پس از انتشار آخرين گزارش آژانس بين المللى انرژى اتمى در باره برنامه هسته اى ايران گروه كشورهاى ۵+۱ روز جمعه در واشینگتن گرد هم آمدند تا در باره چگونگى واكنش به برنامه هسته اى ايران تصميم گيرى كنند.
اما گردهمايى شش كشور آمريكا، روسيه، چين، بريتانيا، فرانسه و آلمان به دليل مخالفت روسيه با تشديد تحريم ها عليه ايران، بى نتيجه پايان يافت.
خاوير سولانا، مسئول سياست خارجى اتحاديه اروپا پيشاپيش اين نشست روز پنجشنبه گفته بود كه اين گزارش به نفع ايران نيست و چين وروسيه هم از گزارش تازه آژانس بين المللى انرژى اتمى در باره برنامه اتمى ايران «كاملا نگران» هستند.
تازه ترين گزارش محمد البرادعى، مديركل آژانس بين المللى انرژى اتمى در باره فعاليت هاى اتمى ايران كه روز دوشنبه، ۲۵ شهريور در وين منتشر شد، حاكى از پافشارى ايران در ادامه بى اعتنایی به قطعنامه هاى شوراى امنيت داير بر قطع غنى سازى اورانيوم و سر پيچى از قبول ديگر خواسته هاى آن شوراست.
گفته مى شود در مقايسه با گزارش پيشين آقاى البرادعى، گزارش اخير بسيار منفى و حاكى از تنزل چشمگير سطح همكارى هاى ايران با آژانس است. در اين گزارش آژانس، آخرين تحولات مربوط به فعاليت هاى هسته اى ايران و سرپيچى جمهورى اسلامى از اجراى خواسته هاى مندرج در قطعنامه هاى قبلى شوراى امنيت به صراحت مورد اشاره قرار گرفته است.
آنچه در گزارش اخير آژانس به چشم مى خورد كاهش سطح همكارى ايران با اين نهاد بين المللى و توسعه فعاليت هایی است كه آژانس خواستار توقف آنها شده است.
اين در حالى است كه مقام هاى جمهورى اسلامى اين گزارش را به سود ايران مى دانند و آن را تاييدى بر صلح آميز بودن برنامه هسته اى ايران ارزيابى مى كنند.
- «گفت و گوهاى ايران و آمريكا در ماه هاى آينده به ثمر خواهد نشست و هم اكنون هم دو كشور گرم گفت و گو با يكديگرند.»
محمود احمدى نژاد، رييس جمهورى اسلامى ايران روز پنجشنبه در يك كنفرانس خبرى گفت كه در اين گزارش حق به ايران داده شده است.
به باور بسيارى از تحليلگران، طرح تصويب قطعنامه تازه تنبيهى عليه ايران در شوراى امنيت پس از انتشار گزارش جارى به هيچ وجه دور از انتظار نيست.
در اين ميان ايالات متحد آمريكا در پى گزارش محمد البرادعى شمارى ديگر از شركت هاى ايرانى را در فهرست تحريم هاى تازه خود قرار داد.
از سوى ديگر اما هفته پيش، مادلين آلبرايت، كالين پاول، وارن كريستوفر، جيمز بيكر و هنرى كيسنجر، پنج وزير امور خارجه پيشين ايالات متحد آمريكا (دو وزير دمكرات و سه وزير جمهوريخواه ) در نشستى در دانشگاه جرج تاون واشينگتن به مسئولين دولتى كشور خود توصيه كردند، براى حل اختلاف هاى ايران و آمريكا با جمهورى اسلامى ايران وارد گفت و گو شود.
کسب امتیازهای بیشتر از غرب؟
با در نظر گرفتن گزارش آژانس بين المللى انرژى اتمى در باره ايران و توصيه پنج وزير پيشين امور خارجه ايالات متحده آمريكا به دولت خود براى باز كردن باب گفت و گو با جمهورى اسلامى ايران بايد در انتظار چه تحولى در آينده بود.
دكتر هوشنگ امير احمدى، استاد دانشگاه و تحليلگر سياسى در نيوجرسى آمریکا به «راديو فردا» مى گويد: وى بر اين باور است كه گفت و گوهاى ايران و آمريكا در ماه هاى آينده به ثمر خواهد نشست و هم اكنون هم دو كشور گرم گفت و گو با يكديگرند.
به گفته آقاى اميراحمدى، ايران تلاش دارد امتيازهاى هر چه بيشترى از غرب بگيرد و دست كم بخشى از فعاليت هاى هسته اى خود را از تعليق نجات دهد.
- «قابل پيش بينى است كه دولت ايران با به كار گرفتن كارت مهم برقرارى رابطه با آمريكا در رقابت هاى انتخاباتى، بحران هسته اى ايران را در ماه هاى آينده ادامه دهد و در آستانه انتخابات، دولت آقاى احمدى نژاد انعطاف نشان دهد.»
اين استاد دانشگاه به راديو فردا مى گويد: بسته پيشنهادى غرب به دولت محمود احمدى نژاد بسيار بزرگتر از بسته اى است كه شش كشور گروه ۵+۱ به دولت محمد خاتمى پيشنهاد كرده بودند و حتى امتيازاتى كه غرب حاضر شده است در طى يكى دو ماه گذشته باز هم به ايران بدهد از امتیازات ارائه شده در بسته پيشنهادى پنج ماه پيش هم بيشتر شده است.
آقاى امير احمدى بر اين باوراست كه آمادگى غرب براى دادن امتيازات به ايران نبايد ايران را دچار اين اشتباه كند كه گرفتن امتيازات و طولانى تر كردن گفت و گوها مى تواند بى نهايت ادامه يابد بلكه بايد در نظر داشته باشد كه گزينه نظامى غرب هنوز هم مطرح است.
دكتر صادق زيبا كلام، استاد دانشگاه و تحليلگر سياسى در تهران به راديو فردا مى گويد: بحثى كه آژانس بين المللى انرژى اتمى در آخرين گزارش خود مطرح كرده است مبنى بر اينكه سندى در دست دارد كه نشان از فعاليت هاى هسته اى معرفى نشده از سوى ايران دارد، معنى اش به زير سوال بردن همه همكارى هاى ايران با آژانس در سال هاى گذشته است و نمى تواند وجاهت حقوقى داشته باشد.
در واكنش به گفته هاى آقاى امير احمدى، صادق زيبا كلام مى گويد: با توجه به سياست هاى دولت احمدى نژاد قبول اين گفته ها كه ايران و آمريكا در حال گفت و گو هستند و ايران مايل به دستيابى به يك نتيجه است، كمى سخت است.
به گفته آقاى زيبا كلام، مسئله هسته اى در ايران به ابزارى در دست راديكال هاى اصولگرا براى ابراز وجود سياسى تبديل شده است.
دكتر مهرداد مشايخى، استاد دانشگاه و تحليلگر سياسى در واشينگتن به راديو فردا مى گويد، اولا برداشت ايران از گزارش محمد البرادعى مبنى بر اينكه در آن گزارش آژانس حق به ايران داده است، يكجانبه است و ايران از چند ماه پيش و پس از رد كردن بسته پيشنهادى ۵+۱ در حقيقت به قول معروف «پيه تشديد تحريم ها را به تن ماليده است.»
پرسش اساسى به باور آقاى مشايخى اين است كه آيا ايران در برابر غرب و كشورهاى ۵+۱ مسير درستى را مى پيمايد يا نه؟
از نظر وى، سياست جمهورى اسلامى كاملا اشتباه است و به همين دليل هم قبول گفته هاى آقاى امير احمدى مشكل است زيرا اگر واقعا جمهورى اسلامى خواهان گفت و گو باشد، بايد اين خواست، بازتاب خود را در گفت و گوهاى سياسى آن پيدا كند.
به گفته آقاى مشايخى، با در نظر گرفتن انتخابات آينده رياست جمهورى در ايران و اهميت مسئله هسته اى در ايران و برقرارى رابطه با آمريكا و تاثير آن بر انتخابات، قابل پيش بينى است كه دولت ايران با به كار گرفتن كارت مهم برقرارى رابطه با آمريكا در رقابت هاى انتخاباتى، بحران هسته اى ايران را در ماه هاى آينده ادامه دهد و در آستانه انتخابات، دولت آقاى احمدى نژاد انعطاف نشان دهد.
برای شنيدن برنامه اين هفته «دیدگاهها» فايل برنامه را که در بالای همين صفحه (سمت چپ) قرار دارد، باز کنيد.
برای تماس با ما به آدرس didgah@radiofarda.com ايميل بزنيد و يا با شماره پيام گير برنامه ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۴۱۱۳ تماس بگيريد.
شما همچنين می توانيد به شماره ۰۰۴۲۰۶۰۳۸۷۴۱۵۰ برای ما اس ام اس ارسال کنيد.
برنامه «دیدگاهها» را می توانيد شنبه ها بعد از خبرهای ساعت ۱۹:۳۰ و تکرار آن را یکشنبه ها بعد از خبرهای ساعت نيم بامداد يا بعد از خبرهای ۱۳ بعد از ظهر به وقت ايران در مجله نیمروزی از راديو فردا بشنويد.