ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، بارها ادعا کرده است که ارتش روسیه برای جنگیدن در اوکراین «نیاز به مزدوران خارجی» ندارد.
این در حالی‌ست که شواهد فراوان از جنگیدن شهروندان صربستان، کوبا، سوریه و برخی کشورهای آسیای میانه و آفریقا در کنار نیروهای روس در اوکراین به دست آمده؛ اوکراین از زد و خورد با سربازان کرهٔ شمالی خبر می‌دهد و نخست‌وزیر هند شخصاً از رئیس‌جمهور روسیه خواسته است تا اعزام شهروندان هند، نپال و سریلانکا به جبهه‌های اوکراین متوقف شود.
در تازه‌ترین تحول، روزنامهٔ «فایننشنال تایمز» گزارش داده که روسیه از طریق یک شرکت مرتبط با حوثی‌های مورد حمایت ایران، صدها شهروند یمنی را فریب داده تا علیه اوکراین بجنگند. همچنین نشریهٔ «ایندپندنت» در گزارش اختصاصی خود نوشت روسیه نیروهایی که ائتلاف بین‌المللی برای جنگیدن با طالبان آموزش داده بود را در ایران و افغانستان برای جنگ علیه اوکراین استخدام می‌کند.
نهادهای اطلاعاتی غربی برآورد می‌کنند که در نزدیک به سه سال جنگ روسیه علیه اوکراین حدود یک میلیون نظامی از هر دو طرف کشته و زخمی شده‌اند. کرملین در عین حال در تلاش است از اعلام سربازگیری اجباری عمومی بپرهیزد زیرا نگران است این اقدام نارضایتی‌های گسترده را به دنبال داشته باشد.
بیشتر در این باره: مزدوران سوری در جنگ روسیه علیه اوکراین؛ گزارش‌ها چه می‌گویند؟روسیه چگونه شهروندان خارجی را برای جنگ استخدام می‌کند
در روزهای اخیر یک جوان ۲۰ سالهٔ اهل سریلانکا که به اسارت ارتش اوکراین درآمده است، ماجرای خود را برای خبرنگاران تعریف کرد.
به گفتهٔ او، نابسامانی‌های اقتصادی در کشورش باعث شد که او به دنبال کار در خارج از کشور باشد. یک آژانس کاریابی به او پیشنهاد کار در یک کارخانه روسیه را داد و به انعقاد قرارداد کمک کرد. اما پس از سه ماه، این قرارداد فسخ شد و این در حالی‌ست که مجوز اقامت برای او مشروط به ادامهٔ کار در این کارخانه بود. در همین مقطع یک نمایندهٔ وزارت دفاع روسیه پیشنهاد داد که این شهروند سریلانکا به نیروهای روس در جنگیدن علیه اوکراین «کمک کند»؛ براساس این گزارش، این مقام رسمی گفته بود: «یا می‌جنگی و حقوق بالا می‌گیری و سپس تابعیت روسیه را دریافت می‌کنی یا به اتهام نقض قوانین اقامت در روسیه زندانی یا اخراج می‌شوی».
تاکنون ده‌ها گزارش دربارهٔ تلاش روسیه برای استخدام شهروندان خارجی برای جنگیدن در اوکراین منتشر شده و همهٔ آن‌ها شیوه‌های مشابهی را شرح می‌دهند.
شمار دقیق شهروندان خارجی در میان نیروهای روس تاکنون علنی نشده اما خبرگزاری بلومبرگ تابستان امسال به نقل از مقامات اطلاعاتی غربی گزارش داد که «هزاران» کارگر و دانشجوی خارجی در روسیه «ناچار شده‌اند» با وزارت دفاع روسیه قرارداد امضا کنند؛ براساس این گزارش، «پیش پای همهٔ آن‌ها دو گزینه گذاشته شده: جنگ یا بازداشت و اخراج».
اما در کنار چماق، هویج هم در نظر گفته شده. چندی پیش نهاد اطلاعاتی وزارت دفاع بریتانیا نمونهٔ یک جزوه ارائه کرد که به زبان انگلیسی منتشر شده و از شهروندان خارجی دعوت می‌کند که در ازای دریافت تابعیت روسیه، آموزش و بهداشت رایگان و دستمزد ماهانهٔ ۲۲۰۰ دلار آمریکا به «واحدهای ویژهٔ نیروهای نظامی روسیه» بپیوندند.
رئيس‌جمهور روسیه در بهار پارسال فرمان صدور سریع تابعیت روسیه برای افرادی که قرارداد یکساله با وزارت دفاع روسیه بسته‌اند را امضا کرد.
پتر یاتسنکو سخنگوی ستاد هماهنگی امور اسرای جنگ اوکراین در کی‌یف به خبرنگاران گفت اکثر شهروندان خارجی که در کنار نیروهای روس می‌جنگند از کشورهای فقیر و به دنبال پول هستند.
گفته می‌شود وزارت دفاع روسیه بابت قرارداد یکسالهٔ جنگ، حقوقی بین دو تا سه هزار دلار وعده می‌دهد و می‌گوید که شهروندان خارجی از نیروهای پشتیبان خواهند بود و به خط مقدم اعزام نمی‌شوند. در عین حال به گقتهٔ سخنگوی ستاد هماهنگی امور اسرای جنگ اوکراین، مزدوران حرفه‌ای نیز دیده می‌شوند.
بیشتر در این باره: هزارمین روز حمله روسیه به اوکراین؛ آن‌چه گذشتاعزام شهروندان دوتابعیتی که عمدتاً دارای پاسپورت روسیه و یک کشور آسیای میانه هستند رسماً تایید شده. در تابستان گذشته آلکساندر باستریکین رئيس کمیتهٔ تحقیقاتی روسیه صراحتاً گفت حدود ۱۰ هزار نفر دارای تابعیت دوگانه به جبهه‌های اوکراین اعزام شده‌اند.
این در حالی‌ست که از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، دولت‌های تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان بارها شهروندان خود را از انعقاد قرارداد با وزارت دفاع روسیه برحذر داشته و هشدار داده‌اند جنگیدن در اوکراین را «مزدوری» می‌دانند که در همهٔ این کشورها یک جرم کیفری است.
دولت نپال از یک سال پیش هرگونه استخدام و ماموریت‌های کاری در روسیه برای شهروندان خود را ممنوع اعلام کرده و رسماً از دولت روسیه خواسته است شهروندان نپال برای جنگیدن در اوکراین اعزام نشوند. اعلام شده که ۱۸ نفر که به نمایندگی از وزارت دفاع روسیه شهروندان نپال را برای جنگیدن فریب می‌دادند در کاتماندو بازداشت شده‌اند.
در دهلی نو نیز چهار نفر به همین اتهام بازداشت شده‌اند. نارندرا مودی نخست‌وزیر هند تابستان گذشته در سفر به مسکو اعلام کرد که با ولادیمیر پوتین توافق کرده تا شهروندان این کشور که به جبهه‌های اوکراین اعزام شده بودند به هند بازگردند.
در عین حال نشریهٔ تحقیقاتی «ورستکا»، با استناد به آمار وزارت کشور روسیه اعلام کرد شمار مجوز کار که طی ۹ ماهه سال جاری میلادی برای شهروندان هند، نپال و سریلانکا در روسیه صادر شده نسبت به یک سال قبل سه برابر بوده و برای شهروندان بنگلادش ۳۵ برابر افزایش نشان می‌دهد.
تنها دولتی که تاکنون رسماً با اعزام نظامیان خود به روسیه موافقت کرده، کرهٔ شمالی است و در چارچوب توافقنامهٔ جامع همکاری بین مسکو و پیونگ‌یانگ قرار است چند هزار نظامی کرهٔ شمالی در روسیه «آموزش ببینند». مقامات اوکراینی می‌گویند که نخستین رویارویی نیروهای اوکراینی با سربازان کرهٔ شمالی در استان کورسک روسیه بوده است.
روسیه اکنون با ایران نیز توافقنامهٔ جامع همکاری را آمادهٔ امضا می‌کند و وزیر خارجهٔ روسیه تاکید کرد همکاری نظامی بین دو کشور بخش مهمی از این سند خواهد بود.
بیشتر در این باره: اولین درگیری مستقیم نیروهای اوکراینی و کرهٔ شمالی در منطقه کورسکاحتمال استخدام شهروندان یمن در چارچوب همکاری روسیه با انصارالله
به گزارش روزنامه بریتانیایی «فاینشنال تایمز»، روسیه از طریق یک شرکت مرتبط با انصارالله، صدها یمنی را فریب داده است تا در کنار نظامیان روس علیه اوکراین بجنگند. چند نفر از آن‌ها به این روزنامهٔ بریتانیایی گفته‌اند که به آن‌ها وعدهٔ شغل با دستمزد بالا و شهروندی روسیه داده شده اما به محض رسیدن به روسیه آن‌ها را به زور به خط مقدم اعزام کرده‌اند.
یک شهروند یمنی به نام عبدالله به فاینشنال تایمز گفت به او وعده دادند در یک کارخانهٔ ساخت پهپاد کار خواهد کرد، ۱۰ هزار دلار یکجا می‌گیرد و سپس ماهی دو هزار دلار حقوق دریافت می‌کند، اما او و همراهانش در مسکو مجبور شدند یک قرارداد با وزارت دفاع روسیه امضا کنند.
او گفت فردی که از طرف وزارت دفاع روسیه این قرارداد را آورد بالا سرشان شلیک کرد تا به این کار تن دهند. به گزارش فاینشنال تایمز، فدراسیون بین‌المللی مهاجران یمنی که از دولت این کشور درخواست کرد از «اعزام فریبکارانهٔ یمنی‌ها به روسیه ممانعت کند»، به عبدالله و ۱۰ یمنی دیگر کمک کرد از روسیه به عمان سفر کنند.
به گزارش فاینشنال تایمز شرکتی که یمنی‌ها را به روسیه اعزام کرده متعلق به عبدالولی عبده حسن الجابری، یک سیاستمدار برجسته از حوثی‌های یمن است. براساس این گزارش، استخدام یمنی‌ها احتمالاً از اوایل تابستان گذشته آغاز شد.
بیشتر در این باره: «کمک روسیه از طریق سپاه» به حوثی‌ها برای محدود کردن مسیر تجاری دریای سرخگزارش از استخدام افغانستانی‌ها در ایران
نشریهٔ بریتانیایی «ایندپندنت» در همکاری با خبرنگاران تحقیقاتی «لایت‌هاوس رپورتز» و نشریهٔ افغانستانی «اطلاعات روز» که اکنون از واشینگتن فعالیت می‌کند، با ده‌ها نفر در ایران و افغانستان که پیش‌تر برای مبارزه با طالبان توسط نظامیان بریتانیایی آموزش دیده بودند، مصاحبه کرد و متوجه شدند به همهٔ آن‌ها پیشنهاد شده که در کنار ارتش روسیه علیه اوکراین بجنگند.
براساس این گزارش، نخستین تلاش روسیه برای استخدام نیروهای افغانستانی در ایران سال گذشته انجام شد و اکنون موج دوم آن در جریان است.
به گزارش «ایندپندنت»، از آن‌جا که اعضای گارد ویژهٔ پیشین افغانستان از سوی طالبان با تهدید مرگ روبرو هستند، در شرایط طاقت‌فرسا در ایران کار می‌کنند و لندن تصمیم قطعی برای انتقال این متحدان خود را به بریتانیا اتخاذ نکرده، پیشنهادهای مسکو «جذاب» به نظر می‌رسد، اما گفته می‌شود هیچ‌یک از این نیروها «تاکنون این پیشنهاد را نپذیرفته‌‌اند».
براساس این گزارش، یک پزشک نظامی پیشین به نام مصطفی به سفارت روسیه در تهران رفت «تا دربارهٔ روند استخدام ۲۰۰ نفر از گارد ویژهٔ پیشین افغانستان که توسط بریتانیا آمادهٔ رزم شده بودند مذاکره کند و روس‌ها قبول کردند ماهی ۳۰۰۰ دلار برای هریک پول بدهند».
کیر گایلز کارشناس روسیه و اوراسیا در پژوهشکدهٔ چتم هاوس به «ایندپندنت» گفته است: «روسیه هرجا که می‌تواند برای جلوگیری از اعلام سربازگیری اجباری داخل کشور دنبال سرباز می‌گردد و افغانستانی‌هایی که آموزش و تجربهٔ رزمی دارند بدیهی‌ست که برای استخدام‌کنندگان روس جالب‌توجه هستند».
به گفتهٔ این کارشناس، «می‌بینیم که کرهٔ شمالی غیر از تسلیحات و مهمات، نیروی انسانی نیز برای حمایت از روسیه به جبهه اعزام کرده و نباید تعجب کنیم اگر متحدان دیگر روسیه، در وهلهٔ نخست ایران، نیز از همین راه از روسیه حمایت کنند، به‌ویژه اگر با استخدام شهروندان کشورهای دیگر، ایران بتواند مداخلهٔ خود را انکار کند».
تهران به مسکو کمک کرده تا هزاران پهپاد مدل «شاهد» علیه شهرهای اوکراینی پرتاب کند و شواهدی از ارسال مهمات و تجهیزات نظامی ساخت ایران که روسیه علیه اوکراین استفاده می‌کند نیز به دست آمده. در عین حال مقامات رسمی جمهوری اسلامی همواره مدعی شده‌اند که تهران در جنگ روسیه علیه اوکراین بی‌طرف است.
بیشتر در این باره: سندی که اهداف اولیۀ روسیه از جنگ علیه اوکراین را فاش می‌کند