افزایش نگرانی‌ جامعه جهانی از پیشروی نیروهای ترکیه در سوریه

عباس موسوی

بعد از هشدار امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، وزارت خارجه ایران و نخست وزیری استرالیا نیز نگرانی خود از آغاز عملیات نظامی ترکیه در مناطق کردنشین سوریه را ابراز کرده و اتحادیه عرب نیز در نظر دارد به زودی در این باره تشکیل جلسه دهد.

وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده است که پیشروی نیروهای زمینی این کشور برای جنگ با نظامیان کرد در شمال شرق سوریه ادامه دارد.

بنا بر این گزارش، از روز چهارشنبه که عملیات آغاز شد، جنگنده‌های این کشور به ۱۸۱ هدف در شرق رود فرات حمله کرده است.

ترکیه در روز چهارشنبه، ۱۷ مهر، به دنبال اعلام عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از شمال شرق سوریه، حمله زمینی و هوایی گسترده‌ای را در این منطقه آغاز کرد که گفته می‌شود هدف اصلی آن گروه‌های کـُرد در «یگان‌های مدافع خلق» است.

آنکارا یگان‌های مدافع خلق را شاخه‌ای از پ‌کا‌کا و گروهی تروریستی می‌داند و وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده است تنها مواضع آنها را هدف قرار خواهد داد.

در این میان، مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، نیز گفته است کشورش به ترکیه برای عملیات در شمال سوریه «چراغ سبز» نشان نداده، اما در عین حال افزود که از منظر دولت آمریکا، آنکارا «نگرانی‌های امنیتی مشروعی» دارد و ترامپ هم تصمیم گرفت سربازان آمریکایی را از سر راه ترکیه خارج کند.

بیشتر در این باره: پومپئو:‌ آمریکا برای حمله به سوریه به ترکیه چراغ سبز نشان نداده است


دولت آنکارا اعلام کرده است آماده ایجاد یک «منطقه امن» است تا جنگجویان کرد را از نزدیکی مرزهای خود بیرون کند و زمینه را برای بازگشت دو میلیون پناهجوی سوری از ترکیه به سرزمین خود فراهم سازد.

ترکیه همچنین اعلام کرده که مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه کشور با پومپئو آمریکا گفت‌وگوی تلفنی انجام داده است. وی طی روزهای گذشته با همتایان ایرانی و روس، مهم‌ترین کشورهای حامی دولت بشار اسد، نیز تلفنی صحبت کرده بود، اما جزئیات این مذاکرات منتشر نشده است.

ایران مخالف حمله ترکیه به سوریه است.

در همین زمینه، وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای گفت ایران در عین درک نگرانی‌های امنیتی ترکیه، اقدام نظامی را «نه تنها عاملی برای برطرف‌سازی نگرانی‌های امنیتی این کشور ارزیابی نمی‌کند، بلکه منجر به وارد آمدن خسارات مادی و انسانی گسترده دانسته و بر این اساس مخالفت خود را با این اقدام اعلام می‌کند».

این بیانیه می‌گوید ایران با ابراز نگرانی نسبت به اقدام نظامی ترکیه در خاک سوریه و با توجه جدی به وضعیت انسانی و خطرات مترتب بر غیرنظامیان در منطقه تحت درگیری، خواستار توقف فوری حملات و خروج نظامیان ترکیه از خاک سوریه است.

در بیانیه ایران آمده است: «جمهوری اسلامی معتقد است رفع تنش پیش آمده تنها از طریق اقدامات مسالمت‌آمیز و با احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه و نیز توافق آدانا امکان‌پذیر است.»

تفاهم‌نامه آدانا به سال‌های پایانی سده بیستم باز می‌گردد که بر اساس آن سوریه «پ‌کاکا» را سازمانی تروریستی شناخت و اردوگاه‌های این گروه در خاک سوریه را برچید و اعضایش را از کشور بیرون کرد.

عملیات ترکیه در سوریه با واکنش‌ها و محکومیت‌های گسترده‌ مواجه شده است.

برخی سناتورهای ارشد آمریکایی نیز تصمیم ترامپ برای خروج نیروها از شمال شرق سوریه را «رها کردن» متحدان کرد خود که سال‌ها با داعش جنگیده‌اند، قلمداد کرده و خطر بازگشت دوباره داعش را هشدار داده‌اند.

اسکات موریسون نخست ‌وزیر استرالیا نیز هشدار داده است که عملیات ترکیه می‌تواند منجر به بازگشت داعش به منطقه شود.

در این میان، اتحادیه عرب که طی سال‌های گذشته عضویت سوریه در این اتحادیه را به خاطر «کشتار خشونت‌آمیز» مردم توسط دولت بشار اسد تعلیق کرده بود، اعلام کرده که وزرای خارجه کشورهای عربی در رابطه با آغاز عملیات ترکیه در سوریه تشکیل جلسه می‌دهند. این جلسه قرار است روز شنبه در قاهره، پایتخت مصر، برگزار شود.

اخیرا مصر از اتحادیه عرب خواست که در واکنش به «تهاجم آشکار» ترکیه علیه تمامیت ارضی سوریه تشکیل جلسه دهند.

ترکیه می‌گوید این عملیات با نام «چشمه صلح» نه تنها تمامیت ارضی سوریه را خدشه‌دار نمی‌کند، بلکه کمکی برای احیای آن است.

کردهای سوریه پس از اشغال بخش وسیعی از خاک این کشور توسط داعش، با حمایت آمریکا وارد جنگ با این گروه تروریستی شدند. به دنبال پاکسازی بخش‌هایی از شمال و شمال شرق خاک سوریه توسط کردها، یک نظام خودمختار محلی برای اداره این منطقه مستقر شده است.

منابع: وزارت دفاع ترکیه، وزارت خارجه ایران، آسوشیتدپرس، تی‌آر‌تی، رادیوفردا/ ف. ق./ ف. دو.