رئیس سازمان نهضت سواد آموزی علت ۵۳ درصد از موارد ترک تحصیل دانش آموزان در ایران را «مشکلات اقتصادی و مالی» عنوان کرد و افزود گفت که ۳۵ درصد از موارد ترک تحصیل نیز ماشی از «مسائل فرهنگی» است.
به گزارش روز دوشنبه دوم مرداد ایرنا٬ علی باقرزاده در مراسم امضای تفاهم نامه همکاری میان سازمان نهضت سواد آموزی و «کمیته امداد امام خمینی» ۱۲ تا ۱۵ درصد علت ترک تحصیل‌ها را نیز مسائل مربوط به آموزش و پرورش اعلام کرده است.
آقای باقرزاده در این مراسم به آمار دانش‌اموزان ترک تحصیل کرده در ایران اشاره نکرد٬ اما آمارهای غیررسمی حاکی از وجود سه میلیون و ۲۰۰ هزار کودک ترک تحصیل کرده در کشور است.
بسیاری از کودکانی که به دلایل اقتصادی و مالی از ادامه تحصیل بازمانده‌اند٬ در زمره کودکان کار قرار گرفته‌اند که در خیابان‌ها و کارگاه‌ها به دست‌فروشی و پادویی مشغول شده‌اند.
براساس آمارهای رسمی٬ دو میلیون کودک کار در ایران وجود دارد اما آمارهای غیررسمی تعداد کودکان کار را هفت میلیون نفر اعلام کرده است.
بسیاری از این کودکان یا از ادامه تحصیل بازمانده‌اند و یا هرگز تجربه نشستن در کلاس‌های درس را نداشته‌اند. آمار چنین کودکانی در ایران به خاطر مسائل و مشکلات اقتصادی٬ فرهنگی و آموزشی رو به افزایش است.
کودکان کار به کودکانی گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه بی‌بهره می‌سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند.
براساس اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد».
ماده ۲۸ کنوانسیون حقوق کودکان سازمان ملل، که سال ۱۳۷۰ به امضای جمهوری اسلامی ایران رسید، نیز برخورداری از آموزش و پرورش را حق تمامی کودکان زیر ۱۸ سال ذکر کرده است.
کارشناسان یکی از عوامل ترک تحصیل را «فقر» می‌دانند. کودکان کار، کودکان حاشیه شهرها و کودکان خیابانی برخی از دسته‌های متعدد کودکانی هستند که به سبب فقر از تحصیل بازمی مانند.
سعید پیوندی٬ جامعه‌شناس مقیم پاریس معتقد است که «بازماندن از چرخه آموزشی بیشتر در مناطق دورافتاده و حاشیه‌ای رواج دارد و در استان‌هایی مرزی در جنوب، شرق و غرب ایران پدیده ترک تحصیل به طور گسترده‌تر دیده می‌شود».
آقای پیوندی در یادداشتی برای رادیو فردا این گونه ابراز نظر کرده که «ایران با آنکه از نظر رشد کمی آموزش عالی موفقیت‌های جدی داشته٬ اما وجود همزمان پدیده ترک تحصیل زودرس سبب شده این کشور با نوعی دوگانگی متناقض روبه‌رو باشد».
به اعتقاد این جامعه‌شناس «وضعیت نابسامان نظام آموزشی ایران در دنیایی که در آن دانش، تخصص و مهارت به عامل اصلی پیشرفت اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده سال‌هاست در هیاهوی سیاست گم می‌شود».