روزنامه وال استریت جورنال به نقل از چندین مقام اروپایی گزارش کرده که اتحادیه اروپا درصدد ایجاد حساب یا فعال کردن حسابهای قدیمی بانک مرکزی ایران در بانکهای مرکزی عضو این اتحادیه است تا از این طریق بتواند برجام را حفظ کند.
وال استریت جورنال در گزارشی که روز سهشنبه ۲۵ تیرماه منتشر کرده، یادآور شده این حرکت نخستین اقدام ملموس اتحادیه اروپا برای حفظ «برنامه جامع اقدام مشترک»، برجام، است؛ اقدامی که دولتهای اروپایی را مستقیما رودرروی تلاشهای دولت دونالد ترامپ برای انزوای اقتصادی ایران، قرار میدهد.
وال استریت جورنال به نقل از مقامهای اروپایی مینویسد ایجاد حساب یا فعالسازی حسابهای بانک مرکزی ایران در بانکهای مرکزی اعضای اتحادیه اروپا یکی از تمهیدات مختلفی است که اتحادیه اروپا برای حفظ برجام مد نظر دارد.
این روزنامه به نقل از منابع خود مینویسد این طرح در نشستی که وزیران خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا (و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ) در اواسط تیر ماه با مقامهای ایرانی در وین داشتند، ارائه شده است.
به نوشته این روزنامه دیگر کشورهای اروپایی و از جمله اتریش و سوئد نیز اعلام کردهاند که ایجاد حساب برای بانک مرکزی ایران در بانکهای مرکزی خود را بررسی میکنند.
مقامهای اروپایی که وال استریت جورنال به آنها استناد کرده، تاکید کردهاند که مذاکره با بانکهای مرکزی اعضای اتحادیه اروپا در جریان است اما هنوز این بانکها موافقت خود را اعلام نکردهاند.
این روزنامه به نقل از مقامهای «بانک مرکزی اروپا» مینویسد در آستانه تحریمهای آمریکا بانکها در ایجاد ارتباط مالی با ایران اِکراه دارند.
مقامهای اروپایی همچنین به این روزنامه گفتهاند پیشنیاز این طرح اجرای معیارهای «افایتیاف» یا همان مقررات مبارزه با پولشویی از سوی ایران است.
این در حالی است که هنوز تکلیف لوایح چهارگانه دولت که برای پیوستن ایران به «افایتیاف» به مجلس تقدیم شده، روشن نیست و با مخالفت آیتالله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی با آنها مسیر این لوایح پیچ و خم بیشتری هم پیدا کرده است.
ایران گفته است اگر منافع اقتصادی مندرج در برجام و از جمله فروش نفت برایش محقق نشود، ممکن است از برجام خارج شود.
در مقابل، آمریکا میخواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند و با بازگشت تحریمهای فراسرزمینی این کشور، تبادل مالی با ایران با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد.
طرح اتحادیه اروپا برای انتقال پول از طریق بانکهای مرکزی این کشورها برای آن صورت میگیرد که حتی پیش از خروج آمریکا از برجام، بانکهای بزرگ اروپایی از بیم تحریمهای واشینگتن از تبادل مالی با ایران پرهیز میکردند.
اتحادیه اروپا همچنین در تلاش است با فعالسازی «مقررات انسداد»، شرکتهای اروپایی را در مقابل تحریمهای آمریکا مصون بدارد..
«مقررات انسداد» شرکتهای اتحادیه اروپا را از رعایت تحریمهای آمریکا منع میکند و حکم هیچ دادگاهی را برای اجرای مجازاتهای آمریکا، بهرسمیت نمیشناسد.
این مقررات که در دهه ۹۰ میلادی برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه کوبا شکل گرفت، هرگز به صورت رسمی به مرحله اجرا درنیامد.
حتی در صورت اجرای مقررات انسداد شرکتهایی که با آمریکا تعامل دارند، ممکن است از بیم از دست دادن بازار آمریکا با ایران همکاری نکنند.
با این حال رهبران اتحادیه اروپایی ابراز امیدواری کردهاند که شرکتهای متوسط و کوچک اروپایی بتوانند با ایران همکاری کنند.