گروه تجاری فیس‌بوک که عمده فعالیت آن در شبکه‌های اجتماعی است، روز سه‌شنبه ۲۹ اسفند از دو سو با درخواست تحقیقات روبرو شده است. کمیسیون فدرال تجارت آمریکا از یک سو و دولت بریتانیا هم به دلیل داده‌های جمع آوری شده در شرکت «کمبریج آنالیتیکا» خواستار تحقیقات درباره فیس‌بوک هستند.
گزارش‌ها حاکی است که شرکتی به نام «کمبریج آنالیتیکا»، موضوع اصلی این تحقیقات است. روزنامه‌هایی چون گاردین و نیویورک‌تایمز طی روزهای گذشته جزییات این پروژه «جمع‌آوری داده‌ها» را بر ملا کرده بودند.
این گزارش‌ها می‌گوید فیس‌بوک اطلاعات شخصی ۵۰ میلیون کاربر و علائق آنها را به یک شرکت مشاوره سیاسی که مقر آن در لندن است داده تا در سمت و سوی کمپین انتخاباتی خود از آن استفاده کنند.
خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی گفته که محور تحقیقات کمیسیون فدرال تجارت آمریکا، می‌تواند بررسی این تخلف احتمالی باشد که آیا فیس‌بوک در انتقال این اطلاعات به شرکت مشاوره سیاسی «کمبریج آنالیتیکا»، قوانین کاری خود را نقض کرده است یا نه.
الیزابت دانام، کمیسر اطلاعاتی بریتانیا هم روز سه‌شنبه گفت به شرکت فیس‌بوک اطلاع داده که داده‌های شرکت «کمبریج آنالیتیکا» را سانسور نکند، چون کمیسیون اطلاعات بریتانیا مشغول تحقیق از فیس‌بوک است.
خانم دانام همچنین گفت درخواست قضایی داده تا به سرورهای «کمبریج آنالیتیکا» دسترسی داشته باشد.
آسوشیتدپرس در گزارشی می‌گوید سهام این شرکت روز سه‌شنبه با دو درصد کاهش روبرو شد که بدترین آمار برای این شرکت طی چهار سال گذشته است.
«کمبریج آنالیتیکا» یک شرکت سیاسی در لندن است که پیشتر از سوی کاندیداهایی چون تد کروز و دونالد ترامپ به خدمت گرفته شده بود.
کریستوفر وایلی، که خود از بنیانگذاران کمبریج آنالیتیکا است، از فعالیت این شرکت پرده برداشت و اعلام کرد که آن از شبکه‌های اجتماعی اطلاعاتی گرفته تا روی تصمیم گیری کاربران تاثیرگذاری داشته باشد.
آقای وایلی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی ان‌بی‌سی گفت اطلاعاتی که شبکه‌های اجتماعی می‌دهد، مانند پازل‌هایی است که وقتی کنار هم بگذارید، مشخص می‌شود با چه کسانی روبرو هستید از این رو می‌توان روی راه‌های تاثیرگذاری بر تصمیم افراد بر اساس این داده‌ها، عمل کرد.
در سال ۲۰۱۴، یک شرکت به نام «جی‌اس‌آر» از فیس‌بوک اطلاعاتی جمع‌آوری کرد تا یک تست شخصیتی را میان کاربران پخش کرده و ببیند کاربران در میان کدام‌یک از دو گروه برون‌گرا یا دارای خصلت رفتاری تند قرار می‌گیرند.
این شرکت گفته بود این اطلاعات را برای تحقیق می‌خواهد ولی تمام داده‌ها را استفاده کرد تا اطلاعات مرتبط با روانشناسی کاربران را تهیه و استخراج کند. بعد از آن و با اجازه، حتی شبکه دوستان این افراد را هم رصد کرد تا ببیند با چه کسانی در ارتباط هستند.
بعد جی‌اس‌آر، تمام این اطلاعات را به شرکت مشاوره کمبریج آنالیتیکا فروخت. کمبریج آنالیتیکا از این داده‌ها استفاده کرد تا طبق ذائقه مشخص این افراد، برای آنها تبلیغات سیاسی تولید کند. آمار دقیق داده‌های استخراج شده مشخص نیست ولی گفته شده که دستکم به اطلاعات ۵۰ میلیون کاربر در آمریکا دسترسی داشته‌اند.
کریستوفر وایلی گفته برای این اطلاعات نزدیک یک میلیون دلار پول دادند، ولی با این حال به دلیل کیفیت خوب این داده‌ها، باز قیمت ارزانی بوده، چون «کار هدف گرفتن افراد برای متقاعد کردن آنها را راحت کرده است».
پس از اعلام خبر فعالیت کمبریج آنالیتیکا، فیس‌بوک موضع گرفته و گفته که این استفاده، «غیرمجاز» بوده است. فیس‌بوک همچنین از سال ۲۰۱۵ به بعد، فعالیت توسعه‌دهندگان دست سوم در ارتباط با اپلیکیشن‌های فیس‌بوک را از دستیابی به اطلاعات مرتبط با دوستان هر کاربر، ممنوع کرده است.
شماری از منتقدان فیس‌بوک می‌گویند این شرکت هنوز به اندازه کافی اقدام لازم را انجام نداده و حتی از آن شکایت کرده‌اند. کریستوفر رایلی می‌گوید: «این گونه اطلاعات برای کمپین‌های سیاسی، مانند معدن طلا است».