بخشی از میراث و آثار باستانی غزه این روزها در یک موزه سوئیس به نمایش درآمده است؛ منطقه‌ای که طی یک سال گذشته صحنهٔ جنگی ویرانگر و مرگبار میان اسرائیل و گروه افراطی حماس بوده است.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا یک گروه تروریستی طبقه‌بندی شده و جنگ غزه پس از آن آغاز شد که این گروه افراطی در هفتم اکتبر سال گذشته به اسرائیل حمله کرد.
اکنون آثاری چون خمره‌های سفالی، تندیس، سنگ‌های قبر، چراغ نفتی و ده‌ها اثر دیگر از نوار غزه و همچنین آثاری از کشورهای سودان، سوریه و لیبی، در نمایشگاهی با عنوان «میراث در خطر» در موزه تاریخ و هنر ژنو به نمایش درآمده‌اند.
بئاتریس بلاندین، یکی از برگزارکنندگان این نمایشگاه در این باره گفته است: «۴۴ شیء متعلق به تشکیلات خودگردان فلسطین وجود دارد که از غزه می‌آیند. و ما در حالی این ۴۴ شیء را در این نمایشگاه به نمایش می‌گذاریم که بیش از ۵۳۰ شیء هنوز از زمان نمایشگاه ۲۰۰۷، با عنوان "غزه، چهارراه تمدن‌ها" در ژنو نگهداری می‌شوند.»
او افزود: «بنابراین همه این اشیاء متعلق به غزه نتوانسته‌اند به سرزمین اصلی خود بازگردانده شوند. با توجه به شرایط فعلی، من فکر می‌کنم بله، واقعاً جای خوشبختی است که این اشیاء اینجا هستند. و ما واقعاً امیدواریم که آنها بتوانند روزی به کشور خود بازگردانده شوند. جای آنها در موزه‌ای در فلسطین است.»
ایده اصلی این نمایشگاه، به گفته برگزارکنندگان آن، نشان دادن تنوع و غنای فرهنگی نوار غزه است.
در این نمایشگاه اشیایی از غزه به نمایش گذاشته شده که از عصر برنز، در حدود سه هزار سال قبل از میلاد، تا دوران عثمانی و قرن ۱۹ قدمت دارند.
مارک اولیویه والر، مدیر موزه هنر و تاریخ ژنو درباره این که چرا این اشیاء در سوئیس به نمایش درآمده، بر نقش این موزه در حفظ آثار موزه های جهان در دوران جنگ‌ها اشاره می‌کند.
او گفته است: «باید این را یادآوری کنم که این موزه برای مدت بسیار طولانی، از سال ۱۹۳۹، به ویژه میزبان مجموعه‌های موزه پرادو مادرید در طول جنگ داخلی اسپانیا، و اخیرا، از دو سال پیش، میزبان مجموعه‌های موزه ملی کی‌یف بوده است. این موزه به عنوان یک سنت، از میراث و مجموعه‌ها، چه ملی و چه غیر ملی نگهداری کرده است.»
این نمایشگاه که به مناسبت هفتادمین سالگرد امضای کنوانسیون لاهه در حمایت از اموال فرهنگی در زمان درگیری‌های مسلحانه برگزار می‌شود.
خانم بلاندین تأکید می‌کند که غارت و تخریب عمدی میراث فرهنگی یک «جنایت جنگی» است:
«این بخشی از روح غزه است، حتی هویت، میراث. این واقعاً تاریخ این منطقه است، تاریخ مردمانی که در آن زندگی می کنند. به همین دلیل است که ما این نمایشگاه را برگزار کردیم تا بگوییم: مراقب باشید، ۱۳۵ کشور کنوانسیون لاهه را امضا کرده‌اند و باید به این چارچوب و قوانین بین‌المللی پایبند باشند. ما نمی توانیم هر کاری انجام دهیم. زمانی که ما مکان‌ها را بمباران می‌کنیم، چه بناهای باستانی و چه بناهای ثبت‌شده، یا وقتی کلکسیون‌های شخصی را غارت می‌کنیم، این یک جنایت جنگی است.»
آقای والر هم می‌گوید: «در صورت وقوع درگیری، متأسفانه بسیاری از متجاوزان به میراث فرهنگی حمله می‌کنند، زیرا این کار مسلما پاک کردن هویت یک قوم و محو کردن تاریخ آن قوم است. خوشبختانه موزه‌ها، سازمان‌ها، قوانین و کنوانسیون‌هایی وجود دارند که از این میراث‌ها محافظت می‌کنند.»
از زمان آغاز عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه که در واکنش به حمله گروه افراطی حماس در هفتم اکتبر صورت گرفت، اماکن فرهنگی غزه بهای سنگینی پرداخته‌اند.
ماه گذشته یونسکو بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، اعلام کرد که طی این جنگ، بیش از شصت مکان فرهنگی از جمله ۴۳ بنای تاریخی یا هنری و هفت مکان باستان‌شناسی آسیب دیدند.
پس از توافقنامه همکاری جدیدی که در سپتامبر گذشته بین تشکیلات خودگردان فلسطینی و ژنو امضا شد، این شهر متعهد است تا زمانی که ممکن است از این میراث مراقبت کند.
بیشتر در این باره: هزینه‌های انسانی و ویرانی‌های جنگ غزه به‌روایت آمار