مذاکرات هستهای ایران و گروه پنج به علاوه یک با ارائه پیشنهادهای ایران توسط محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، آغاز شد. در این مذاکرات طرف ایرانی پیشنهادی را با عنوان «پایانی بر تنشهای غیرضروری، آغازی برای افقهای تازه» ارائه کرد.
همچنین آن طور که برخی گزارشها حکایت دارد، زبان مذاکره برای جلوگیری از اتلاف وقت، انگلیسی خواهد بود.
درباره این مذاکرات، رادیوفردا با جولیان بورجِر، دبیر دیپلماتیک نشریه بریتانیایی گاردین که هم اکنون در ژنو حاضر است، گفتوگو کرده است.
Your browser doesn’t support HTML5
آقای بورجِر، ارزیابی شما از آغاز دور تازه مذاکرات چیست؟
به نظرم این یکی از امیدوارکنندهترین مقاطع در طول چهار سال گذشته در مذاکرات هستهای است. دولت ایران با مأموریتی قوی برای مذاکره آمده تا به نتیجه و توافقی واقعی دست یابد. توافقی که میتواند محدودیتهایی برای برنامه هستهای ایران ایجاد میکند، شاید تحریمها از سوی شش کشور کاسته شود و همچنین حق ایران برای غنی سازی اورانیوم به رسمیت شناخته شود.
شما در جریان مذاکرات هستهای در سالهای گذشته بودید و آن را پوشش دادید. آیا این روزها در ژنو فضای متفاوتی را شاهد هستید؟
در مقایسه با سالهای گذشته انرژی ِ بسیاری را در این دور از گفتوگوها شاهد هستیم و این احساس وجود دارد که دستیابی به توافق ممکن است. این در مقابل تجربه سالهای پیش قرار میگیرد که مشخص نبود طرف ایرانی برای مذاکره حاضر خواهد شد یا خیر. یا اینکه مذاکرهکننده پیشین، سعید جلیلی، سخنرانیهایی طولانی میکرد و احساس نمیشد که طرف ایرانی تمایل ِ چندانی به مذاکره و گفتوگو دارد.
این انرژیِ زیاد این روزها چگونه است؟
وقتی که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، و حسن روحانی، رئیسجمهور به نیویورک آمدند، دیدارهایی با اعضای شورای امنیت و گروه پنج به علاوه یک داشتند و در آن زمان برخی از نظرات خود را مطرح کردند، از جمله مسائلی درباره میزان غنیسازی در داخل ایران و احتمال ارسال محمولههای ۲۰ درصد غنیشده، و به نظر میآید که آنها آشکارا تمایل به گفتوگو درباره نگرانیهای جامعه بینالمللی در زمینه احتمال وجود اهداف نظامی در برنامه هستهای دارند.
پوشش خبری و حضور رسانهها را در ژنو چگونه ارزیابی میکنید؟
رسانههای بیشتری آمدهاند چرا که انتظارات بسیار بیشتر است. در دورههای گذشته که در شهرهای آرامتری مثل آلماتی یا بغداد این مذاکرات برگزار میشد، حضور رسانهها کاهش پیدا کرده بود، اما الان که امیدی برای پیشرفت در مذاکراتی در قلب اروپا وجود دارد، رسانههای بینالمللی پوششی جدی میدهند و در عین حال گمانهزنی فراوانی هم در جریان است.
شما در تازهترین مطلبی که در گاردین منتشر کردید، نوشتهاید که پیشبینی میشود مذاکرهکنندگان ایرانی پیشنهاد محدود کردن برنامه هستهای را بدهند. منظورتان از این محدودیتها چیست؟
اولین محدودیت میتواند توقف غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم باشد. ممکن است موضوع اورانیومی که تا کنون غنی شده و نحوه استفاده یا ارسال آن، یکی از مهمترین بخشهای پیشنهاد ایران باشد.
همچنین در قبال چنین پیشنهادهایی ایران خواستار رفع بخش مهمی از تحریمهاست. اینکه آیا پیشنهاد رفع تحریمها به میزانی که ایران میخواهد، روی میز باشد یا نه، مورد سؤال است، و احتمالاً بخش زیادی از مذاکرات را به خود اختصاص میدهد.
همچنین اینکه در ایران غنیسازی در آینده در چه سطحی باشد نیز از جمله پیشنهادها خواهد بود. اینکه ایران غنیسازی سه و نیم درصدی را تا چه حد پیش ببرد و اینکه انبار کردن اورانیوم با غنایی در این سطح چقدر باشد که روزی برای مصارف نظامی استفاده نشود.