کمک تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران به احیای ارزش واحد پول هند

گزارش‌ها حاکی است که با آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا و پرداخت پول نفت ایران با ارز روپیه، ارزش پول ملی هند بصورت چشمگیری در حال افزایش است.

روزنامه «هندوستان تایمز» می‌نویسد که به خاطر پرداخت روپیه به‌جای ارزهای خارجی در ازای خرید نفت ایران، ارزش واحد پول هند طی روز جمعه حدود یک روپیه نسبت به دلار افزایش یافت و هر دلار آمریکا ۷۴ روپیه و ۴۵ پیسه (هر پِیسه یک صدم روپیه است) معامله شد. این میزان از افزایش ارزش روپیه طی یک روز، از پنج سال گذشته تاکنون بی‌سابقه بوده‌است.

تنها سال جاری میلادی روپیه در مقابل دلار ۱۷ درصد ارزش خود را از دست داده بود و پرداخت روپیه بجای دلار می‌تواند کمکی به احیای ارزش آن باشد.

منابع هندی دو ماه پیش نیز گزارش داده بودند که از ماه نوامبر، تمام پول نفت ایران به حسابی در داخل هند با ارز روپیه واریز خواهد شد.

آمریکا ۱۳ آبان ماه تحریم‌های نفتی علیه ایران را به اجرا گذاشت و قرار شد مشتریان نفتی پول ایران را به حسابی در همان کشور خریدار نفت واریز کنند و این منابع تنها برای «خرید اقلام بشردوستانه» خرج شود.

هند بعد از چین بزرگ‌ترین مشتری نفتی ایران است که بنابر ارزیابی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در نیمه سال جاری روزانه ۵۵۴ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده‌است. بنا بر گزارش‌ها، آمریکا به هشت مشتری ایران معافیت از تحریم‌ها داده، اما این کشورها بایستی خرید نفت از ایران را به شدت کاهش دهند.

اخیراً دو شرکت مشاوره انرژی «کپلر» و «گولدمن ساچز» پیش‌بینی کردند که خرید نفت هند از ایران به ۳۵۰ هزار بشکه کاهش یابد. ارزش این میزان نفت، با قیمت‌های کنونی حدود ۹٫۵ میلیارد دلار است.

در دور پیشین تحریم‌ها (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵) هند ۴۵ درصد از بهای نفت ایران را با روپیه و ۵۵ درصد را با یورو پرداخت می‌کرد، اما همه این منابع در حسابی داخل هند بلوکه شده بود و ایران تنها می‌توانست از این منابع برای واردات کالاهای «مجاز» از هند استفاده کند.
اکنون هند تمام پول نفت ایران را از طریق روپیه پرداخت می‌کند.

چین، بزرگترین مشتری نفتی ایران که در نیمه اول سال جاری روزانه ۶۴۴ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده بود، بنا بر گزارش‌ها، حتی بعد از لغو تحریم‌ها در سال ۲۰۱۶ نیز پول نفت ایران را با ارز ملی خود پرداخت می‌کرد.

چین همچنین بزرگترین شریک تجاری کالاهای غیرنفتی ایران است و بنا بر آمارهای رسمی، طی سال گذشته ایران بیش از ۹ میلیارد دلار کالای غیرنفتی (شامل میعانات گازی که نوعی نفت خام است) به چین صادر کرده و بیش از ۱۳ میلیارد دلار نیز کالا از چین وارد کرده‌است. بدین ترتیب تراز تجاری غیرنفتی با اختلاف چشمگیری به نفع چین است و می‌تواند با پول نفت ایران جبران شود.

بیش از یک‌چهارم کل تجارت خارجی غیرنفتی ایران با چین انجام می‌شود. بیش از یک‌چهارم صادرات نفتی ایران نیز راهی چین می‌شود.

در مورد هند این موضوع صادق نیست. صادرات غیرنفتی ایران به هند، حتی بیشتر از کل واردات ایران از هند است. به عبارتی دقیق‌تر، بنا بر آمار رسمی ایران، در سال گذشته تراز تجاری غیرنفتی ایران و هند، بیش از ۵۰۰ میلیون دلار به نفع جمهوری اسلامی بوده است و معلوم نیست پول بلوکه شده ایران در هند به چه درد جمهوری اسلامی خواهد خورد.

در دوران قبلی تحریم‌ها نیز هند بزرگترین بدهی را در میان کشورهای مشتری نفت، به ایران داشت که در چندین مرحله پرداخت شد.

منابع: هندوستان تایمز، اداره اطلاعات انرژی آمریکا، شرکت مشاوره انرژی کپلر (Kepler)، سازمان توسعه تجارت ایران / د.خ / پ.پ