دولت دونالد ترامپ روز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت در نظر دارد تعلیق تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران را تمدید کند که در توافق اتمی تیرماه ۱۳۹۴ میان تهران و شش قدرت جهانی مورد تأکید قرار گرفته است.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، نوشته است: دولت ترامپ رسماً اعلام میکند که تعلیق تحریمها که ما به عنوان بخشی از توافق هستهای با ایران آن را پذیرفتهایم تمدید خواهد شد.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا حاضر به اعلام نظر در این زمینه نشده است.
دولت باراک اوباما که ماه ژانویه امسال به کار خود پایان داد، پیش از ترک کاخ سفید تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کرد. برخی از تحریمها اگر در هفته جاری توسط دولت ترامپ تمدید نشود از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
تصمیم دولت ترامپ قرار است درست پیش از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری ایران در روز جمعه اتخاذ شود که در آن حسن روحانی، رییسجمهوری اسلامی، برای انتخاب مجدد در حال مبارزه با رقیب اصولگرای خود ابراهیم رئیسی است.
آقای روحانی در جریان مبارزات انتخاباتیاش بارها به دستاورد مهم خود یعنی رسیدن به توافق هستهای با قدرتهای جهانی برای رفع تحریمها اشاره کرد و آن را اقدامی در راستای بهبود وضعیت اقتصادی کشور و گشایش رابطه با جهان خارج دانست.
ولی رقبای اصولگرای او دولت یازدهم را متهم کردهاند که نتوانسته است از این توافق برای بهبود معیشت مردم استفاده کند و به رغم برداشته شدن تحریمها، هنوز پول حاصل از صادرات نفتی ایران وارد کشور نمیشود و سرمایهگذاری خارجی وارد ایران نشده است.
ابراهیم رئیسی، نامزد اصلی اصولگرایان، در مناظره سوم تلویزیونی خطاب به رییسجمهوری ایران گفت که «چهار سال کشور را معطل گذاشتید به ناحق و ناروا. یکی از گلابیهایی که باید از برجام میچیدید، سرمایه خارجی بود. عدد آن چقدر است، سال ۹۵ کل سرمایه خارجی ۵۰۰ میلیون دلار بوده است. بیایید آن را به آینده حواله ندهید».
در همین زمینه، روزنامه بریتانیایی «فاینشنال تایمز» روز دوشنبه به نقل از سه مقام آمریکایی نوشته بود شرکتهای غیرآمریکایی که با ایران تجارت دارند مشمول لغو تحریمها خواهند شد.
بر اساس این گزارش، دولت آمریکا و دیگر کشورها به ایران اطلاع دادهاند که این تعلیق به قوت خود باقی خواهد ماند. تعلیق یاد شده که اعتبار آن ظرف روزهای آینده به پایان خواهد رسید بخش محوری از برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» است که بر اساس آن، ایران پذیرفت تا بسیاری از فعالیتهای هستهایش را متوقف کند و در مقابل تحریمهای بینالمللی علیه آن لغو یا معلق شود.
تیموتی اوتول، یک وکیل حقوقی در امور تحریمها در موسسه حقوقی «میلر و کاوالیر» به فاینشنال تایمز گفته است: «اگر دولت آمریکا این تعلیق را تمدید نکند مرتکب یک خرابکاری بزرگ میشود. بر این اساس، هیچ مانعی بر سر راه ایران نخواهد بود تا برنامه هستهایش را از سر گیرد».
ایالات متحده به رغم لغو تحریمهای هستهای ایران، هنوز تحریمهای موشکی و آن دسته از مجازاتها به دلیل آنچه که «ادامه حمایت تهران از تروریسم» خوانده شده، حفظ کرده است.
دونالد ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتیاش به شدت به توافق هستهای با ایران حمله کرد و گفت که در صورت به قدرت رسیدن، اولویت نخست او پاره کردن این «توافق فاجعهبار» خواهد بود.
وی پس از انتخاب شدن به مقام ریاستجمهوری نیز گفت که در عمرش توافقی به این بدی ندیده است.
با این حال، گزارشها حاکی است که متحدان آمریکا این کشور را متقاعد کردهاند که به مفاد این توافق پایبند بماند. دولت ترامپ در هفتههای گذشته اعلام کرده که ایران تعهداتش در چارچوب برجام را رعایت کرده است ولی افزوده که به دنبال بازنگری در این توافق است. واشینگتن تصریح کرده که تا آن زمان به اجرای برجام متعهد خواهد بود.
مقامهای ایران بازنگری در برجام را رد کرده و آن را تعهدی بینالمللی خواندهاند.
علاوه بر آمریکا، کشورهای روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز پای این توافق را امضاء کردهاند.