رئیس اتاق بازرگانی ایران می گوید که ۵۳ درصد ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی در ۱۰ ماه نخست سال جاری به میعانات گازی، پتروشیمی و گاز طبیعی اختصاص داشته و این نشان می‌دهد که بیش از نیمی از صادرات غیرنفتی به مشتقات نفت و گاز وابسته بوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، غلامحسین شافعی روز یکشنبه ۲۴ بهمن در جلسه هیئت نمایندگان دوره هشتم اتاق ایران، با بیان اینکه یکی از کانون‌های آسیب‌پذیر اقتصاد ایران، عدم تنوع صادرات و متکی به صادرات نفت و گاز است، گفت: «با کوچک‌ترین ناملایمات، تمام متغیرهای کلیدی اقتصاد ما تحت‌الشعاع است.»
به گفته وی، همچنین ۱۰ قلم اول صادراتی ایران نشان می‌دهد که این اقلام، کالاهایی با ارزش افزوده پایین است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: براساس ماده ۱۰ سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی که تأکید بر صادرات کالا و خدمات به تناسب ارزش افزوده دارد، باید سیاست‌ها در جهت تقویت صادرات کالاهای غیرنفتی با ارزش افزوده بالا رود.
آقای شافعی در این ارتباط خواستار «نگاه تولید محوری در ایران» شد و اضافه کرد: «تا زمانی که صادرات کشور متکی بر تولید نباشد، صادرات غیرنفتی پایدار نخواهیم نداشت.»
جزئیات آمارهای ماهانه سازمان توسعه تجارت و گمرک ایران نشان می دهد که بیش از نیمی از صادرات ایران صرفا مواد نفتی خام هست و با توجه به کاهش قیمت نفت طی سه سال گذشته، این اقلام به رغم افزایش چشمگیر حجم صادرات، از لحاظ ارزشی کاهش نیز یافته است.
برای نمونه، جزئیات آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که ایران در ۱۰ ماهه سال جاری خورشیدی ۳۵ میلیارد و ۲۷۰ میلیون دلار صادرات غیرنفتی داشته که بیش از شش میلیارد دلار آن میعانات گازی بوده که نوعی نفت خام فوق سبک است. از طرفی، صادرات انوع گازهای خام مانند پروپان، بوتان، مایعات گازی، قیر و غیره نیزدر این دوره زمانی، بیش از ۵ میلیارد دلار بوده است.
صادرات محصولات پتروشیمی نیز در این دوره زمانی به نزدیک ۱۷ میلیون تن رسیده که ارزش آن نزدیک ۷.۴ میلیارد دلار بوده است.
به رغم افزایش چشمگیر در صادرات این مواد نفتی خام، ارزش آنها نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
برای نمونه، صادرات محصولات پتروشیمی و انواع گازها در ۱۰ ماهه سال از لحاظ حجمی ۳۵ درصد رشد داشته، اما از لحاظ ارزشی ثابت باقی مانده است. همچنین صادرات میعانات گازی ۸۵ درصد از لحاظ حجمی افزایش نشان می دهد، اما ارزش آن تنها ۵۹ درصد افزایش یافته است. در مجموع، کل صادرات غیرنفتی ایران در این دوره زمانی از لحاظ حجمی ۳۴ درصد افزایش یافته، اما از لحاظ ارزشی تنها کمی بیش از ۸ درصد افزایش داشته است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه تدوین نقشه راه در قالب استراتژی توسعه صنعتی، یکی از رموز موفقیت کشورهایی است که مسیر توسعه صنعتی و رشد را طی کرده‌اند، گفت: بدون تعیین اولویت‌ها، مکان‌یابی‌ها و ظرفیت‌بندی‌ها در یک اقتصاد نمی‌توان به سمت توسعه صنعتی و رشد تولیدات صادرات محور حرکت کرد.
آمارهای ده ماهه سال جاری نشان می دهد که صادرات محصولات صنعتی ایران تنها ۱ درصد افزایش یافته و به ۱۱ میلیارد و ۷۷۰ میلیون دلار رسیده است. از لحاظ حجمی نیز صادرات این نوع محصولات افزایش ۴ درصدی داشته است.
ایران در این مدت صادرات مواد خام معدنی را نیز ۵۵ درصد افزایش داده، اما درآمد آن تنها ۴۶ درصد افزایش داشته است. صادرات محصولات کشاورزی نیز از لحاظ حجمی ۲۷ درصد رشد داشته، اما از لحاظ ارزشی تنها یک درصد رشد نشان می دهد.