دو کشتی نفتکش روز پنجشنبه ۲۳ خرداد در جنوب تنگه هرمز و در آب‌های دریای عمان مورد حمله قرار گرفتند. حدود یک ماه پیش نیز به چهار شناور در جوار سواحل امارات متحده عربی و نزديکی تنگه هرمز حمله شد.
خبرگزاری رویترز نگاهی دارد به مشخصات و اهمیت این آبراه.
تنگه هرمز کجاست؟
هرمز تنگه (آبراهه‌ای) است که بین دو کشور ایران و عمان قرار دارد. این تنگه، خلیج فارس را به دریای عمان و از آنجا به دریای عرب متصل می‌کند.
عرض آن در باریک‌ترین نقطه حدود ۳۳ کیلومتر است و پهنای خطوط کشتیرانی در هر جهت فقط ۱.۵ کیلومتر است.
عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای پرهیز از انتقال نفت خود از مسیر تنگه هرمز به دنبال راه‌های دیگری از جمله احداث خط لوله به بنادر دیگر هستند.
اهمیت تنگه هرمز چیست؟
بر اساس داده‌های سال ۲۰۱۷ حدود یک پنجم از نفت مصرفی جهان یعنی ۱۷.۲ میلیون بشکه در روز از این تنگه عبور می‌کند. مصرف نفت جهان در روز حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است.
ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی که همه اعضای اوپک هستند بخش اعظم نفت خود را از طریق این تنگه به جهان صادر می‌کنند. قطر، بزرگترین تولید کننده گاز مایع نیز نقریبا تمامی گاز خود را از همین طریق صادر می‌کند.
تنش‌های سیاسی:
ایران تهدید کرده که در صورت اقدام آمریکا برای خفه کردن اقتصادش انتقال نفت از مسیر تنگه هرمز را مختل خواهد کرد.
یکی از وظایف ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که پایگاه اصلی آن در بحرین است حفاظت از کشتیرانی تجاری در منطقه است.
حوادث مهم در گذشته:
در طول جنگ عراق (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷) دو کشور تلاش می‌کردند انتقال نفت طرف مقابل را مختل کنند که به جنگ نفتکش‌ها معروف شد.
در ژوئیه ۱۹۸۸ (تیرماه ۱۳۶۷) ناو آمریکایی وینسنس یک هواپیمای مسافربری ایران را برفراز منطقه سرنگون کرد که تمامی ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند. واشینگتن گفت این حمله تصادفی بوده ولی ایران آن را یک حمله عمدی می‌داند.
اوایل سال ۲۰۰۸ آمریکا گفت شناورهای نظامی ایران در تنگه هرمز سه کشتی جنگی آمریکایی را تهدید کرده‌اند.
ژوئیه ۲۰۱۰ یک نفتکش ژاپنی به نام «ام استار» در تنگه هرمز هدف حمله قرار گرفت. گروهی به نام «تیپ عبدالله اعظم» وابسته به القاعده مسئولیت این حمله را پذیرفت.
ژانویه ۲۰۱۲ دولت ایران تهدید کرد که در واکنش به تحریم‌های نفتی آمریکا و اتحادیه اروپا برای متوقف کردن برنامه هسته‌ایش، تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد.
ماه مه ۲۰۱۵ شناورهای نظامی ایران یک کشتی باربری را در تنگه هرمز توقیف کرده و به سوی نفتکشی که با پرچم اندونزی تردد می‌کرد شلیک کردند. ایران گفت این کشتی به یک پایانه نفتی آن کشور صدمه زده است.
ژوئیه ۲۰۱۸ حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران گفت که تهران در واکنش به تلاش‌های آمریکا برای قطع صادرات نفت ایران ممکن است تنگه هرمز را مسدود کند.
ماه مه ۲۰۱۹ چهار کشتی، از جمله دو نفتکش سعودی، در جوار سواحل فجیره در امارات متحده عربی که یکی از بزرگترین بندرگاه‌های تجاری جهان است و در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارد هدف حمله قرار گرفتند.