مجلس نمایندگان آمریکا که تحت کنترل جمهوریخواهان است روز پنجشنبه ۲۷ آبان لایحه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن، فروش هواپیماهای مسافربری به ایران ممنوع می‌شود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این لایحه با ۲۴۳ رای موافق در برابر ۱۷۴ رای مخالف تصویب شد، و قانونگذاران آمریکایی وزارت خزانه‌داری این کشور را موظف کردند تا از صدور مجوز برای بانک‌های آمریکایی به منظور انجام مبادلات مالی مربوط به فروش هواپیماهای مسافربری به ایران خودداری کند.
مصوبه مجلس نمایندگان اقدامی در راستای مقابله با تصمیم دولت باراک اوباما در زمینه صدور مجوز فروش هواپیماهای مسافربری ایرباس و بوئینگ به ایران است.
ایرباس قرار بود که ۱۱۸ فروند هواپیما به ارزش ۲۵ میلیارد دلار به ایران بفروشد که تهران بعدا این تعداد را به ۱۱۲ فروند کاهش داد. بوئینگ نیز از صادرات بیش از ۸۰ فروند هواپیما به ارزش ۱۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به ایران خبر داده است.
جمهوریخواهان می‌گویند این هواپیماهای مسافربری قرار است در اختیار کشوری قرار گیرد که حامی شماره یک تروریسم در جهان است و قطعنامه‌های سازمان ملل را با انجام آزمایش موشک‌های بالستیک نقض می‌کند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته است که مجوزهای صادر شده برای شرکت‌های بوئینگ و ایرباس دربرگیرنده «شرایط سختگیرانه‌ای به منظور اطمینان از اینکه هواپیماهای فروخته شده به ایران تنها مصارف تجاری خواهند داشت و نمی‌تواند به یک تشکیلات مشخص فروخته یا انتقال داده شود».
این در حالی است که پیتر راسکام، نماینده جمهوریخواه ایلی‌نوی، فروش هواپیماها به ایران را «رسوایی» خوانده است. او به شدت از بوئینگ و ایرباس برای معامله با تهران انتقاد کرده است.
وی گفته است: «ما می‌خواهیم اطمینان پیدا کنیم که نظام مالی (آمریکا) در این معامله مشارکت ندارد. می‌خواهیم مطمئن باشیم که مالیات‌دهندگان آمریکایی به این معامله کمکی نمی‌کنند».
اگرچه راسکام از ایالت ایلی‌نوی است که مقر بوئینگ آنجا قرار دارد، ولی هواپیماهای فروخته شده این شرکت به ایران در ایالت واشینگتن تولید می‌شوند.
دمکرات‌ها مصوبه جدید جمهوریخواهان را اقدام تازه‌ای از سوی آنها برای زیر سوال بردن توافق اتمی ایران و اعتبار دولت اوباما می‌دانند.
هنوز مشخص نیست سنای آمریکا که آن نیز در تسلط جمهوریخواهان است چه واکنشی به مصوبه مجلس نمایندگان نشان می‌دهد.
دولت باراک اوباما روز ۲۴ آبان خطاب به مجلس نمایندگان آمریکا هشدار داد هر گونه قانونی که در زمینه تسهیلات مالی برای صدور هواپیمای مسافربری به ایران مانع ایجاد کند را وتو خواهد کرد.
توافق اتمی ایران و شش قدرت جهانی که تیرماه سال ۱۳۹۴ به دست آمد، این امکان را به تهران می‌دهد که در ازای توقف فعالیت‌های هسته‌ایش بتواند ناوگان فرسوده و قدیمی هواپیماهایش را نوسازی کند.
وزیر راه و شهرسازی ایران اخیرا گفته است: «در حال حاضر، ۲۶۶ هواپیما در ناوگان هوایی مسافربری ایران وجود دارد که از این تعداد ۱۱۰ فروند آن غیرفعال است. بنابراین تنها ۱۵۶ فروند هواپیمای فعال با میانگین عمر ۲۳ سال داریم».
قانونگذاران آمریکایی انتظار دارند که پس از تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رییس‌جمهوری جدید آمریکا در ماه ژانویه، راه‌های دیگری را هم برای توقف فروش هواپیمای مسافربری به ایران در پیش بگیرند.
دونالد ترامپ از منتقدان برجام است و توافق به‌دست‌آمده با ایران را «توافقی بسیار بد» توصیف کرده است.