سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای ایران خبر از آزاد شدن واردات کامیونهای دست دوم داده است این موضوع درایران موافقان و مخالفان زیادی دارد.
با افزایش قیمت ارز و قطع همکاری شرکتهای بزرگ کامیونسازی با شرکای خود در ایران ناوگان حمل و نقل جادهای با مشکلات زیادی روبهرو شده است. تعداد کامیونهای فرسوده در حال افزایش است و جایگزین مناسبی هم برای آن وجود ندارد.
کامیونهای تولیدی در ایران هم یا قدیمی شدهاند یا چینی هستند. کامیونهای چینی گذشته از ایمنی و کیفیت پایینتر با توجه به قیمت ارز، قیمت بالایی پیدا کردهاند و رانندگان ایرانی توان خرید این محصولات را هم از دست دادهاند. به همین دلیل دولت ایران به دنبال واردات کامیون دست دوم است.
در اطلاعیه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای ایران برای کامیون دست دوم آمده است: «از تاریخ سوم خرداد سال جاری از متقاضیان ورود خودروهای سنگین تا سه سال ساخت برای نوسازی و توسعه ناوگان ثبتنام به عمل میآید».
به گفته این سازمان این طرح شامل شرکتهای تولیدکننده داخلی خودروهای سنگین، شرکت های حمل و نقل، شرکتهای وارد کننده کامیونهای سنگین دارای مجوز و مالکان حقیقی و حقوقی کامیونهای فرسوده میشود.
مخالفان این طرح عقیده دارند این تصمیم به تولیدکنندگان داخلی ضربه میزند از طرفی خدمات پس از فروش این کامیونها دردسرساز میشود.
سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای ایران گفته است: «چنانچه واردکننده، خدمات پس از فروش را طبق مقررات راساً ارائه کند، ارائه مجوز قابل قبول است و در غیر این صورت باید مجوز رسمی و قانونی از شرکت یا کارخانه دارای حق قانونی ارائه دهنده خدمات اخذ و ارائه شود.»
برخی منتقدان از نظر ایمنی این طرح را مشکلدار میدانند. اما سازمان راهداری گفته است کامیونهای وارداتی باید ایمن و دارای استاندارد mark-e باشند و کامیونهایی میتوانند به کشور وارد شوند که ساخت کشورهای اروپایی، ژاپن یا کره جنوبی باشند.
بر اساس این طرح تنها کامیونهایی را میتوان وارد کرد که سه سال از زمان ساخت آن گذشته باشد حال اگر این کامیونها ساخت اروپا، ژاپن یا کره جنوبی باشند از نظر ایمنی از کامیونهای قدیمی یا چینی که در ایران تولید میشوند ایمنی بیشتری دارند.
تعداد کامیونهای فرسوده در ایران به بیش از ۳۵۰ هزار دستگاه رسیده است. بالا بودن فرسودگی در ناوگان ایران به دلایل مختلفی باز میگردد.
صدرالله بمانا، مشاور رئیس سازمان راهداری، به رسانهها ایران گفته «۴۵ درصد کامیونها، ۲۵ درصد کشندهها، حدود پنج درصد کامیونتها و ۲۳ درصد وانت بارها فرسوده هستند.»
بیشتر در این باره: کامیونهای بهشدت فرسوده؛ چالش بزرگ صنعت حملونقل ایرانواردات هر یک دستگاه کامیون منوط به اسقاط حداقل یک دستگاه کامیون که از زمان ساخت آن بیش از بیست و پنج سال گذشته، شده است.
به ازای اسقاط کامیون، پس از تایید سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، سود بازرگانی کامیون وارداتی بیست و پنج درصد مشخص شده است.
البته لابی خودروسازان ایران بهشدت با این طرح مخالف هستند. سایت نود اقتصادی این کار را تیر خلاص دولت با واردات کامیون دست دوم اروپایی بر پیشانی تولید کنندگان داخلی خوانده و نوشته است: فاتحه تولیدکنندگان کامیون خوانده شد.
این وبسایت به نقل از وزارت صنعت، معدن وتجارت نوشته تا پایان سال گذشته، تولید انواع کامیون، کامیونت و کشنده نسبت به سال ما قبل از آن ۶۷ درصد افت داشته است. ایرانخودرو با کاهش تیراژ ۳.۸ درصدی و سایپا دیزل با کاهش ۸۰ درصدی روبهرو شدهاند. تولیدکنندگان بخش خصوصی هم درسال گذشته بخت چندانی برای اضافه تولید نداشتند.
به گفته نود اقتصادی ةحمایت از تولیدات داخلی با توجه به سفارشی بودن تولیدات خودروهای سنگین به فراموشی سپرده شده و کمر تولید کنندگان خودروهای سنگین کشور نیز در حال شکستن است.»
با وجود چنین انتقادهایی پس از قطع همکاری شرکتهایی مثل مرسدس بنز با ایران خودرودیزل و ولوو با سایپا دیزل پس از خروج آمریکا از برجام، عملا تولیدات کارخانههای ایرانی به محصولات قدیمی یا چینی محدود شده است.
برخی از محصولات چینی مثل کامیونهای هوو مورد انتقاد پلیس ایران در تصادفهای جادهای به دلیل ایمنی پایین هستند.