غرور ملی مايل نبود تقاضای کمک مالی کند، بالاخره دل به دريا زد و خواستار کمک مالی شد. هم از متحدان اروپايی اش و هم از صندوق بين المللی پول.

گويا قرار است ۸۰ تا ۹۰ ميليارد دلار در اختيار ايرلند قرار گيرد تا از ورشکستگی بانک های اين کشور جلوگيری شود و همين طور وضعيت بودجه اين کشور، دست کم به صورت موقت سر وسامان پيدا کند. در مقابل دولت ايرلند هم متعهد شد به اصلاحات بنيادی دست بزند.

روز دوشنبه تا نيمه روز بازار های سهام از اين تصميم ها به خوبی استقبال کردند و يورو هم تا اندازه ای تقويت شد، ولی بعد از ظهر ورق برگشت، هم بورس ها و هم يورو دچار تزلزل شدند، چون دولت ايرلند با اعتراض شديد بخشی از افکار عمومی روبرو شد و همين طور خبرهای بدی از پرتغال در بازار های مالی منتشر شد.

وزير دارايی پرتغال در ۲۴ ساعت گذشته بارها اعلام کرده که نيازی به کمک مالی اروپا ندارد. پس چرا وضعيت اين کشور زير ذره بين محافل مالی قرار گرفته؟

مقام های پرتغال و به خصوص فرناندو دوس سانتوس، وزير دارايی اين کشور، مدام تلاش می کنند وضعيت کشورشان را عادی جلوه دهند.

ولی بازارهای مالی تا اندازه زيادی اطمينان خود را نسبت به اين کشور از دست داده اند و بهترين دليل اين سقوط اطمينان، نرخ بهره بسيار سنگينی است که برای اوراق قرضه ده ساله اين کشور مطالبه می کنند، چيزی بين شش و هفت درصد.

بعيد به نظر می رسد که پرتغال بتواند چنين هزينه سنگينی را تحمل کند و احتمالا مجبور خواهد شد دست نياز دراز کند به طرف متحدانش در منطقه مالی اروپا. به هر حال از روز دوشنبه بعد از حل نسبی مشکل ايرلند، پرتغال در خط اول جبهه قرار گرفته و اين نگرانی وجود دارد که بعد نوبت برسد به کشورهای ديگر به ويژه اسپانيا.

با توجه به اين بحران های مالی زنجيره ای، آيا بقای منطقه پولی اروپا در خطر قرار نگرفته و آيا يورو، به عنوان يک پول معتبر بين المللی، می تواند ادامه حیات پيدا کند؟

ترديدی نيست که کشورهای عضو منطقه يورو بايد بيش از پيش به هم نزديک شوند و همگرايی بين خود را تقويت کنند تا جلوی بحران های آتی را بگيرند. با اين حال به رغم بحران های مالی پی در پی در منطقه پولی اروپا، صحبت کردن از زوال يورو چندان واقعبينانه نيست.

دوام يورو، تا اندازه زيادی، به آلمان بستگی دارد و به نظر نمی رسد آلمانی ها اميد خود را به آينده اين پول از دست داده باشند.