گفت‌وگو با وکیل خانواده کاووس سیدامامی در مورد آخرین وضعیت پرونده او

خانواده کاووس سیدامامی روز دوشنبه همراه با وکلایشان به پزشکی قانونی و دادسرای ناحیه ۲۷ مراجعه کرده و پرونده قضایی تشکیل دادند.

فرزند آقای سیدامامی در توییتر خود اعلام کرده که روز سه‌شنبه ۲۴ بهمن پیکر پدرش را تحویل گرفته و او را به خاک می‌سپارند.

کاووس سیدامامی استاد جامعه‌شناسی و فعال محیط زیست دو هفته پیش به‌همراه چند نفر دیگر از فعالان این حوزه بازداشت شد و در نهایت روز ۱۹ بهمن‌ماه به خانواده او اعلام شد که آقای سیدامامی در زندان خودکشی کرده است.

مرگ آقای سید امامی در زندان بازتاب‌های گسترده ای داشته است و انجمن علوم سیاسی، انجمن جامعه‌شناسی، انجمن مطالعات صلح و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات و همچنین تعدادی از نهادهای حقوق بشری خواستار توضیح نهادهای مسئول درباره این اتفاق شده‌اند.

از جمله کمپین حقوق بشر در ایران با صدور بیانیه‌ای، قوه قضائیه را مسئول مرگ کاووس سید امامی، شهروند ایرانی-کانادایی دانست و خواستار تحقیق سازمان ملل در مورد مرگ‌های مشکوک در زندان‌های ایران شد.

رادیوفردا با پیام درفشان، یکی از دو وکیل خانواده سیدامامی گفت‌وگو کرده و ابتدا درباره آخرین وضعیت پرونده او پرسیده است.

گفت‌وگو با وکیل خانواده سیدامامی درباره فیلم منتشر شده از او در سلول انفرادی

پیام درفشان: این تحقیقات ناقص است. مسائل مشخص نیست. حتی برگه معاینه جسد که در موارد فوت مشکوک، خودکشی، و هر موردی که غیر از فوت طبیعی و مرگ طبیعی باشد اولین مورد و پایه ای است که بیانگر علت فوت است، این برگه توسط پزشکی قانونی صادر نشده. باید اول از همه این صادر بشود و علت فوت را صراحتا بیان کند و بگویند چه مسئله ای بوده تا بعد از آن بشود قدم های بعدی را برداشت.

آقای درفشان، پسر آقای سیدامامی اعلام کرده که قرار است پیکر ایشان برای کفن و دفن تحویلشان داده شود. قبل از این که پزشکی قانونی بخواهد اقدامی کند، قرار است دفن شوند؟

پزشکی قانونی در کلیه موارد و مسائل اقدام به کالبدشکافی می کند، نسوج را بر می دارد، نمونه خون را استخراج می کند، بعد از کالبدشکافی، جسد را تحویل خانواده متوفی می دهد و مشغول کارهای خودش خواهد بود.

یعنی الان شما می گویید که پزشکی قانونی این موارد را انجام داده؟

بله، کالبدشکافی اش را انجام داده ولی برگه معاینه جسدش را صادر نکرده. معمولا روال یک چنین چیزی، یک ماه طول می کشد.

آقای درفشان، علی مطهری نماینده مجلس امروز گفته توضیحاتی که امروز کارشناسان سپاه در مورد خودکشی آقای سیدامامی دادند کافی نیست و گفته فیلمی نشان داده اند اما لحظه خودکشی مشهود نبوده. شما در مورد فیلمی که وجود دارد از خودکشی، -که گفته می شود خودکشی آقای سید امامی، چه قدر اطلاعات می توانید در اختیار ما قرار دهید؟

ما فیلم را در حضور معاونت سرپرست دادسرای جنایی و فرزندان متوفی دیدیم. به صورت کامل هم دیدیم. ولی همان طوری که آقای مطهری گفته اند، خودکشی داخل فیلم نیست. یک سری موارد و مسائل هست... همین است که می گویم برگه باید صادر شود، متوفی می تواند سکته هم کرده باشد. می تواند تحت تاثیر دارو هم قرار داشته باشد برای اقداماتش، و خیلی چیزهای دیگر هم محتمل است. برای همین باید برگه صادر بشود که ما صراحتا ببینیم آزمایش خون چه چیزی را مشخص می کند. ایشان دارویی را مصرف می کرده که مثلا در دسترسش قرار نگرفته باشد؟ در خونش چیزی هست؟ تحقیقات ناقص است. باید کامل شود تا ما بتوانیم قدم های بعدی را در خصوص پرونده ایشان برداریم.

آیا اطلاع دارید که آقای سیدامامی بیماری خاصی داسته اند؟ از نظر سلامت در چه وضعیتی بودند؟

ما همین امروز در دادسرای امور جنایی اعلام وکالت کردیم و پرونده تشکیل شد و گزارش های اولیه را خواندیم که آن ها هم مواردی کلی بود. حال اولاد ایشان هم خوب نیست، ایشان امروز حالشان بدتر بود،این وضعیت آزاردهنده است، ما سعی کردیم کمی آرام پیش برویم تا مراسم خاکسپاری شان را انجام بدهند، بعد کم کم از ایشان اطلاعات بگیریم تا بتوانیم کار را پیش ببریم.

آیا اصولا در زندان های ایران، در سلول انفرادی، امکان خودکشی وجود دارد؟

بحثی که هست این است که حتی اگر شما در نظر بگیرید که امکان خودکشی وجود داشته باشد، این قصور آن فرذ یا نهاد یا مرجعی است که فرد را تحت الحفظ دارد و سازمان زندان ها باید جوابگو باشد که فرد را آن جا نگه می دارد. اتفاقا صحبتش با مقام قضایی، آقای شهیدی، معاون سرپرست دادسرا بود، که ایشان خیلی کمک کردند، فیلم را مطالبه کردند و اصرار کردند و آوردند که نشان بدهند. قول هم دادند با همین حالت، قاطعانه جلو بروند که موارد مشخص شود. صحبتش با او بود که وقتی فردی در سلولی هست، تحت بازجویی شدید امنیتی است، خیلی باید بیشتر دقت شود که هرگونه امکانات از دسترس او خارج شود. خصوصا اگر تحت بازجویی امنیتی باشد. بحث فقهی هم داریم که زندانبان، ضامن است در مقابل هر اتفاقی که برای زندانی بیفتد.

در گذشته دیدیم که بعضی از زندانیان امنیتی در زندان جان خودشان را از دست دادند، مثل خانم زهرا کاظمی. چه قد احتمال می دهید که پرونده آقای سیدامامی نزدیک به پرونده ایشان باشد؟

حتی از آن طرف هم سعید امامی را داریم که گفتند داروی نظافت خورده. حالا خانم زهرا کاظمی را که می گفتند به سرش ضربه خورده و خودش خورده زمین. ولی سعید امامی را چطور یک چیز کشنده در اختیارش قرار دادید؟ اصولا مسئله دیگری که هست این که باید توجه کنیم به شخصیت خود زندانی. ایشان استاد جامعه شناسی ادیان بوده. با توجه به شخصیتی که داشته اساسا ایدئولوژی ایشان برخلاف خودکشی است.

ایشان فرد لائیک یا سکولار که نبوده. ایشان استاد دانشگاه امام صادق بوده، سن و سالی داشته، همین که اصلا ایشان دست به اقدامی بزند خیلی فرق می کند تا یک جوان بیست و پنج ساله. قطعا باید بررسی بشود که ایشان تحت چه شرایطی قرار داشته، انگیزه اش چه بوده، موارد و مسائل چه بوده. من دیدم آقای عمادالدین باقی یک مقاله خیلی خوبی نوشته بودند. ایشان اشاره کرده بود در یک موردی اگر قتل باشد خیلی بهتر از خودکشی است. چون در قتل، یک فرد خاطی داری اما در خودکشی، یک سیستمی را داریم که آن سیستم، چنان فرد را تخریب می کند که خودش، جان خودش را می گیرد. و خودکشی خیلی بدتر است، خصوصا در مورد یک چنین استادی، با تخصص جامعه شناسی ادیان. برای همین خیلی موارد باید بررسی شود که ایشان به کجا رسیده اگر هم این کار را انجام داده.

پس آقای درفشان، این طور که من متوجه شدم شما این احتمال را باز می گذارید که خودکشی نبوده باشد و به شکلی مانند خانم زهرا کاظمی با ایشان برخورد شده باشد که جان خودشان را از دست داده اند؟

ببینید بنده به عنوان یک حقوقدان با ادله اثبات دعوی و موارد و مسائل کار می کنم. همان طور که عرض کردم تحقیقات کاملا ناقص است. تعجیلی در نتیجه گیری نداریم. ادله به دست ما برسد ما اگر ببینیم برگه معاینه جسد ناقص است ما اعتراض می کنیم برود کمیسیون. اگر ببینیم باز هم نقص خودش را دارد، طبیعتا بیان می کنیم که کدام قسمت های کار پزشکی قانونی ناقص است. این مسئله هم خیلی مهم است که جدا از این که فردی خودکشی می کند یا نمی کند، چه قدر عوامل مختلف در انگیزه او موثر بوده اند. یعنی می شود کسی را آن قدر ترساند یا تحت فشارهای مختلف قرار داد که اراده اش زائل بشود. این هم قابل بررسی است و قرار شده مرجع قضایی مربوطه بررسی کند.

یکی از اتهامات آقای سیدامامی جاسوسی عنوان شده. شما در این مورد چه اطلاعاتی دارید؟

در دادسرای امور جنایی که ما پیگیر این مسئله هستیم، خودش هم اطلاعی در این خصوص ندارد. پرونده شان جداست، در دادسرای امنیتی است، غیر قابل دسترس است، و کسی در این خصوص اطلاعی ندارد که اصلا به چه شکل این مسئله را عنوان کرده اند.