رهبران هفت کشور صنعتی جهان در بیانیه‌ای مشترک با تأکید بر «نقض سیستماتیک حقوق بشر» در ایران، از اقدام‌های جمهوری اسلامی علیه مخالفان، اقلیت‌ها و روزنامه‌نگاران داخل و خارج ایران، «عمیقاً» ابراز نگرانی کردند.
در این بیانیه که روز شنبه ۳۰ اردیبهشت منتشر شد، رهبران هفت کشور صنعتی جهان موسوم به «گروه هفت» از رهبری جمهوری اسلامی خواستند تا به همۀ «بازداشت‌های ناعادلانه و خودسرانه» پایان دهد.
بیشتر در این باره: هیئت سازمان ملل: اعدام سه معترض در ایران در روندی ناعادلانه، مصداق سلب غیرقانونی حق حيات استرهبران گروه هفت شامل آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن با ابراز «نگرانی عمیق» نسبت به آن‌چه نقض «سیستماتیک» حقوق بشر در ایران خواندند، از مواردی همچون «سرکوب اعتراضات زنان، آزار مخالفان و اقلیت‌ها از جمله زنان و دختران و نیز روزنامه‌نگاران» از سوی جمهوری اسلامی انتقاد کردند.
این بیانیۀ مشترک، در پی آغاز موج جدیدی از اعدام‌های مرتبط با اعتراضات اخیر ایران و واکنش‌های گستردۀ داخلی و جهانی به تداوم اجرای احکام اعدام توسط جمهوری اسلامی صادر شده است.
با اعدام مجید کاظمی، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی که شامگاه ۲۵ آبان ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات سراسری بازداشت شده بودند، شمار معترضان اعدام‌شده توسط قوه قضاییۀ جمهوری اسلامی به هفت تن رسید.
قوه قضاییه جمهوری اسلامی پیشتر، چهار معترض دیگر به نام‌های محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمدمهدی کرمی، و محمد حسینی را اعدام کرده بود.
انتقاد از اقدام‌های «بی‌ثبات‌کنندۀ» جمهوری اسلامی
رهبران گروه هفت در بخش دیگری از بیانیه مشترک خود، بر «نگرانی شدید» خود از «ادامه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده» حکومت ایران از جمله «انتقال موشک، پهپاد و فناوری‌های مرتبط به بازیگران دولتی و غیردولتی و گروه‌های نیابتی» تأکید کردند.
آن‌ها تصریح کردند که این اقدامات جمهوری اسلامی، «ناقض قطعنامه‌های ۲۲۳۱ و ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل است».
بیشتر در این باره: کاخ سفید: روسیه به‌دلیل اتمام ذخایر خود به‌دنبال خرید پهپادهای تهاجمی بیشتر از ایران استاین بیانیه در ادامه می‌افزاید: «ایران باید حمایت از جنگ تجاوزکارانۀ روسیه علیه اوکراین را متوقف کند. به‌ویژه، ما از ایران می‌خواهیم که انتقال پهپادها به روسیه را که برای حمله به زیرساخت‌های حیاتی و کشتن غیرنظامیان اوکراینی به‌کار می‌رود، متوقف کند.»
اوکراین و کشورهای غربی می‌گویند ایران بعد از تهاجم نظامی روسیه صدها پهپاد در اختیار این کشور برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی و مناطق مسکونی قرار داده است.
جمهوری اسلامی تا مدت‌ها ارسال پهپاد به اوکراین را تکذیب کرد، اما نهایتاً حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، آبان پارسال با تأیید این موضوع، مدعی شد که پهپادها «قبل از جنگ اوکراین و به تعداد محدود» تحویل روسیه شده است؛ موضوعی که دولت کی‌یف آن را رد کرده و جمهوری اسلامی را به «دروغ‌گویی» متهم کرده است.
در همین زمینه ارتش اوکراین روز شنبه دوباره اعلام کرد طی روز جاری، ۱۸ پهپاد انتحاری ساخت ایران را در آسمان اطراف کی‌یف منهدم کرده است.
رهبران هفت کشور صنعتی جهان در بخش دیگری از بیانیه خود اعلام کرده‌اند که از ابتکارات برای بهبود روابط دوجانبه و تنش زدایی در منطقه، از جمله توافق اخیر ایران و عربستان سعودی برای احیای روابط استقبال می‌کنند.
در این بخش از بیانیه آمده است: «ما بر اهمیت تضمین امنیت دریایی در آب‌راه‌های خاورمیانه تأکید می‌کنیم و از ایران می‌خواهیم که اقدامی علیه نقض حقوق قانونی و آزادی‌های کشتی‌رانی انجام ندهد.»
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی، روز هفتم اردیبهشت، نفتکش ادونتج سوئیت را با این ادعا که به یک لنج ایرانی برخورد کرده است توقیف کرد. این نفتکش با پرچم جزایر مارشال در دریای عمان در حال تردد بود.
شش روز پس از آن نیز سپاه پاسداران نفتکش نیووی – با پرچم پاناما – را در آب‌های آزاد تنگه هرمز توقیف و دلیل این اقدام را «شکایت شاکی و دستور مقام قضایی» عنوان کرد.
نگرانی از فعالیت‌های هسته‌ای تهران
رهبران گروه هفت در بخش دیگری از بیانیه مشترک خود از « تشدید بی‌و‌قفۀ» تنش‌ها پیرامون برنامه هسته‌ای ایران «عمیقاً» ابراز نگرانی کرده و تأکید کرده‌اند که مصمم هستند اجازه ندهند جمهوری اسلامی به بمب هسته‌ای دست یابد.
بیشتر در این باره: آژانس در گزارش سالانۀ خود از کاهش نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران «ابراز نگرانی کرده است»بر اساس این بیانیه، «اقدامات هسته‌ای ایران هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و کشور را به طور خطرناکی به فعالیت‌های واقعی مرتبط با تسلیحات اتمی نزدیک می‌کند».
رهبران گروه هفت یادآور شدند که «راه حل دیپلماتیک بهترین راه و برجام یک مرجع مفید برای حل این موضوع است» و از حکومت ایران خواستند تا «اقدامات سریع و ملموسی برای انجام تعهدات قانونی و سیاسی خود، از جمله تعهدات مربوط به عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام دهد».
اجلاس رهبران گروه هفت از روز ۲۹ اردیبهشت به مدت سه روز در ژاپن برگزار می‌شود.