رادیو فردا - گزارش سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» درباره «رقابت‌پذیری جهانی»، که روز چهارشنبه منتشر شد، مثل همیشه داده‌های جالبی را نیز درباره ایران ارائه می‌دهد.
رضا ولی‌زاده از فریدون خاوند، اقتصاددان، در آغاز از مفهوم «رقابت‌پذیری»، و ملاک‌های اندازه‌گیری آن پرسیده است:
Your browser doesn’t support HTML5
ایران در صحنه جهانی «رقابت‌پذیری»؛ گفت‌وگوی رضا ولی‌زاده با فریدون خاوند
فریدون خاوند: «مجمع جهانی اقتصاد»، که شهرت اصلی آن عمدتاً به دلیل نشست معروفی است که هر سال در «داووس» سوییس برگزار می‌کند، انتشارات گوناگونی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها همین گزارش سالانه است درباره درجه «رقابت‌پذیری» کشورها.
مفهوم «رقابت‌پذیری»، در این گزارش، به معنای آن نیست که یک کشور تنها در بازرگانی خارجی قدرت رقابت داشته باشد. منظور مجموع نهادها و سیاست‌ها و عواملی هست که زمینه شکوفایی و پیشرفت درازمدت یک کشور را فراهم میاورند. کشوری از رقابتی پذیری بیشتر برخوردار است که به شهروندانش امکان دهد به سطوح بالاتری از درآمد دست پیدا کنند.
اگر به مؤلفه‌هایی که در ارزیابی درجه رقابت‌پذیری کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرند نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که ایران هنوز از لحاظ وضعیت نهادهایش، بازار کالاهایش، بازار پول و بازار کارش، در وضعیت بسیار بدی است.
در این گزارش دوازده مؤلفه در نظر گرفته شده برای اندازه‌گیری «رقابت‌پذیری» کشورها، از نهادها گرفته تا زیر ساخت‌ها و وضعیت اقتصاد کلان و فناوری و حجم بازار و غیره. بر پایه میانگین به دست آمده در زمینه این دوازده مؤلفه، به کشورهای نمره تعلق می‌گیرد از یک تا هفت.
امسال هم مثل سال گذشته سه کشور سوییس، سنگاپور و آمریکا از لحاظ درجه «رقابت‌پذیری» در ردیف‌های اول تا سوم جهان قرار گرفته‌اند.
در این مسابقه جهانی بر سر رقابت‌پذیری، ایران در چه جایگاهی است؟
ایران امسال ۹ پله بالا آمده و بین ۱۴۴ کشور، در ردیف هفتاد و چهارم قرار گرفته، در حالی که سال گذشته هشتاد و سوم بود. با این حال ایران هنوز دوازده پله پایین‌تر از سال ۲۰۱۲ است که در ردیف ۶۲ بود.
در زمینه «رقابت‌پذیری»، قطر گوی سبقت را از سایر کشورهای منطقه ربوده و در ردیف چهاردهم دنیا است و امارات در رده هفدهم. موقعیت ترکیه هم از لحاظ «رقابت‌پذیری» ۲۳ پله بهتر از ایران است.
اگر به مؤلفه‌هایی که در ارزیابی درجه رقابت‌پذیری کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرند نگاهی بیندازیم، می‌بینیم که ایران هنوز از لحاظ وضعیت نهادهایش، بازار کالاهایش، بازار پول و بازار کارش، در وضعیت بسیار بدی است.
البته در بعضی از همین زمینه‌ها گام‌های کوچکی به جلو برداشته شده و معدل کلی ایران از ۴ رسیده به چهار و نه صدم. ولی هنوز کشور برای بهبود موقعیتش راه درازی در پیش دارد.
در مقایسه با کشورهای خاورمیانه ایران از لحاظ درجه رقابت‌پذیری در چه وضعیتی است؟
در زمینه «رقابت‌پذیری»، قطر گوی سبقت را از سایر کشورهای منطقه ربوده و در ردیف چهاردهم دنیا است و امارات در رده هفدهم. موقعیت ترکیه هم از لحاظ «رقابت‌پذیری» ۲۳ پله بهتر از ایران است.
برای کشوری مثل ایران که می‌خواهد قدرت بزرگ منطقه باشد، مطلوب نیست که از لحاظ «رقابت‌پذیری» ۱۰ پله عقب‌تر از اردن باشد.