لاریجانی و انکار منع تحصیل بهایی‌ها؛ «کتمان این مسئله مضحک است»

  • فرین عاصمی

محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه

محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه می‌گوید که مسوولان قوه قضاییه هیچگاه به صرف بهایی بودن با پیروان این آیین برخورد نکرده‌اند و شهروندان بهایی به خاطر دین‌شان محاکمه یا از تحصیل محروم نشده‌اند.

دفتر تحکیم‌وحدت در گزارش جامعی که در سال ۱۳۹۲ تهیه کرد به اخراج دانشجویان بهایی از دانشگاه‌ها اشاره کرده است.

«لاریجانی مسئله را درست عنوان نکرده»

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه می‌گوید طبق قانون اساسی هر شهروند ایرانی از حقوقی برخوردار است و نمی‌توان او را از حقوق خود محروم کرد.

آقای لاریجانی به خبرگزاری ایلنا گفته است که بازداشت و منع از تحصیل افراد به خاطر رنگ،‌نژاد و دین ممنوع است و مسوولان هیچگاه به صرف بهایی بودن با پیروان این آیین برخورد نکرده‌اند.

Your browser doesn’t support HTML5

گزارش رادیویی فرین عاصمی درباره انکار منع تحصیل بهایی‌ها توسط جواد لاریجانی


پدیده ثابتی، سخنگوی جامعه جهانی بهایی در لندن در گفت‌وگو با رادیو فردا می‌گوید: «تا آنجا که جامعه جهانی بهایی می‌داند و تجربیات شخصی من نشان می‌دهد این مسئله را آقای لاریجانی درست عنوان نکردند. جامعه بهایی تمام مدت تحت فشار بوده که عقیده خود را انکار کند و دانشجویان تنها در این صورت می‌توانند وارد دانشگاه شوند. حتی در مواقعی که بهاییان را از کار اخراج کرده‌اند، به آن‌ها فرمی داده‌اند و از آن‌ها خواسته‌اند که عقیده‌شان را انکار کنند تا بتوانند سر کار خود برگردند.»

جامعه بین المللی بهایی پیش‌تر اعلام کرده بود تا قبل از سال ۱۳۸۵هیچ دانش آموز بهایی به دلیل وجود ستون مذهب در فرم کنکور امکان ورود به دانشگاه‌های ایران را نداشته است.

به گزارش دفتر تحکیم‌وحدت، در سال ۱۳۸۵، بعد از برداشته شدن ستون مذهب در فرم کنکور، بیش از ۸۰۰ بهایی در آزمون کنکور شرکت کردند؛ ۴۸۰ نفر از آن‌ها در مرحله اول آزمون دانشگاه‌ها قبول شدند که در ‌‌نهایت ۲۸۹ نفر در دانشگاه پذیرفته شدند. از آن زمان تا به حال بیش از نیمی از این افراد بعد از مشخص شدن دین‌شان از دانشگاه اخراج شده‌اند.
تا آنجا که جامعه جهانی بهایی می‌داند و تجربیات شخصی من نشان می‌دهد... جامعه بهایی تمام مدت تحت فشار بوده که عقیده خود را انکار کند و دانشجویان تنها در این صورت می‌توانند وارد دانشگاه شوند. حتی در مواقعی که بهاییان را از کار اخراج کرده‌اند، به آن‌ها فرمی داده‌اند و از آن‌ها خواسته‌اند که عقیده‌شان را انکار کنند تا بتوانند سر کار خود برگردند

پدیده ثابتی، سخنگوی جامعه جهانی بهایی در لندن
ثریا رعیت در سال ۱۳۶۱ در کنکور سراسری شرکت کرده. او می‌گوید به‌دلیل اینکه در فرم کنکور در ستون مذهب گزینه‌ای برای پیروان بهایی نبوده، موفق به شرکت در آزمون نشده است: «من فرم‌های کنکور را چندین بار پر کردم. در این فرم‌ها در قسمت مذهب فقط گزینه‌هایی بود که مذاهبی که در ایران به رسمیت شناخته می‌شوند مشخص شده بود. جایی برای آیین بهاییت نبود. ما یا مجبور بودیم این ستون را خالی بگذاریم و خودمان بنویسیم بهایی و جلوی آن ضربدر بگذاریم یا اینکه توضیحی زیر آن می‌نوشتیم. ولی هرگز ما نتوانستیم حتی وارد مرحله کنکور شویم. این مساله محروم بودن بهاییان از تحصیل آن قدر در سراسر ایران شناخته شده است که به‌نظر من کتمان آن مضحک است.»

گزارش هشت سال نقض حق تحصیل دانشجویان

دفتر تحکیم‌وحدت در گزارش جامع خود از هشت سال نقض حق تحصیل دانشجویان از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ اعلام کرده که بیش از هزار دانشجو از تحصیل محروم شده‌اند.

در این گزارش که با همکاری کمیسیون حقوق بشر دفتر تحکیم‌وحدت و سایت «دانشجو نیوز» و کمپین دفاع از حق تحصیل تهیه شده، آمده است: «طبق قوانین وضع‌شده از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی فقط کسانی حق ورود به دانشگاه‌ها را دارند که معتقد به سه دین لحاظ شده در قانون اساسی باشند و بر این اساس فقط مسلمانان، مسیحیان و کلیمیان حق تحصیل دارند. پیروان سایر اقلیت‌های مذهبی و از جمله بهاییان از حق تحصیل در دانشگاه‌های ایران محروم هستند.»

احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران هم در اسفند سال ۹۲ در تازه‌ترین گزارش خود درباره موضوع حق تحصیل، به گزارش مشترک دفتر تحکیم‌وحدت، وبسایت دانشجو نیوز و کمپین دفاع از حق تحصیل استناد کرد.

حسام میثاقی، دانشجوی بهایی محروم از تحصیل که هم‌اکنون در آلمان است، در گفت‌وگو با رادیو فردا می‌گوید که توانسته وارد دانشگاه شود اما بعد از مدتی به‌دلیل اعتقاد به آیین بهایی از دانشگاه اخراج شده است.

او در توضیح این مسئله می‌گوید: «اواخر دوره ریاست‌جمهوری دوم آقای خاتمی بود که شرایط بهتر می‌شد و ستون مذهب را از برگه کنکور برداشتند. سال اولی که محمود احمدی‌نژاد بر سر کار آمد، این ستون حذف شد و تعدادی از بهاییان برای اولین بار وارد دانشگاه شدند. من در دانشگاه صنایع اصفهان رشته مترجمی زبان انگلیسی را شروع کردم، دو دانشجوی بهایی دیگر هم در دانشگاه ما بودند. بعد از دو ترم در حالی‌که همه واحد‌ها را پشت سر گذاشته بودم، نامه‌ای دریافت کردم که به همراه دو دانشجوی بهایی دیگر از دانشگاه اخراج شدیم. جالب این بود که جز دوستان نزدیک‌مان کسی نمی‌دانست که ما بهایی هستیم و این نشان می‌دهد که مقامات مسوول آمار کسانی که بهایی هستند را دارند.»

بر اساس گزارش مشترک دفتر تحکیم‌وحدت، وبسایت دانشجو نیوز و کمپین دفاع از حق تحصیل، در سال ۹۲ هم شماری از دانشجویان بهایی به دلیل اعتقادات خود از دانشگاه‌های مختلف اخراج شدند.

تهیه کنندگان این گزارش در توضیح محروم شدن اقلیت‌های دینی مانند بهاییان از ادامه تحصیل نوشته‌اند: «دانشجویان و اساتید مجبورند برای تحصیل و تدریس در دانشگاه به کیش ادیانی که دولت آن‌ها را به‌رسمیت می‌شناسد دربیایند. برای مثال پیروان آیین بهاییت حق تحصیل در دانشگاه‌ها را ندارند و در صورت فاش شدن اعتقاد افراد به بهاییت، در هر مرحله‌ای از تحصیل در دانشگاه که باشند، اخراج می‌شوند.»

محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه به خبرگزاری ایلنا گفته است: افرادی که مدعی محرومیت از تحصیل به صرف بهایی بودن هستند، می‌توانند مدارک خود را به ستاد حقوق بشر برای پیگیری تحویل دهند و این گزارش‌ها حتما بررسی خواهد شد و در صورتی که به گفته او حقی به ناحق از شهروندان ایرانی تضییع شده باشد حتما مورد حمایت قرار خواهند گرفت.

پدیده ثابتی، سخنگوی جامعه جهانی بهایی در لندن درباره اینکه جامعه جهانی بهایی مساله حق تحصیل دانشجویان بهایی را پیگیری می‌کند یا نه، می‌گوید:
«اگر چنین چیزی واقعیت داشته باشد، جامعه جهانی بهایی از این دعوت آقای لاریجانی استقبال کرده و مساله را پیگیری خواهد کرد. اما تنها نگرانی که داریم این است که دولت جمهوری اسلامی ایران با این دعوت بخواهد اعضای جامعه بهایی در داخل ایران را شناسایی کند.»

حسام میثاقی، دانشجوی بهایی محروم از تحصیل اما چندان به پیگیری وضعیت دانشجویان محروم از تحصیل خوش‌بین نیست و می‌گوید: «مسلما دانشجویان بهایی این مسئله را پیگیری خواهند کرد اما تا این لحظه پیگیری‌های ما جواب نداده است. من خودم از‌‌ همان زمانی که از دانشگاه اخراج شدم، وضعیت خودم را پیگیری کردم. به همراه دوستانم از وزارت علوم، سازمان سنجش، شورای انقلاب فرهنگی و تمام ارگان‌ها درخواست کردیم درباره وضعیت ما توضیح دهند اما آن‌ها هیچکدام پاسخی به ما ندادند. ما گروهی را تاسیس کردیم به نام جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی و یکی از دوستانم به نام نوید خانجانی که او هم دانشجوی بهایی محروم از تحصیل است و از موسسان این گروه به‌دلیل پیگیری وضعیت تحصیلش به دوازده سال زندان محکوم شد و هم‌اکنون در زندان است.»

محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه به خبرگزاری ایلنا همچنین گفته است که گزارش‌های حقوق بشری علیه ایران در مورد اینکه حقوق اقلیت‌ها تامین نمی‌شود به توصیف او یک «دروغ آشکار» است و این چنین اظهاراتی به گفته او نژادپرستانه، فرقه‌ای و خلاف موازین حقوق بشر است.