تشییع پیکر محمدعلی سپانلو؛ نقشی که از کانون نویسندگان گرفته شد

صبح روز پنجشنبه خانه هنرمندان در تهران مکان تشییع شاعری بود که نیم قرن در فضای شعر و ادبیات ایران سرود و نوشت و پژوهش و ترجمه کرد؛ محمدعلی سپانلو که دوست داشت خودش را شاعر شهر بنامد: «شاعر تهران».

اگرچه با توجه به واکنشی که در گذشت شاعر در فضای مجازی ایران برانگیخت، انتظار می‌رفت که جمعیتی گسترده برای تشییع شاعر در این مکان گرد بیایند، اما به گفته‌ برخی شاهدان عینی این انتظار چندان برآورده نشد. با این حال در میان جمعیتی که در خانه هنرمندان گرد‌ آمدند، چهره‌های سرشناسی از حوزه‌های ادبیات، سینما و هنرهای تجسمی حضور یافتند.

گزارش مهرداد قاسمفر از مراسم خاکسپاری محمدعلی سپانلو

از سویی خبرگزاری رسمی ایرنا از حضور دست‌کم یک مقام مسئول از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی مرادخانی،‌ معاون امور هنری وزیر ارشاد و محمود دعایی، سرپرست موسسه روزنامه اطلاعات در این مراسم خبر می‌دهد.

پیکر محمدعلی سپانلو که خود از اعضای اولیه و بنیانگذار کانون نویسندگان ایران در دهه چهل خورشیدی بوده در شرایطی تشییع شد که هیچ سخنرانی یا مراسم ویژه‌ای از سوی اعضای این کانون یا چهره‌های حاضر صورت نگرفت.

رضا خندان مهابادی، از اعضای هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران ساکن تهران در این باره می‌گوید:

«کانون نویسندگان علاقمند است که مراسم مربوط به درگذشت اعضای خود را برگزار کند. ولی متاسفانه یک اراده حکومتی وجود دارد که نمی‌گذارد کانون به این کار بپردازد. از همان درگذشت احمد محمود که چهارده سال پیش بود تا همین امروز، هر گاه کانون نویسندگان خواسته است که در مورد درگذشت اعضای خود، به خصوص اعضای قدیمی‌ و برجسته‌اش اقداماتی انجام دهد، معمولا‌ً این جریان حکومتی کار را از دست آن خارج ساخته و خانواده‌ها را به نوعی تهدید کرده که اگر کانون نویسندگان پا پیش بگذارد، کار سیاسی می‌شود و ... ما حتی در مورد اخیر هم پیام‌هایی دریافت کردیم که کانون نباید قدم جلو بگذارد، واگرنه کار سیاسی می‌شود و اذیت می‌کنند و این قبیل حرف‌ها. هر کدام از چهره‌های کانون نویسندگان که فوت کردند، این جریان به نوعی برنامه را از دست کانون خارج ساخت و به ماجرا سمت و سو داد. کانون نویسندگان علاقمند است که این آدم‌ها را همان گونه که در زندگی‌ خود بودند معرفی کند و چهره‌های دیگری از آنها نسازد. منتها نمی‌گذارند،‌ اجازه نمی‌دهند. در مورد سپانلو هم همین اتفاق افتاد.»

محمود دعایی، سرپرست روزنامه اطلاعات بر پیکر محمدعلی سپانلو نماز خواند

از زمان درگذشت هوشنگ گلشیری، داستان نویس برجسته و از اعضای سرشناس کانون نویسندگان ایران، این کانون در بدرقه اعضایش مراسمی با نام خود برگزار نکرده است. آنگونه که اعضای این کانون می‌گویند هر بار نیز از سوی نهادهای امنیتی پیام داده شده که کانون مراسم را سیاسی می‌کند. اما آیا واقعا‌ً‌ چنین است؟

رضا خندان مهابادی، عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان، می‌گوید:

«کانون مگر در این مراسم چه کار می‌کند؟ مورد خانم سیمین بهبهانی را در نظر بگیرید. او علاقمند بود که در قبرستان امامزاده طاهر دفن شود. حتی قبر خود را خریداری کرده بود، اما اینها اجازه ندادند. کانون اصلا‌ً‌ نگاه سیاسی به این ماجرا ندارد ونمی‌خواهد این قضیه انسانی را به زمینه‌ای برای امتیازگیری سیاسی یا یک حرکت سیاسی تبدیل کند به یک امتیازگیری سیاسی و یک حرکت سیاسی تبدیل کند. اصلا‌ً‌ این جور نیست. ظاهرا‌ً‌ دیگران از بیرون چنین القا می‌کنند و مسئله را سیاسی می‌بینند. کانون دلیلی ندارد که این ماجرا را به امری سیاسی تبدیل کند. کاملا‌‌ً مسئله‌ای انسانی است و کانون به حکم وظیفه و تعهدی که نسبت به اعضای خود دارد عمل می‌کند.»

پیکر محمدعلی سپانلو شاعر معاصر پس از آنکه در خانه هنرمندان به وسیله محمود دعایی سرپرست موسسه و روزنامه اطلاعات بر او نماز خوانده شده به گفته شاهدان عینی در نهایت با حضور نزدیک به پنجاه تن به قطعه نام‌آوران بهشت زهرا منتقل و به خاک سپرده شد.