سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ايران روز دوشنبه گزارش های حاکی از جانبداری تهران از روسيه در قبال بحران جاری قفقاز را تکذيب کرد.
پيشتر در پی انتقادهای رييس جمهور و وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران از گرجستان در جريان درگيری نظامی با روسيه بر سر اوستيای جنوبی و ابخازيا، تحليلگران و رسانه ها چنين ارزيابی کردند که تهران از روسيه حمايت می کند.
اين ارزيابی در شرايطی انجام گرفته که تهران در مورد به رسميت شناخته شدن استقلال اوستيای جنوبی و ابخازيا از سوی روسيه سکوت کرده است.
اين دو منطقه جدايی طلب پس از تجزيه اتحاد شوروی سابق در سال ۱۹۹۱ ميلادی اعلام استقلال کردند که مخالفت گرجستان را به همراه داشت.
پس از آنکه گرجستان روز هفتم اوت برای اعمال مجدد حاکميت خود بر اوستيای جنوبی اقدام به اعزام نيرو به آن منطقه کرد، واحدهای اعزامی روسيه ضمن عقب راندن اين نيروها از اوستيای جنوبی وارد خاک گرجستان شدند و بخش قابل توجهی از اين کشور را تصرف کردند.
- «بهترين شکل فروکش بحران، خويشتنداری طرفين واتخاذ تدابير منطقه ای است.»
اين اقدام مسکو، انتقاد اکثر کشورهای جهان و سازمان ملل متحد را به دنبال داشت.
«موضع ايران مستقل بود»
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ايرنا، حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ايران، با اعلام اين مطلب موضع ايران در قبال درگيری های منطقه قفقاز را مستقل دانست و گفت: «موضع ما در قبال اين تحولات مستقل بود.»
وی افزود: « بهترين شکل فروکش بحران، خويشتنداری طرفين واتخاذ تدابير منطقه ای است.»
حسن قشقاوی با بحران آفرين دانستن آنچه که مداخلات خارجی و فرا منطقه ای توصيف کرد، گفت:« اين مداخلات، بحران را پيچيده تر می کند و به نفع صلح و ثبات در منطقه حساس قفقاز نيست.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ايران به منظور اثبات مستقل بودن سياست تهران در قبال تحولات قفقاز گفت: « سال گذشته که برای گرجستان بحران سوخت روی داد، با حکم وظيفه انسانی و با توجه به علاقه مندی ملت های منطقه، سوخت گرجستان را از طريق سوآپ با جمهوری آذربايجان تامين کرديم.»
وی با بيان اينکه واقعيت های منطقه ای، همسايگی وعوامل موثر در آغاز درگيری های قفقاز را نمی توان ناديده گرفت، گفت: « اين به معنای جانبداری نيست؛ ما تحت تاثير برخی تهديدها در داخل و خارج قرار نمی گيريم و در چارچوب اصول انقلاب اسلامی، منافع و مصالح ملی و کشورهای منطقه تصميم می گيريم .»
سخنان انتقادی احمدی نژاد و متکی
تکذيب حمايت تهران از روسيه در بحران اخير قفقاز در شرايطی انجام می گيرد که محمود احمدی نژاد در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهای در تاجيکستان، مناقشه قفقاز را ناشی از دخالت قدرت های خارج از منطقه دانست و گفت:« اين دولت گرجستان است که با دادن اجازه چنين دخالتی به آن دامن زده است.»
وی همچنين « صهيونيست ها» را در ماجراهای اوستيای جنوبی و ابخازيا مسئول دانست و افزود:« ما اطلاعاتی داريم که نشان می دهد صهيونيست ها در ماجرای اوستيای جنوبی و آبخازيا فعال هستند.»
رييس جمهوری اسلامی ايران سپس از رهبران گرجستان خواست که « مانع دخالت کشورهای خارج از منطقه شوند.»
محمود احمدی نژاد در توضيح عوامل بروز بحران در قفقاز به دخالت های فرامنطقه ای و تحريکات و تلاش آنها برای تسلط بر کشورهای منطقه و بعضی بی تدبيری های افرادی که در گرجستان مسئوليت داشتند، اشاره کرد.
او اضافه کرد:« ما با تمام ملت های منطقه دوست هستيم. با ملت گرجستان هم روابط تاريخی و عميق داريم. فکر می کنيم مديران گرجستان بايد يک مقدار با دقت بيشتر و با درايت، صحنه را مديريت می کردند و اجازه نمی دادند که کشورها و قدرت های بيرون از منطقه در امور گرجستان دخالت کنند. توصيه ما اين است که ديگران خارج از منطقه دخالت نکنند و اجازه بدهند که کشورهای منطقه، مسئله را خودشان حل و فصل کنند.»
منوچهر متکی، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران، نيز در سخنرانی هايی در تبريز در روز نهم شهريور اعلام کرد: « تحولات گرجستان بايد هشدار و زنگ خطری برای کشورهای منطقه باشد.»
وی با اشاره به ديپلماسی تفليس افزود : « کشورهای منطقه پس از اين حادثه بايد بدانند دعوت از کشورهای خارج از منطقه به مفهوم مشارکت دادن آنها در توليد بحران است و به طور قطع، مشکل رفع نخواهد شد.»
منوچهر متکی، بحران اخير را ناشی از «محاسبه اشتباه، تصور غلط از بازخوردها و استفاده از زور و نيروی نظامی دولت گرجستان» دانست و بدون اشاره مستقيم به حمله نيروهای روسيه به داخل گرجستان گفت: « طبيعی است هر اقدامی، عکس العمل خاص خود را دارد.»
- «توان موشکی و فنی ما کاملا متکی بر توان علمی دانشمندان ايرانی است که اين مسئله اثبات شده است و ما برپايه خودمان سعی می کنيم در چارچوب مشخص و قوانين شناخته شده بين المللی توانمندي های خود را افزايش دهيم و اين موضوع درست نيست.»
وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران نيز همانند محمود احمدی نژاد به «فعاليت قدرت های خارج از منطقه به ويژه آمريکا و رژيم صهيونيستی در تحولات گرجستان» اشاره کرد.
اين در حالی است که مقام های جمهوری اسلامی ايران تاکنون مطلبی را در انتقاد از سياست روسيه در بحران اخير ابراز نکرده اند.
تکذیب خرید موشک «اس ۳۰۰»
سخنگوی وزارت امور خارجه ايران در ادامه مضاحبه خود همچنین خريد سيستم موشکی ضد هوايی «اس ۳۰۰» از روسيه را تکذيب کرد.
وی در مورد خريد سيستم موشکی اس ۳۰۰ از روسيه گفت: «توان موشکی و فنی ما کاملا متکی بر توان علمی دانشمندان ايرانی است که اين مسئله اثبات شده است و ما برپايه خودمان سعی می کنيم در چارچوب مشخص و قوانين شناخته شده بين المللی توانمندي های خود را افزايش دهيم و اين موضوع درست نيست.»
تکذيب خريداری سيستم موشکی اس ۳۰۰ در حالی انجام می گيرد که پيش از اين، گزارش ها و اخبار متناقضی در مورد خريد اين سيستم موشکی از سوی تهران انتشار يافته است.
در همين زمينه، مصطفی محمد نجار، وزير دفاع جمهوری اسلامی ايران، سال گذشته اعلام کرد که روسيه با فروش و تحويل اين سيستم موشکی به ايران موافقت کرده است. اما مسکو اين موضوع را تکذيب کرد.
پس از آن، منابعی در وزارت دفاع اسرائيل گفتند که ايران اين سيستم موشکی را تا پايان سال جاری ميلادی دريافت خواهد کرد.
حتی يک منبع اسرائيلی در این زمینه گفت که بين شش ماه تا يک سال برای استقرار سيستم و کارايی آن زمان خواهد برد.
اما يکی ازمقام های صنايع دفاعی روسيه در واکنش به اين موضوع گفت که برنامه ای برای ارسال اين سيستم موشکی به ايران در آينده نزديک وجود ندارد.
خبرگزاری اينترفکس روسيه روز بيست و پنجم ژوييه، به نقل از اين منبع گزارش های مربوط به ارسال موشک های دفاع هوايی اس ۳۰۰ روسيه به ايران تا پايان سال جاری ميلادی را تکذيب کرد.
اين منبع گفت:« سيستم اس ۳۰۰ روسيه می تواند در اختيار ايران قرار گيرد و هيچ محدوديت بين المللی در اين باره وجود ندارد، اما با اين حال، هيچ برنامه ای برای ارسال آن به ايران در آينده قابل پيش بينی در دست نيست.»
او با اشاره به اينکه ايران قصد دارد سيستم دفاع هوايی خود از طريق خريد سيستم اس ۳۰۰ تقويت کند، گفت:« اما اين به آينده مربوط می شود.»
از سوی ديگر، وزارت دفاع آمريکا، پنتاگون، روز بيست و پنجم ژوييه، اعلام کرد که انتظار نمی رود ايران سيستم پيشرفته ضد هوايی «اس ۳۰۰» روسيه را تا پايان سال جاری ميلادی دريافت کند.