ابوبکر البغدادی رهبر گروه «خلافت اسلامی» در آستانه از دست دادن دو مرکز اصلی در قلمرو «خلافت» خود خوانده این گروه است. ولی کارشناسان معتقدند با وجودیکه البغدادی در حال فرار است ولی دستگیری و کشتن او ممکن است سال‌ها طول بکشد.
خبرگزاری رویترز در تحلیلی می‌نویسد هر چند موصل و رقه، دو مرکز مهم این گروه به زودی بازپس گرفته خواهند شد ولی ابوبکر البغدادی می‌تواند در هزاران کیلومتر مربع از مناطق کویری بین این دو شهر پنهان شود.
کارشناسان امور امنیتی و مبارزه با تروریسم در منطقه معتقدند البغدادی در نهایت دستگیر و کشته خواهد شد ولی این سال‌ها طول خواهد کشید. یکی از نگرانی‌های اصلی او این است که اطرافیانش به خاطر دریافت جایزه ۲۵ میلیون دلاری که آمریکا برای بازداشت او تعیین کرده به او خیانت نکنند.
با از دست دادن مناطق تحت کنترل گروه «خلافت اسلامی» او دیگر نمی‌تواند در مجامع عمومی ظاهر شود و ادعای «خلافت» کند. او یک فرد فراری است و به مرور حامیان او کاهش خواهند یافت.
نیروهای عراقی طی ماه‌های گذشته بخش اعظم شهر موصل را بازپس گرفته‌اند. نیروهای دموکراتیک سوریه با حمایت آمریکا عملیات آزاد سازی رقه، مرکز گروه «خلافت اسلامی» در سوریه را آغاز کرده و آن را به محاصره درآورده‌اند.
آخرین تصویر ویدئویی موجود از ابوبکر البغدادی مربوط به سال ۲۰۱۴ است که در لباس مشکی مخصوص روحانیون در مسجد جامع النوری شهر موصل تاسیس «خلافت» خود خوانده گروه را اعلام کرد.
البغدادی با نام واقعی ابراهیم السامرایی ۴۶ ساله، در سال ۲۰۱۳ ، دو سال پس از دستگیری و کشتن اسامه بن لادن، از القاعده جدا شد. او در یک خانواده مذهبی پرورش یافته و در بغداد درس الهیات اسلامی خوانده است. در سال ۲۰۰۳ به گروه‌های جهادی سلفی در عراق پیوست که با نیروهای آمریکایی و دولت مرکزی می جنگیدند. او توسط آمریکایی‌ها بازداشت شد ولی یکسال بعد او را که فردی غیرنظامی و نه یک هدف نظامی تلقی می‌شد از زندان آزاد کردند.
کارشناسان معتقدند به احتمال زیاد او در مناطق کویری و خالی از سکنه بین عراق و سوریه پنهان شده، مناطقی که شناسایی و تعقیب افراد غریبه و انجام حملات شکاری توسط پهپادها کار ساده ای است.
بخش مبارزه با تروریسم وزارت خارجه آمریکا برای تحویل دادن ابوبکر البغدادی ۲۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است. همین رقم جایزه برای اسامه بن لادن، صدام حسین و ایمان الظواهری جانشین بن لادن نیز تعیین شده است.
نه صدام حسین و نه اسامه بن لادن را اطرافیان آنها به شکل داوطلبانه لو ندادند ولی تعیین این جوایز تحرک و ارتباطات آنها را بسیار دشوار کرد.
آخرین پیام صوتی که از او منتشر شده مربوط به اوایل نوامبر ۲۰۱۶ و دو هفته پس از شروع عملیات نیروهای عراقی برای بازپس گرفتن موصل بود. در آن پیام از پیروان خود خواست با «کفار» بجنگند و «از خون آنها رودخانه‌ای جاری کنند.»
مقامات عراقی و آمریکایی می‌گویند ابوبکر البغدادی به خاطر حفظ جان خود مناطق جنگی را ترک کرده ولی تشخیص محل اختفای او ناممکن است.
ابوبکر البغدادی از تلفن استفاده نمی‌کند و با همکاران اصلی ایاد العبیدی وزیر دفاع و ایاد الجمیلی وزیر امنیت خود از طریق پیغام‌رسان‌های مطمئن تماس برقرار می کند. ادعای دولت عراق مبنی بر کشته شدن الجمیلی که روز اول آوریل ۲۰۱۷ از تلویزیون دولتی آن کشور پخش شد، تایید نشده است.
به گفته کارشناسان، البغدادی با خودروهای معمولی و فقط یک راننده و دو محافظ حرکت می‌کند. محافظان و نیروهای اصلی او مناطق کویری در دو سوی مرزهای عراق و سوریه را به خوبی می‌شناسند چون از ابتدا مرکز اصلی شورش سنی‌ها علیه آمریکا و بعدها علیه دولت مرکزی عراق به رهبری شیعیان بوده است.
در سال ۲۰۱۴ گروه «خلافت اسلامی» بر قلمرو وسیعی از خاک عراق و سوریه و بر میلیون‌ها نفر حکومت می‌کرد. ولی امروزه دامنه قلمرو آنها به مناطق تقریبا خالی از سکنه و با جمعیتی حداکثر چند صد هزار نفر محدود شده که اساسا در اطراف شهرهای رقه و دیر الزور سوریه است. شاید هدف بعدی آنها برای دفاع از قلمرو خود دیر الزور باشد.
آخرین گزارش رسمی در مورد وضعیت ابوبکر البغدادی در ۱۳ فوریه ۲۰۱۷ توسط نیروهای مسلح عراق منتشر شد که ادعا می‌کرد به خانه‌ای در نواحی غربی عراق در جوار مرز با سوریه که از قرار معلوم محل ملاقات رهبر «خلافت اسلامی» با مشاوران اصلی او بوده حمله کرده است.
کارشناسان معتقدند در حال حاضر این گروه فقط حدود ۸ هزار پیکارجو دارد که حدود۲ هزار نفر آنها پیکارجویان خارجی اهل سایر کشورهای عربی، روسیه، آسیای میانه و کشورهای غربی هستند.
دولت آمریکا برای تعقیب و شکار ابوبکر البغدادی گروه ویژه‌ای شامل واحدهای نیروی مخصوص، سازمان سیا و سایر نهادهای امنیتی آمریکا تشکیل داده که در عین حال به ابزارهای اطلاعاتی ماهواره‌ای نیز مجهز است.
کارشناسان تاکید می‌کنند تمام این اقدامات حتی اگر به دستگیری و مرگ ابوبکر البغدادی منجر شود نمی‌تواند به نفوذ و تاثیرگذاری او پایان دهد. در حال حاضر او هنوز هم رهبر گروه «خلافت اسلامی» محسوب می‌شود و بسیاری تحت فرمان او می‌جنگند.
حتی اگر کشته شود میراث ابوبکر البغدادی و گروه «خلافت اسلامی» ادامه خواهد یافت مگر آنکه به شکلی ریشه‌ای با تندروی اسلامی و گروه‌های جهادی مقابله شود.