رهبر کاتولیکهای جهان با بیان اینکه مسئول بخش زیادی از تغییرات اقلیمی جهان فعالیتهای انسانی بوده است، خواستار پایان دادن به استفاده از سوختهای فسیلی در جهان شد.
به گزارش خبرگزاری رويترز، پاپ فرانسیس در اولين سند رسمی واتيکان در مورد مسئله محيط زيست، برای متوقف کردن ضايعات زيست محيطی ناشی از گرمايش زمين خواستار «اقدامات موثر و عاجل» شد.
رهبر کاتولیکهای جهان به اين شکل از ديدگاه جامعه علمی که اقدامات بشر را عامل اصلی اين تغييرات می دانند، حمايت کرده است.
پاپ فرانسيس در اين بيانيه رسمی که روز پنجشنبه ۲۸ خرداد با عنوان «درباره حفاظت از خانه همگانی ما» منتشر شده است، خواستار يک تغيير ريشهای در روش زندگی مردم در کشورهای مرفه و فرهنگ مصرفگرايی و پايان دادن به «روشهای مانع تراشانهای» شد که از نگاه او «گاهی سودآوری را بر منافع عمومی» ارجحيت میدهد.
ديدگاههای پاپ فرانسيس را میتوان بحثبرانگيزترين موضعگيری يک رهبر کليسای کاتوليک طی نيم قرن اخير قلمداد کرد.
این نقطه نظر با مخالفت و انتقادهای محافظهکاران (در آمریکا) روبرو شده و چند تن از نامزدهای حزب جمهوریخواه برای انتخابات رياست جمهوری آمريکا از او به خاطر دخالت در مسائل «علمی و سياسی» انتقاد کردهاند.
در میان طیف راست و تندروی حزب جمهوریخواه در آمریکا، «گرمایش زمین» به عنوان یک «دروغ تبلیغاتی» مطرح میشود و سیاستمداران جمهوریخواه این مسئله که دخالت بشر در تولید و افزایش کربن و گرمای زمین موثر است را رد میکنند.
سناتور جیم اینهاف، رییس کمیته «محیط زیست و خدمات عمومی» در مجلس سنا، گرمایش زمین را امری در حوزه «خداوند» خوانده و چندی پیش با آوردن یک گلوله برف به مجلس سنا، اعلام کرد اگر گرمایش زمین درست است، پس چرا بیرون این قدر برف آمده است.
سیاستمدارن جمهوریخواه آمریکایی در حالی مسئله گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی را رد میکنند که وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، تغییرات اقلیمی را به عنوان یکی از اصلیترین منابع بروز ناامنی در جهان توصیف کرده است.
موضعگيری پاپ فرانسیس و کلیسای کاتولیک، با استقبال بخش وسيعی از جامعه علمی و ستايش سازمان ملل متحد و فعالان محيط زيست روبرو شده است.
کاردينال پيتر تورکسون، يکی از مشاوران اصلی پاپ در تهيه اين سند، در يک کنفرانس خبری انتقادهای جمهوریخواهان آمريکایی را رد کرد و گفت :«اينکه پاپ يک دانشمند نيست به اين معنا نيست که نمیتواند با دانشمندان مشورت کند».
کاردینال تورکسون سپس با نيشخند افزود: «روزنامهنگاران نيز بر اساس مشورت با کارشناسان رشتههای مختلف مطالب خود را تهيه میکنند».
اشاره کاردينال تورکسون به سياستمداران حزب جمهوریخواه است که در مواجهه با پرسشی در مورد گرمايش زمين میگويند: «ما دانشمند نيستيم».
گفتنی است نزديک به ۹۸ درصد از جامعه علمی تحقيق در محيط زيست، گرمايش زمين، تغييرات اقليمی و دخالت بشر در آن با رها کردن حجم زيادی دیاکسيد کربن در فضا را قبول دارند.
پاپ فرانسيس، اولين پاپ اهل آمريکای جنوبی است و نام او از سنت فرانسيس آسيزی، قديس حافظ محيط زيست، گرفته شده است.
در بخشی از اين سند آمده است: «حفاظت از کره زمين يک وظيفه اخلاقی و ارزشی برای دينباوران و دينناباوران است و بايد بر مرزبندیها و منافع سياسی و اقتصادی ارجحيت داشته باشد».
بر اساس این گزارش، از زمان صدور بيانيه پاپ پل ششم در سال ۱۹۶۸ که مصرف داروی ضدبارداری را خلاف تعاليم کليسا اعلام کرد، سند اخير واتيکان را میتوان بحث برانگيزترين مورد از اظهار نظر رهبر کليسای کاتوليک در مسائل علمی تلقی کرد.
کلیسای کاتولیک هنوز از این موضع دفاع میکند و استفاده از کاندوم برای جلوگیری از انتقال «اچایوی/ایدز» را هم طبق همین نگرش قبول ندارد.
کوتهبينی سياسی
پاپ فرانسیس در بخش ديگری از اين بيانيه میگويد «کوتهبينی سياسی»، اقدامات ضروری و طولانی مدت در زمينه محيط زيست را به تاخير انداخته است.
وی گفته است: «بسياری از آنهايی که از منابع و قدرت اقتصادی و سياسی برخوردار هستند به نظر میرسد که فقط به فکر پوشاندن اين مشکل و يا پنهان کردن پيامدهای آن هستند».
پاپ اعلام کرده که قصد دارد در کنفرانس امسال سازمان مللمتحد در مورد محيط زيست نقش فعالی ايفا کند و با توجه به نقش او در فراهم کردن زمينه های مذاکره بين کوبا و آمريکا بعيد نيست که تاثيرگذاری او بر مسائل ديپلماتيک افزايش يابد.
پاپ فرانسيس در بيانيه خود اين استدلال را رد میکند که «توسعه فناوری» میتواند تمام مشکلات زيست محيطی را حل و فصل کند و يا مشکل فقر و گرسنگی در جهان را میتوان با رشد مناسبات بازار آزاد حل کرد.
او در بخش ديگری از بيانيه خود میافزايد :«زمان برای نجات زمين از دست میرود و سياره ما به مرور به انبوهی از آشغال شباهت بيشتری پيدا میکند. در چنين وضعيتی ممکن است در قرن حاضر صدمات بیسابقهای به محيط زيست وارد شود».
پاپ فرانسیس افزوده است: «يک بار ديگر ما بايد راه حلهای جادويی اقتصاد متکی بر بازار را رد کنيم که معتقد است مشکلات را میتوان با افزايش سود شرکتها و يا افراد حل و فصل کرد».
رهبر کاتولیکهای جهان روش محاسبه و تقسيم توليد دی اکسيد کربن و خريد و فروش اين سهميه بندیها بين کشورهای مختلف را رد کرده و میگويد که خود اين روش به يک نوع «بورس بازی» منجر خواهد شد.
او در اين سند تقريبا ۲۰۰ صفحهای تاکيد کرده است: «سرعت پرشتاب مصرف، اسراف و تغييرات زيست محيطی چنان فشاری به منابع طبيعی کره زمين وارد کرده که از هم اکنون شاهد سوانح طبيعی بیسابقه ای هستيم که به طور متناوب در نقاط مختلف جهان روی میدهند».
توافق جامعه علمی
رهبر کاتوليکهای جهان تاکيد میکند توصيههای او بر اساس نتايج بهترين تحقيقات علمی که تاکنون نتايج آن منتشر گردیده، تنظيم شده است که گرمايش زمين را بزرگترين چالش جامعه بشری میداند و تحت تاثير آن ملتهای فقير بيش از همه لطمه خواهند ديد.
يکی ديگر از مضامين اصلی اين سند اشاره به اختلاف شديد در ميزان ثروت مردم است. پاپ در اين مورد میگويد: «ما اين واقعيت را نمیبينيم که بسياری در فقر شديد گرفتار هستند و در مقابل گروه ديگری آن قدر ثروت دارند که نمیدانند با آن چه کنند. آنها بيهوده اين به اصطلاح برتری خود را به رخ ديگران میکشند و در نتيجه اين شيوه زندگی خود منابع زيادی را به هدر میدهند. اگر چنين روشی همه جا تکرار شود کره زمين را به نابودی خواهد کشاند».
پاپ فرانسيس از کسانی که ادعا میکنند «ادامه روند اقتصادی فعلی و توسعه فناوری میتواند مشکلات زيست محيطی را حل کند و معضل فقر نيز با رشد اقتصاد متکی بر بازار آزاد حل و فصل خواهد شد» نيز انتقاد میکند.
حزب جمهوریخواه در آمریکا و محافظهکاران تندرو در آمریکا میگویند هرگونه مشکل در سیستم اقتصادی با آزاد گذاشتن چرخه سرمایه و بازار آزاد حل خواهد شد و نباید هیچ دخالتی و یا محدودیتی در این حوزه وارد کرد.