سازمان فدرال گمرک روسیه اعلام کرده است که درآمد صادرات گاز شرکت گازپروم این کشور در سه ماه اول سال جاری ۲۹ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که حجم صادرات گاز کشور در این بازه زمانی ۱۸ درصد افزایش نیز داشته بود.
گازپروم انحصار صادرات گاز روسیه را در اختیار دارد و طی سال گذشته میلادی بیش از ۱۵۸ میلیارد متر مکعب گاز به اروپا صادر کرده است. این رقم ۱۲ میلیارد متر مکعب بیشتر از سال ۲۰۱۴ است.
در همین حال، خبرگزاری ایتارتاس از قول یک مقام گازپروم می‌نویسد که صادرات در برابر فروش داخلی هیچ سودی نصیب این شرکت نکرده ست.
بنا به گزارش سازمان فدرال گمرک روسیه، گازپروم از صادرات بیش از ۵۱ میلیارد متر مکعب گاز در سه ماه اول ۲۰۱۶ حدود ۸٫۵ میلیارد دلار درآمد کسب کرده است. در مقایسه با صادرات ۴۳٫۳ میلیارد متر مکعبی در مدت مشابه سال گذشته، حجم صادرات ۱۸ درصد رشد نشان می‌دهد. با این حال درآمدهای صادراتی ۲۹ درصد کاهش یافته است.
در همین بازه زمانی صادرات گاز روسیه به اتحادیه اروپا و ترکیه ۳۰ درصد افزایش داشت و به ۴۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب رسید، در حالیکه صادرات به کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق ۱۳ درصد کاهش یافته و به کمتر از ۱۱ میلیارد متر مکعب رسیده است.
با این حساب، بهای هر هزار متر مکعب گاز صادراتی روسیه از ۲۶۵ دلار در سه ماهه اول ۲۰۱۵ به حدود ۱۶۶ دلار در دور مشابه سال جاری سقوط کرده است.
والری گولوبوف معاون شرکت گازپروم روز ۱۲ مه اعلام کرد که این شرکت با مشکلاتی در اجرای برنامه سرمایه گذاری برای سال ۲۰۱۶ مواجه است. او گفت سودآوری صادرات گاز تقریباً معادل فروش داخلی آن بوده است. گازپروم در نظر دارد امسال بیش از ۲۲ میلیارد دلار در پروژه‌های گاز، نفت، برق، و تولید حرارت سرمایه گذاری کند.
در همین زمینه الهام شبان مدیر مرکز مطالعات نفت خزر در گفتگو با رادیو فردا می‌گوید که کاهش ۳۰ درصدی درآمدهای گازی روسیه تحت تأثیر افت شدید قیمت‌های نفت حداقل در میان مدت ادامه خواهد یافت.
به گفته وی، قیمت‌های جاری گاز بر اساس متوسط قیمت نفت قبل و بعد از یک دوره چندماهه محاسبه می‌شود و با توجه به چشم انداز ضعیف بازار نفت، انتظار نمی‌رود تا پایان سال آینده قیمت گاز افزایش چشمگیری داشته باشد. به گفته وی، عملاً روسیه از فروش گاز در داخل کشور سود بیشتری از صادرات به دست می‌آورد.
سال گذشته، گازپروم بیش از ۴۵ میلیارد مترمکعب گاز به آلمان صادر کرد که در نوع خود رکورد محسوب می‌شود و نسبت به صادرات سال ۲۰۱۴ حدود ۱۷ درصد رشد نشان می‌دهد. گازپروم هفته گذشته نیز اعلام کرد که فروش گاز به آلمان در چهار ماه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹ درصد افزایش داشته است.
در همین زمینه پایگاه تخصصی «گاز طبیعی اروپا» (Natural Gas Europe) طی گزارشی با اشاره به کاهش چشمگیر قیمت گاز می‌نویسد که آلکسی میلر رئیس گازپروم هفته گذشته طی دیداری با زیگمار گابریل وزیر اقتصاد و انرژی آلمان و راینر سیله رئیس شرکت اتریشی «او ام وی» دور جدیدی از مذاکرات پیرامون ساخت یک خط لوله جدید برای افزایش صادرات گاز به اروپا را مذاکره کرد.
پروژه «جریان شمالی ۲» برای صادرات سالانه ۵۵ میلیارد متر مکعب گاز به آلمان و از آنجا به دیگر کشورهای اروپایی در نظر گرفته شده است که «او ام وی» سهم ۱۰ درصدی در این پروژه دارد و دو شرکت آلمانی «اونیپر» و «باسف» نیز هرکدام ۱۰ درصد سهم دارند.
این پروژه برای انتقال گاز از روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک طراحی شده و می‌تواند جایگزین بخشی از گازی باشد که از روسیه از طریق اوکراین به اروپا می‌فرستد.
ویلیام پاول یکی از سردبیران سابق بخش انرژی فایننشال تایمز که هم اکنون سردبیر پایگاه تخصصی «گاز طبیعی اروپا» است در گفتگو با رادیو فردا می‌گوید که «از آنجا که شرکت‌هایی که در پروژه «جریان شمالی ۲» دخیل هستند، منابع مالی کافی برای انجام آن دارند، این پروژه امکان‌پذیر است».
به گفته وی، این امر به روسیه امنیت لازم را می‌دهد که بدون نگرانی خریداران از خطراتی که هم‌اکنون ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین مواجه است، قراردادهای بلندمدت امضا کند.
روابط روسیه و اوکراین بعد از حمایت مسکو از جدایی‌طلبان این کشور و الحاق کریمه به خاک روسیه به‌شدت پرتنش است.
پاول می‌گوید: «در حال حاضر، هزینه ترانزیت گاز از مسیر جریان شمالی ۱ از هزینه ترانزیت از طریق اوکراین ارزانتر است، اما برخی کشورها در اروپای شرقی نگران از دست دادن درآمدهای خود از ترانزیت گاز روسیه هستند».
آقای پاول می‌گوید که آنها به شدت برای توقف اجرای این پروژه تلاش می‌کنند. «اما تا زمانی که پروژه «جریان شمالی ۲» عملیاتی شود، احتمالاً هم تولید گاز اروپا کاهش خواهد یافت و هم قیمت‌های جهانی گاز نسبت به حال افزایش خواهد یافت و به این سبب احداث خط لوله عظیم جریان شمالی در بلندمدت چشم‌انداز خوبی دارد».
