در حالی که رهبر جمهوری اسلامی و نزدیکان او دلیل اعترضهای سراسری دی ماه را موضوعات اقتصادی اعلام کردهاند، معاون امنیتی وزیر کشور اذعان کرد که این اعتراضهای «عبور از همه جریانهای سیاسی کشور بود».
به گزارش خبرگزاری ایلنا حسین ذوالفقاری، روز پنجشنبه ۱۷ اسفند، در همایش استانداران درباره تجمعهای اعتراضی دی ماه گفت که «ما در گذشته چنین پدیدهای نداشتیم» و «با وضعیت متفاوتتری از گذشته مواجهیم».
او با اشاره به «گسترش سریع اعتراضها» به ویژه در شهرهای کوچک، مدعی شد که «خشونت در این اعتراضات بیش از همیشه بود».
آقای ذوالفقاری اذعان کرد که «این اعتراضات عبور از همه جریانهای سیاسی کشور بود و هیچ حزب یا گروه سیاسی یا مذهبی آن را رهبری نمیکرد».
اعتراضهای سراسری دیماه در بیش از ۱۰۰ شهر ایران اگرچه از شعار علیه حسن روحانی در تجمع هفتم دی ماه در مشهد آغاز شد، اما از همان روز برخی معترضان شعارهایی را علیه همه مقامهای جمهوری اسلامی سر دادند و در روزهای بعد نیز تعدادی از معترضان در شعارهای خود خواستار تغییر حکومت شدند.
در این میان شعار معترضان با عنوان «اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا»، از جمله شعارهایی بود که در رسانهها و شبکههای اجتماعی بازتاب گستردهای یافت.
در حالی که رهبر جمهوری اسلامی و نزدیکانش دلیل این اعتراضها را موضوعات اقتصادی دانستهاند، رئیسجمهور ایران اعلام کرده که این معترضان خواستههای سیاسی و اجتماعی نیز داشتهاند.
حزب اتحاد ملت، از احزاب اصلاحطلب، نیز از نقش ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی، و آیتالله احمد علمالهدی امام جمعه مشهد، در سازماندهی این تجمعها در مشهد سخن گفته بود.
با این حال، آیتالله علمالهدی این اتهام را رد کرده است.
رهبر و تعداد دیگری از مقامهای جمهوری اسلامی آمریکا، اسرائیل، عربستان سعودی را به سازماندهی این تجمعها متهم کردهاند و محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، نیز بدون ارائه شواهدی مدعی شده بود که برخی مقامات این کشورها و نزدیکان صدام حسین در نشستی در اربیل عراق این اعتراضها را سازماندهی کردهاند.
نچیروان بارزانی، نخستوزیر اقلیم کردستان عراق و مقامات آمریکا و اسرائیل این ادعا را رد کردهاند.
در همین حال محمود صادقی، نماینده مجلس، در توئیتی نوشته بود: «بنابر گفته مقامات اطلاعاتی، در ناآرامیهای اخیر تاکنون هیچ عامل بیگانهای مباشرت نداشتهاست».
معاون امنیتی وزیر کشور همچنین با تأکید براینکه ۸۵ درصد از بازداشتشدگان تجمعهای اعتراضی دی ماه زیر ۳۵ سال سن داشتند، افزود که «در این راستا باید توجه داشت که ۷۰ درصد کشور زیر ۴۰ سال هستند».
آقای ذوالفقاری همچنین گفت که «یکی از مؤلفههای این اعتراضات، استفاده حداکثری از فضای مجازی بود و فضاسازیهای رسانهای موجب شد تا آتش اعتراضات بیشتر شود».
او اضافه کرد: «تا دیر نشده باید با دنیای مجازی مانند دنیای واقعی مواجه شویم و قانون و چارچوبهایی برای آن تعیین کنیم».
پیش از این هم شماری از روحانیون اصولگرا و برخی از مقامهای ارشد جمهوری اسلامی دلیل فراگیر شدن سریع تظاهرات اعتراضی دی ماه را نقش شبکههای اجتماعی دانستهاند.
به فاصله چند روز از آغاز اعتراضهای سراسری دی ماه، شبکههای تلگرام و اینستاگرم در ایران فیلتر شدند و نیروهای امنیتی چندین نفر از دست اندرکاران شبکههای اجتماعی را بازداشت کردند.
این دو شبکه پس از مدتی و با پایان نا آرامیها، دوباره رفع فیلتر شدند.
اصولگرایان خواهان کنترل شدید فضای مجازی و شبکههای اجتماعی در ایران هستند و میگویند کاربران باید از شبکههای اجتماعی بومی استفاده کنند.
نهادهای مدافع آزادی بیان همواره از ممانعت حکومت ایران از دسترسی آزادانه شهروندان به اینترنت انتقاد کرده و دولت آمریکا نیز به تازگی شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی فضای مجازی ایران را به دلیل نقش در ایجاد چنین محدودیتهایی مشمول تحریم کرد.
به گزارش «خانه آزادی» در دوران روحانی محدودیتهای آزادی بیان کاهش پیدا نکردهاست و در طول سال دستگیری و سرکوب مدیران کانالهای اصلاحطلب در نرمافزار پیامرسان «تلگرام» ادامه داشته است.