محققان می‌گویند دومین کشتی بریتانیایی را که نزدیک به ۱۷۰ سال پیش در نزدیکی قطب شمال ناپدید شد، پیدا کرده‌اند.
بنیاد تحقیقاتی شمالگان می‌گوید این کشتی را در نزدیکی کانادا حدود یک ماه پیش پیدا کرده است. تا پیش از پیدا شدن کشتی اول در دو سال پیش، سرنوشت این دو کشتی بریتانیایی یکی از اسرارآمیزترین موضوعات دو قرن اخیر بود و حال کشف این کشتی تحقیق درباره سرنوشت کشتی‌ها را ممکن کرده است.
سر جان فرانکلین و ۱۲۸ افسر و خدمه‌ای که به دقت انتخاب شده بودند در سال ۱۸۴۵ (۱۷۱ سال پیش) با دو کشتی راهی منطقه شمالگان شدند تا گذرگاه شمال غربی را بیابند. گذرگاهی که میان‌بری بین دو اقیانوس اطلس و آرام از طریق قطب شمال است.
مأموریت این ۱۲۹ نفر، نه تنها به نتیجه نرسید، بلکه با غرق شدن هر دو کشتی و کشته شدن همه آنها، مرگبارترین سانحه برای کشفیات نیروی دریایی بریتانیا در شمالگان رقم خورد.
حال دو سال و یک روز پس از کشف کشتی اول به نام اِرِبوس، بنیاد تحقیقاتی شمالگان، از کشف کشتی دوم به نام اچ ام اس ترور خبر داده است. این کشتی در نزدیکی جزیره کینگ ویلیام در شمال کانادا، و در وضعیتی دست نخورده پیدا شده است.
اگرچه هنوز آزمایش‌های نهایی برای تأیید هویت کشتی به پایان نرسیده اما محققان می‌گویند شواهد متعددی در دست است که نشان می‌دهد کشتی پیدا شده، اچ ام اس ترور است.
آنها حتی در این کشتی در اعماق دریا، که زنگ آن در کنارش پیدا شده، پس از ۱۷۰ سال، دو بطری شراب، یک کنسرو و انبار غذا و بشقاب پیدا کرده‌اند.
تراژدی دو کشتی بریتانیایی در دو قرن، همواره بخشی از روایت‌ها و داستان‌های زندگی بومیان ِ‌اینوییت در منطقه شمالگان بوده است. از قضا، شاید یافتن این کشتی هم بدون این اینوییت‌ها ممکن نبود.
چرا که یک شکارچی اینوییت به نام سامی کوگویک چند سال پیشتر تکه چوبی که بخشی از این کشتی بوده را دیده بود و با آن عکس انداخته بود، اما چون دوربینش را در راه برگشت به خانه گم کرده بود، تصمیم می‌گیرد در این باره با کسی سخن نگوید.
تا آنکه چند سال بعد که با آدریان شیمنوسکی رئیس گروه تحقیقات شمالگان، در حال گفت‌وگو درباره تاریخچه منطقه بوده، از درباره رخداد چند سال پیشتر سخن می‌گوید و این سرنخی برای کشف اخیر شود.
اچ ام اس ترور پیش از غرق شدن در یکی از کشتی‌های جنگی بریتانیا بود که در سال ۱۸۱۴ در نبرد بالتیمور استفاده شد. آن حمله الهام‌بخش شعری از فرانسیس اسکات کی بود که سرود ملی آمریکا بر مبنای آن ساخته شده است.
در کنار شعف مورخان از این کشف، به نتیجه رسیدن این پروژه تحقیقاتی بر کانادا نیز بسیار با اهمیت است. دولت کانادا از حدود هشت سال پیش میلیون ها دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری کرد و حتی استفان هارپر نخست‌وزیر وقت آن کشور در این پروژه تحقیقاتی شرکت کرد.
این سرمایه‌گذاری با هدف پیشبرد ملی‌گرایی و همچنین حق حاکمیت کانادا بر گذرگاه شمال غربی دنبال شد. کانادا می‌گوید مالک این گذرگاه کلیدی است اما آمریکا و سایرین آن را تنگه‌ای بین‌المللی می‌دانند.