سه تشکل سیاسی خارج از کشور شامل اتحاد جمهوریخواهان ایران، حزب چپ ایران (فدائیان خلق) و همبستگی جمهوریخواهان ایران با انتشار بیانیهای مشترک، انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ را تحریم کردند.
نهضت آزادی هم اعلام کرده که در انتخابات ۲۸ خرداد شرکت نمیکند.
در بیانیه مشترک سه گروه سیاسی خارج از کشور، بر «غیر آزاد» بودن انتخابات در جمهوری اسلامی ایران در همه ادوار و همچنین عزم شورای نگهبان برای «یکدست کردن حکومت» و «انتصابات مستقیم» در این دوره تاکید شده است.
شورای نگهبان فقط صلاحیت آن دسته از چهرههای درونحکومتی سیاسی و مذهبی را تایید میکند که علاوه بر مرد بودن و اعتقاد به مذهب شیعه جعفری، به نظام جمهوری اسلامی و ولایت مطلقه فقیه هم اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.
این بیانیه میافزاید سیزدهمین انتخابات ریاستجمهوری بهگونهای «مهندسی» و «تکقطبی» شده است که حتی بسیاری از «خودیهای نظام» هم از راه یافتن به فهرست داوطلبان آن محروم ماندند.
سه تشکل یاد شده همچنین با اشاره به نامزدی ابراهیم رئیسی یادآور شدند کاندیدای اصلی نظام فردی است که «از اعضای هیئت مرگ در سال ۶۷ بود و در صدور حکم کشتار هزاران زندانی مسئولیت حقوقی و کیفری دارد».
این سه گروه با اعلام پشتیبانی خود از کارزار «رای نمیدهم»، از مردم داخل و خارج از ایران خواستهاند به هر شکل ممکن این «انتخابات فرمایشی» را تحریم کنند و مانع مشروعیتبخشی به حکومت شوند.
در پایان این بیانیه آمده است: «ما خواهان رعایت موازین انتخابات آزاد و منصفانه در چارچوب گذار به دمکراسی و استقرار جمهوری سکولار دمکرات به جای جمهوری اسلامی ایران و سپردن کشور به دست منتخبان واقعی مردم هستیم».
پیشتر نیز محمود احمدینژاد رئیس جمهوری سابق ایران انتخابات را تحریم کرده بود. آقای احمدینژاد که برای نامزدی در این انتخابات ثبتنام کرده بود از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شد.
شورای نگهبان همچنین علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری از مقامات دیگر جمهوری اسلامی را رد کرده است. از دیگر چهرههای ردصلاحیت شده سرشناس نزدیک به جمهوری اسلامی میتوان به مصطفی تاجزاده و مسعود پزشکیان، نماینده مجلس، اشاره کرد.
در سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ۵۹۲ نفر ثبتنام کرده بودند که شورای نگهبان در نهایت صلاحیت هفت نفر را تایید کرد.
بیشتر در این باره: دفاع خانواده زندانیان اعدامشده و کشتهشدگان آبان ۹۸ از تحریم انتخاباتنهضت آزادی ایران: امکان شرکت در انتخابات ریاستجمهوری را نداریم
نهضت آزادی ایران نیز با صدور بیانیهای اعلام کرده که نهاد انتخابات در ایران به «مفهومی انتصابی و نمایشی» تبدیل شده و «امکان مشارکت در چنین انتخاباتی را نخواهد داشت».
در این بیانیه شرایط کنونی انتخابات ریاستجمهوری در ایران «نگرانکننده» توصیف و تاکید شده است که «چشماندازی برای مشارکت گسترده مردم در انتخابات» وجود ندارد.
انتخابات ریاستجمهوری ایران قرار است ۲۸ خرداد امسال برگزار شود و بر اساس آخرین نظرسنجیهای صورت گرفته، از جمله نظرسنجی ایسپا وابسته به خبرگزاری ایسنا، تنها ۳۷ درصد از مردم قصد شرکت در انتخابات را دارند که این رقم از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ پایینترین میزان مشارکت محسوب میشود.
در بخش دیگری از بیانیه نهضت آزادی هشدار داده شده که سیاست حذفی و عزم «مخاطرهآمیز بر نفی جمهوریت»، میل به «یکدستسازی» ساختار سیاسی میتواند به «ناامیدی اکثریت مردم از هرگونه روند اصلاحی» شود و «کیان کشور و بقای نظام را هدف قرار» دهد.
دعوت به تحریم «فعال و هدفمند» انتخابات در این دوره به شکل بیسابقهای گسترش یافته است.
در طول ماههای گذشته برخی از نهادها و چهرههای مخالف و منتقد جمهوری اسلامی در داخل و خارج ایران در بیانیههای مختلف بر تحریم انتخابات تاکید کردهاند.
کاهش بیاعتمادی به صندوقهای رای و حکومت جمهوری اسلامی، گسترش فقر و نارضایتی گسترده مردم از وضعیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، تداوم برخوردهای امنیتی، سرکوب گسترده و خونین اعتراضات مردمی به ویژه در آبان ۹۸، پنهانکاری درباره سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی به دست سپاه، سوءمدیریت همهگیری کرونا و رد صلاحیت گسترده نامزدها از جمله دلایلی است که برای کاهش اقبال مردم و دفاع از تحریم انتخابات مطرح شده است.