برخی از جامعهشناسان در نشستی پیرامون «اعتراضهای آبان ۹۸»، نسبت به نزدیک شدن فاصله زمانی اعتراضات، عبور مردم از مرحله نارضایتی به نفرت و حرکتهای خشونتآمیز در اعتراضات هشدار دادند.
نشست بررسی منطق اجتماعی اعتراضات آبان ۹۸ روز چهارشنبه ۲۷ آذر توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) برگزار شد.
متن کامل و یا فایل صوتی این سخنرانیها منتشر نشده و تنها خبرگزاری ایسنا بخشهایی از سخنان مطرح شده در این نشست را منتشر کرده است.
امیر محبیان، روزنامهنگار اصولگرا، در این نشست گفت که فاصله زمانی اعتراضات نزدیکتر شده و «مسئولین باید خیلی مواظب باشند».
وی افزود: «در این اعتراضات زنان خیلی فعال بودند. الان فشار اقتصادی بار زیادش بر عهده زنان است. فشار اقتصادی زنان را هم به حرکت آورده است.در سال ۹۶ وزارت کشور اعلام کرد که ۹۰ درصد دستگیرشدگان زیر ۲۵ سال سن بودند».
حسین راغفر، اقتصاددان، نیز با اشاره به سخنان مقامات جمهوری اسلامی درباره اینکه در دفعات قبلی افزایش قیمت بنزین شورشی رخ نداده بود، گفت: «این شورش اتفاق افتاد و شما ندیدید، مردم به جای آتش زدن پمپ بنزینها خودشان را آتش زدند».
وی اضافه کرد: «ما از آن سال شاهد اشکال مختلف شورشها علیه خود هستیم. صفهای در سفارتخانهها شورش است، فرار مغزها شورش است».
بیشتر در این باره: خودسوزیهایی که آتش به پا کرددر ۲۰ سال گذشته گزارشهای مختلفی درباره خودسوزی اعتراضی افراد در شهرهای مختلف ایران منتشر شده است.
از جمله خودسوزی يونس عساکره، دستفروش خرمشهری، در سال ۹۳ نیز بازتاب گستردهای داشت. پس از آن نیز برخی از دستفروشان در اعتراض به برخورد ماموران خودسوزی کردند.
در آبان ماه نیز وبسایت قمنیوز از «خودسوزی» چهارمین مجروح جنگ ایران و عراق در کمتر از سه ماه در این شهر خبر داده بود.
در این نشست محمد فاضلی، جامعهشناس، گفت که جامعه ایران در حال عبور از مرحله نارضایتی به خشمگینی و نفرت است.
به گفته وی، در مرحله خشمگینی، افراد «حاضرند برای خشمشان یک کاری انجام دهند» و وقتی خشم به نفرت میرسد «فقط میخواهند نابود کنند» که «این گذار خطرناک است».
بیشتر در این باره: نتایج نظرسنجی ایسپا: ۷۵ درصد جمعیت نظرسنجی از وضع موجود در کشور ناراضیاند
در این نشست محمد آقاسی، جامعهشناس، نیز گفت که اعتراضات دیماه ۹۶ و آبان ۹۸ برای کسانی که «در مراکز نظرسنجی کار میکردند خیلی عجیب نبود».
وی گفت که مراکر نظرسنجی برخی از هشدارها را مطرح کرده بودند اما «شنیده نشد».
نتایج یک نظرسنجی که بعد از اعتراضات دیماه ۹۶ برگزار شده بود، نشان میداد ۴۱ درصد افرادی که از وضعیت موجود کشور ناراضی هستند، گفتهاند که تمایل دارند در تجمعات اعتراضی شرکت کنند. این نظرسنجی همچنین میران جمعیت ناراضی را نزدیک ۷۵ درصد برآورد کرده بود.
ابراهیم حاجیانی، معاون مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری، نیز در این نشست گفت که بر خلاف تصور موجود، همه معترضان «حاشیهنشین نیستند».
به گفته وی، جوانان بیکار، افغانهای ساکن ایران، معلمان و کامیونداران نیز جزو گروههای معترض بودند.
محمدرضا طالبانی نیز در این نشست گفت: « مردم دنیا زمانی دست به اعتراضات خشونتآمیز میزنند که راهی جز این نداشته یا امکان بیان اعتراض نداشته باشند یا درصد موفقیتشان پایین است، در ایران هم همین است».
مقامات جمهوری اسلامی هنوز گزارشی از شهرهای درگیر در اعتراضات آبانماه و تعداد افراد کشته و بازداشت شده منتشر نکردهاند. این اعتراضات از لحاظ تعداد شهرهای درگیر و حجم درگیریها، گستردهترین اعتراضات در ۴۰ سال گذشته بوده است.