رسانههای دولتی ترکیه روز سهشنبه ۲۹ تیرماه گزارش دادند که وزارت آموزش ملی این کشور ۱۵ هزار معلم را اخراج و مجوز فعالیت ۲۱ هزار معلم در مدارس خصوصی را به اتهام وابستگی به گروه فتحالله گولن لغو کرده است. شمار اخراج شدگان از نهادهای دولتی و امنیتی ترکیه تاکنون به ۵۰ هزار نفر رسیده است.
گزارش رسانههای دولتی این کشور حاکی است که وزارت علوم ترکیه از ۱۵۷۷ نفر روسای دانشگاهها و دانشکدههای دولتی خواسته است که استعفای خود را به شورای آموزش عالی بفرستند. یعنی روسای تمامی دانشگاههای دولتی کشور تغییر میکنند.
در وزارت کشور نزدیک به ۹ هزار نفر از جمله ۳۰ استاندار ، ۴۷ بخشدار و حدود ۸۰۰۰ هزار پلیس اخراج شدند.
در وزارت امور اجتماعی و خانواده ۴۰۰ نفر اخراج شدند. در اداره امور دینی کشور ۴۹۰ مقام مذهبی از جمله سه امام جمعه از کار برکنار شدند. در ترکیه بیش از ۸۵۰۰۰ مسجد وجود دارد.
روز دوشنبه هم ۱۵۰۰ نفر از کارمندان وزارت دارایی اخراج شدند. از سازمان اطلاعات ترکیه، میت، هم ۱۰۰ نفر اخراج شدند.
به گزارش خبرگزاریهای رویترز و آسوشیتدپرس، رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، و دولت این کشور از روز جمعه که کودتای نظامی ناکام مانده است فتحالله گولن، واعظ مقیم آمریکا، را به رهبری آن متهم کرده و موج وسیعی از پاکسازی طرفداران وی را آغاز کردهاند.
روز سهشنبه همچنین مجوز فعالیت ۲۴ شبکه رادیویی و تلویزیونی و ۲۰ سایت اینترنتی متهم به هواداری از فتحالله گولن لغو شد.
روزنامه حریت چاپ ترکیه گزارش داده که تعداد اخراجیها از نهادهای دولتی و امنیتی ترکیه تاکنون به ۵۰ هزار نفر رسیده است.
در کودتای نافرجام ترکیه دستکم ۲۳۲ نفر کشته شده و آنکارا خواستار استرداد این واعظ مذهبی شده است. بینعالی ایلدریم، نخستوزیر ترکیه، میگوید مدارک درخواست استرداد فتحالله گولن به ایالات متحده ارسال شده است.
وی روز سهشنبه در پارلمان این کشور گفت آنکارا چهار پرونده را به آمریکا ارسال کرده و خواستار استرداد فتحالله گولن شده است.
نخستوزیر ترکیه با اشاره به اینکه مدارک ارسالشده «حتی بیش از خواسته آمریکا است»، ایالات متحده را به داشتنِ «استاندارد دوگانه» متهم کرد.
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز سهشنبه گفت که هنوز درخواست رسمی استرداد آقای گولن را دریافت نکردهاند.
گزارشها حاکی است که به دنبال این تحولات، ارزش لیر، واحد پول ترکیه، با یک درصد کاهش به بالای سه لیر در ازای هر دلار رسیده است.
متحدان غربی ترکیه با دولت این کشور اعلام همبستگی کردهاند ولی در عین حال نسبت به پاکسازیهای صورت گرفته هشدار داده و خواستار احترام به ارزشهای دمکراتیک از سوی مقامهای این کشور شدهاند.
یک نهاد حقوق بشر وابسته به سازمان ملل نیز از مقامهای ترکیه خواست در مواجهه با کودتای نافرجام اخیر در این کشور «قانون را رعایت کنند».
زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در بیانیهای که روز سهشنبه منتشر شد، با ابراز نگرانی از احتمال بازگشت مجازات اعدام در ترکیه، خواستار دسترسی نهادهای مستقل به محل بازداشت دستگیرشدگان اخیر در این کشور شده است.
گزارشگران بدون مرز نیز در بیانیه جداگانهای، با انتقاد از فیلتر شدن بیش از ده سایت در ترکیه طی روزهای اخیر، به مقامهای این کشور هشدار داد که «رسانههای منتقد را وادار به سکوت نکنند».
جزئیات تازه از کودتا در ترکیه
جزئیات بیشتری از کودتای جمعه شب منتشر شده است از جمله اینکه ساعت چهار بعد از ظهر سازمان اطلاعات ترکیه،میت، از طرح کودتا با خبر شده و رییس این سازمان به مقر ستاد کل ارتش ترکیه رفته و در جلسهای با شرکت رییس ستاد کل و چند نفر از مقامات ارشد ارتش برنامهای فوری برای جلوگیری از کودتا ریخته شده است.
به گزارش رسانههای ترکیه، بعد از این جلسه به تمام پایگاههای هوایی در کشور دستور داده شده که هیچ جنگنده یا هلیکوپتر نظامی حق پرواز ندارد و تانکها هم نمیتوانند از پایگاههای خود خارج شوند.
در همین حال گفته شده که طرح اولیه شروع کودتا در ساعت سه بامداد و اعلام حکومت نظامی در ساعت شش صبح شنبه بود ولی وقتی که کودتاگران خبردار شدند که فرماندهی ارتش از برنامه آنها برای کودتا مطلع شده عملیاتشان را ساعت ده شب شروع کردند.
مهمترین مسئلهای که هنوز اطلاعاتی دقیقی درباره آن در دست نیست رهبری کودتا و طراحان آن است. تا روز دوشنبه گفته میشد آکین اوزتورک فرمانده سابق نیروی هوایی رهبری کودتا را در دست داشت اما اوزتورک روز دوشنبه در دادگاه حاضر شد و به نوشته مطبوعات ترکیه در بازجوییها به دادستان گفته که در کودتا نقشی نداشته است.
آقای اوزتورک به دادستان گفته که روز کودتا در ازمیر بوده و حوالی ساعت یک و نیم همراه با فرمانده نیروی زمینی به آنکارا بازگشته است.
اوزتورک تاکید کرده که از طراحان کودتا و فرماندهان آن اطلاعی نداشته است.