برنامه های ماهواره ای، زنان خانه دار و «نگرانی رژیم ایران»

مديرکل دفتر تبليغات وزارت ارشاد ايران می گويد: «نگران تاثيرپذيری خانم‌های خانه‌دار از برنامه های ماهواره ای هستيم.»

به گزارش خبرگزاری مهر، عليرضا کريمی ضمن اعلام اين مطلب اضافه کرده است: «چون زنان خانه‌دار ارتباطشان هم با بيرون قطع است، بايد برای او و تاثير پذيری اش از برنامه های ماهواره ای فکری کرد.»

در همين زمينه رادیو فردا در گفت و گو با حسين قاضيان، جامعه شناس و پژوهشگر مسايل اجتماعی در آمريکا، در باره علت نگرانی مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی در استفاده از ماهواره برای زنان خانه دار پرسيده است.

گفت و گو با حسین قاضیان، جامعه شناس، درباره نگرانی مسئولان ایرانی از مشاهده برنامه های ماهواره ای

گفت و گو با حسین قاضیان، جامعه شناس، درباره نگرانی مسئولان ایرانی از مشاهده برنامه های ماهواره ای

حسین قاضیان: اگر از جهت مکانيسم کار نگاه کنيم، زنان خانه دار بيشتر درمعرض تماشای تلويزيون هستند چون زمان بيشتری در خانه به سر می برند و اين زمان تداوم دارد.

نگرانی اينها بر می گردد به اين که زنان از درون خانواده به تمايلات و خواست های جديدی وصل شوند و ممکن است سبک زندگی شان تغيير کند و اين سبک زندگی و خواسته ها را به نسل بعدی هم منتقل کنند، در نتيجه از درون به تدريج جامعه را تغيير دهند. اين مسئله برای رژيمی که می خواهد همه چيز را به ميل خودش پيش ببرد نگران کننده است.

آقای قاضيان! اين مقام مسئول وزارت ارشاد گفته اگر افراد مطلع و آگاه ماهواره ببينند جای نگرانی وجود ندارد. در اينجا مصداق «آگاه و مطلع» از نظر مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی چيست؟

در اين مورد خاص اتفاقا بيشتر از آگاهی مسئله سليقه در ميان است. آگاهی درباره موضوعات خبری و چيزهايی که به اطلاعات مربوط می شود بيشتر صادق است تا در زمينه فيلم و سريال و برنامه های سرگرم کننده که سليقه هر فرد در آن حرف اول را می زند. بنابر اين بايد اينجا از سليقه حرف زد.

اين اقشار بيننده تلويزيون يعنی زنان خانه دار ممکن است سليقه شان به سمت سريال هايی برود که سريال های مردم پسند و معمولی می گويند در قبال سريال های سطح بالا. به نظر من مفهوم آگاهی در اينجا مطرح نيست.

تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی به رغم داشتن امکانات زياد در حوزه سخت افزاری و مالی هنوز نتوانسته مخاطب داخلی را حتی به طور نسبی جذب کند. ضعف این رسانه را چطور ارزيابی می کنيد؟

هر رسانه برای موفقيت بايد خواست و سليقه مخاطبش را در نظر بگيرد، اما اگر خواست و سليقه کسی که رسانه را هدايت می کند در نظر گرفته شود طبيعتا در کار خود موفق نمی شود.

راديو و تلويزيون به طور کلی در فروش محصولات شان به مردم موفق نيستند و مردم آن چنان که بايد از اين برنامه ها استقبال نمی کنند، چون بين خواست و سليقه گردانندگان اين رسانه ها و خواست و سليقه مردم فاصله زيادی وجود دارد.

آقای قاضيان! گروهی معتقدند برنامه های توليدی شبکه های داخلی تلویزیون از مطلوبيت چندانی برخوردار نيست و هنوز برنامه های ماهواره ای برای مخاطبان داخلی جذاب است و رويکرد به ماهواره وجود دارد.

بسياری از مصرف کنندگان تلويزيون های ماهواره ای کسانی هستند که به زبان اصلی اين برنامه ها آگاهی ندارند و برای شان ساده نيست گزينه های ديگر را انتخاب کنند. وقتی گزينه راديو و تلويزيون فارسی زبان به کار می افتد طبيعی است که گرايش هم ايجاد می شود. علاوه بر اين که عامه پسندی در جهان بيشتر رواج دارد تا خاص پسندی.

بنابر اين محصولات مردم پسند و معمولی و پيش پا افتاده بيشتر مورد توجه است و اقبال بيشتری دارد در همه جا از جمله در کشور ما. پس وقتی تلويزيون ها اين جور محصولات را توليد می کنند مصرف کننده ها بيشتر طالب آن هستند.

همچنين سطح سليقه فرهنگی در کشور ما متاسفانه خيلی بالا نيست، چون رقابت کافی در عرصه توليدات فرهنگی وجود ندارد و انواع و اقسام توليدات در سطوح مختلف با سليقه های گوناگون توليد نمی شود تا به مرور سطح سليقه افراد بالا برود، آن هم به خاطر سياست های کنترلی که دولت در نحوه توليد و ورود محصولات فرهنگی به ايران دارد.

اين باعث می شود سطح سليقه و خواست مردم در يک حد معين بماند و از آن بالاتر نرود. اين عامل باعث می شود بينندگان اين برنامه ها رو به افزايش باشند و رقم قابل توجهی را تشکيل دهند.